درد استخوان دنبالچه
کوکسی داینیا (coccyxdynia) اصطلاحی است که برای درد استخوان دنبالچه استفاده میشود. دنبالچه استخوانی مثلث شکل میباشد و متشکل از 3 الی 5 مهره است و یک اندام وستیجیال (اندام هایی در بدن جانداران هستند که کاربردی ندارند) محسوب میشود. این اندام در انتهای ستون فقرات قرار دارد و با تعدادی رباط نیرومند به ساکروم(به یکی از استخوانهای تشکیل دهنده خاصره گفته می شود) متصل است. همچنین ارتباط نزدیکی با عضلات کف لگن دارد. درد استخوان دنبالچه در هر سنی ممکن است اتفاق بیفتد، اما این عارضه در افراد چاق بیشتر مشاهده میشود. در خانمها 5 برابر شایعتر از آقایان بوده و اکثراً از چهلسالگی شروع میشود. این درد میتواند حاصل از تومور، عفونت، زایمان و آسیبهای فیزیکی باشد و فرد را از انجام کارهای روزانه مثل بلند کردن اجسام، نشستن و ایستادن به مدت طولانی، خم شدن و بالا رفتن از پلهها باز دارد؛ زیرا این درد در هنگام حرکت افزایش مییابد و احساس درد و ناراحتی در فرد مبتلا ایجاد میکند. اغلب افرادی که به درد استخوان دنبالچه دچار هستند، تجربه یک بار افتادن بدون کنترل روی باسن خود را دارند و دردی را که حتی بعدها نیز حس میکنند، از عوارض همین زمین خوردن روی باسن است. هنگامیکه فرد با باسن به زمین میخورد، استخوان دنبالچه دچار جابجایی، التهاب و یا شکستگی میشود. تشخیص درد دنبالچه و نحوه درمان آن باید توسط یک متخصص کاربلد انجام شود. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با درد استخوان دنبالچه آشنا کنیم.
فهرست مطالب
درد استخوان دنبالچه
عضلات لگن و کف لگن برای عملکرد صحیح به استخوان دنبالچه نیاز دارند. اسم علمی این استخوان از کلمه یونانی kokkyx به معنای Cuckoo tail یا منقار پرندهای به نام فاخته به علت شباهت شکل منقار این پرنده و استخوان دنبالچه، نامگذاری شده است.
دنبالچه قسمت انتهایی ستون فقرات است. برخی اوقات ممکن است، حوادث و عوامل گوناگونی سبب به وجود آمدن درد استخوان دنبالچه شوند. این استخوان باقیمانده یک دم وستیجیال است و به همین خاطر، دنبالچه نامگذاری شده است.
درگذشته فکر میکردیم که دنبالچه یک استخوان یک تیکه می باشد و تماماً به هم جوشخورده است. اما اکنون میدانیم که دنبالچه دارای چند مهره مجزا است که با استفاده از رباطها و مفاصل به یکدیگر متصل شدهاند و بهطور محدود حرکت میکنند. دنبالچه از طریق یک مفصل به ساکروم متصل است و حرکت بین این دو بسیار اندک می باشد.
علائم و نشانههای درد استخوان دنبالچه
گاهی دلیل اصلی درد سیاتیک و کمر درد، آسیب به استخوان دنبالچه است. درد دنبالچه معمولاً در طی فعالیتهای زیر شدت مییابد:
-
هنگام نشستن یا فعالیتی که به انتهای ستون فقرات فشار بیاورد.
-
هنگام لمس کردن استخوان دنبالچه
-
هنگامی که میخواهید از حالت نشسته به ایستاده تغییر وضعیت دهید.
-
با یبوست شدت یافته و پس از انجام عمل دفع بهتر میشود.
-
ایستادن به مدت طولانی
-
هنگام رابطه جنسی و قاعدگی
-
هنگام انجام فعالیتهایی مانند بلند کردن اجسام، خم شدن و بالا رفتن از پلهها
معمولاً اصلاح فعالیتها و ترکیبی از درمانهای مختلف تحت نظر پزشک جهت کاهش درد استخوان دنبالچه کفایت میکند. در صورتی که درد خیلی شدید باشد و انجام حداقل چند ماه درمانهای غیر جراحی تاثیری در تسکین و رفع درد استخوان دنبالچه نداشته باشند، انجام جراحی در نهایت توصیه میشود.
علت درد استخوان دنبالچه
درد دنبالچه تقریباً میتواند در تمام سنین رخ بدهد و شیوع آن در زنان 5 برابر مردان است.
مهمترین دلایل بروز آن عبارتاند از:
فعالیتهایی که باعث فشار طولانی مدت بر این ناحیه میشوند. ورزشهایی مانند سوارکاری که باعث وارد شدن ضربه و فشار به این ناحیه میشوند. هرچند درد استخوان دنبالچه در این افراد دائمی نیست، اما اگر به درستی تحت نظر متخصص ارتوپد یا ستون فقرات درمان و پیشگیری نشود، میتواند به یک عارضه مزمن تبدیل شود.
در اکثر موارد درد استخوان دنبالچه ناشی از یک جا به جایی و نه در رفتگی است که میتواند سبب ایجاد ناپایداری و التهاب مزمن در دنبالچه شود. ضرب دیدگی و افتادن بر روی زمین بهطوری که بر روی باسن فشار وارد شود، کار کردن زیاد و بارداری در شرایطی که به سر جنین فشار وارد کند، میتواند سبب آسیب به دنبالچه شود. در بعضی موارد هم این فشار میتواند سبب شکستگی و ترک خوردن این استخوان گردد. جهش رشد در سن بلوغ، کاهش وزنهای شدید و غیر اصولی نیز میتواند سبب ایجاد درد در این ناحیه شود.
در کل اگر این استخوان آسیب ببیند یا وارد شدن فشار زیاد بر آن سبب شود که استخوانهای آن بیش از حالت عادی حرکت کنند، موجب بروز درد و ناراحتی در این ناحیه میشود. آسیب دیدن رباطها یا دیسک وستیجیال هم میتواند علت ایجاد درد استخوان دنبالچه باشد. در موارد بسیار نادر، شکستگی استخوانهای دنبالچه یا وجود تومور یا عفونت در این ناحیه نیز میتواند موجب درد شود.
جدا از مشکلات اسکلتی و ساختاری، در برخی مواقع هم مشکلاتی در احشا اطراف استخوان دنبالچه به وجود میآید که میتوانند سبب ایجاد درد استخوان دنبالچه شود. این موارد ندرتاً اتفاق میفتند و برای تشخیص نیازمند یک پزشک بسیار حاذق میباشند.
تشخیص درد استخوان دنبالچه
معمولاً پزشک از بیمار شرح حال میگیرد، تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی میکند و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. سپس با استفاده از نتایج آزمایشهایی مثل ام آر آی، سی تی اسکن و ... تشخیص نهایی داده و بهترین درمان را به شما پیشنهاد میکند. برای تشخیص و درمان درد استخوان دنبالچه، حتماً نزد یک پزشک متخصص ارتوپد باتجربه بروید. معمولاً تشخیص علت درد و در پی آن درمان کوکسیدینیا، کمی دشوار است. بنابراین نقش پزشک در اینجا بسیار حیاتی میباشد. گاهی یک تشخیص اشتباه میتواند عوارض ناگوار و جبرانناپذیری مانند ازکارافتادگی و ناتوانی حرکتی بدن را به دنبال داشته باشد.
راهها و روشهای درمان درد استخوان دنبالچه
از بهترین و موثرترین روشهای درمان درد استخوان دنبالچه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب (NSAID ها) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و غیره به کاهش التهاب و درد این ناحیه که معمولاً علت بروز درد است، کمک میکند.
-
گذاشتن یخ بر روی این ناحیه چند بار در روز
-
قرار دادن کیسه یا حوله داغ بر روی این ناحیه
-
خودداری از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی یا هرگونه فعالیت که سبب افزایش فشار به استخوان دنبالچه میشود.
-
استفاده از بالش مخصوص دنبالچه که به شکل حرف انگلیسی U است. این بالشها از وارد شدن فشار به دنبالچه در حین نشستن جلوگیری میکنند.
-
اگر یبوست و انجام عمل دفع درد استخوان دنبالچه بیمار را شدت میدهد، به او توصیه میشود مصرف فیبر و آب را افزایش دهد.
سایر درمانهای بدون جراحی درد استخوان دنبالچه
اگر درد دائمی یا شدید باشد گزینههای غیر جراحی زیر هم وجود دارند:
تزریق
تزریق یک داروی بی حس کننده و یک داروی ضد التهاب استروئیدی در این ناحیه میتواند درد استخوان دنبالچه را تسکین بدهد و اثر بخشی آن از چند هفته تا چند سال است. معمولاً از یک فلوئوروسکوپ یا دستگاه سونوگرافی برای انجام دقیقتر عمل تزریق استفاده میشود.
کایروپرکتیک
درمان دستی که توسط متخصصین کایروپرکتیک (به علم شناخت مفاصل، علی الخصوص ستون فقرات گفته میشود) انجام میشود، میتواند در کاهش درد تعدادی از بیماران اثر داشته باشد.
حرکات کششی
حرکات کششی و ملایم رباطها در ناحیه دنبالچه میتواند مؤثر باشد. فیزیوتراپ، ایروپراکتور، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی میتوانند انجام صحیح حرکات کششی را به بیمار آموزش بدهند.
اولتراسوند
فیزیوتراپی با استفاده از اولتراسوند (به امواج صوتی گفته میشود که انسان قادر به شنیدن آن نیست) نیز برای تسکین درد استخوان دنبالچه اثر بخش است. اگر پزشک پس از انجام آزمایشهای عکس برداری و رادیولوژی تشخیص داد که تومور یا عفونت، علت درد استخوان دنبالچه نیست، آنگاه روشهای درمانی غیر جراحی معقول به نظر میرسند.
پس از کاهش درد در حدی که مزاحم فعالیتهای روزانه نشود و حرکت باعث افزایش شدید آن نشود، انجام حرکات هوازی یا ایروبیک توصیه میشود؛ زیرا در ورزش ایروبیک خون رسانی افزایش پیدا میکند. علاوه بر این در طی ورزشهای هوازی، هورمون اندورفین آزاد میشود که سبب درد در بدن خواهد شد.
عمل جراحی درد استخوان دنبالچه
عمل جراحی در صورتی انجام میشود که درد بیمار شدید باشد و به درمانهای غیر جراحی در طولانی مدت پاسخ ندهد. این عمل به ندرت انجام میشود و عمل معمولی نیست، زیرا فرآیند جراحی نسبتاً ساده است و در طی آن تمام یا قسمتی از دنبالچه را خارج میکنند. اما روند بهبودی بعد از عمل، سخت و طولانی است.
جمع بندی
درد استخوان دنبالچه یک درد مزمن و ناتوانکننده است که میتواند در افراد با سنین و جنسیتهای مختلف به دلایلی مثل آسیب فیزیکی به این ناحیه، نشستنهای طولانی، ورزشهای خاص و عفونت و یا تومور رخ دهد و فرد را از انجام فعالیتهای روزمره باز دارد. خوشبختانه اگر برای درمان این مشکل، به فرد متخصص مراجعه کنید، میتوانید این مشکل را با استفاده از روشهایی غیر از جراحی رفع کنید.
در مجموعه ما نیز پزشکان متبحری مشغول به فعالیت هستند که میتوانید با خیال راحت برای معاینه به آنها مراجعه کنید تا با ابزار تشخیصی مدرن، بهترین تشخیص و روش درمان را به شما ارائه دهند. برای ارتباط با این پزشکان و پرسش سوالاتی که ذهنتان را درگیر کرده است میتوانید از لینکهای ارتباطی در سمت چپ صفحه یا شماره تلفن های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که میتوانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و درمانهای لازم را انجام دهند.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز میتوانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.