تورم زانو
از آنجاکه مشکلات ارتوپدی شما مثل تورم زانو همواره دغدغه تیم علمی و متخصصان کلینیک دکتر میر است، همواره سعی بر این است تا اطلاعات پایه و لازم در رابطه با بیماریهای رایج در این زمینه را در اختیار شما عزیزان قرار دهند.
این عارضه یکی از بیماری های شایع در میان سنین مختلف در سراسر جهان است. تورم زانو یک مسئله دور از ذهن و غیر عادی نیست و بسیاری به این مشکل دچار هستند. در این مقاله ابتدا به صورت اجمالی و البته کاملا علمی، دلایل تورم زانو را بررسی می کنیم، سپس روش نگهداری از زانوی متورم و نحوه مراقبت درست از آن را برای شما بیان می کنیم. با ما تا پایان مطلب همراه باشید.
تشریح تورم زانو
تورم زانو به هر دلیل که ایجاد شده باشد، باید درمان شود وگرنه می تواند به شدت مشکل ساز شود. زمانی که زانو متورم شود، آب آورده و شکل اسفنجی به خود می گیرد. این تورم ممکن است در نقاط مختلفی از زانو ایجاد شود. بسته به دلیل ایجاد تورم، مکان آن نیز ممکن است درون زانو و مفصل و یا در میان بافت های اطراف زانو باشد.
آسیب دیدگی های قدیمی می توانند به مرور زمان باعث تورم زانو شوند. همچنین مواردی مانند تجمع آب میان مفصلی نیز ممکن است به دلایل مختلف باعث ایجاد این تورم شده باشد که در قسمت های بعدی مطلب به صورت دقیق و با جزئیات کامل به آن ها خواهیم پرداخت.
متورم شدن زانو در چه کسانی محتمل تر است؟
عوامل و دلایل زیادی برای ایجاد تورم زانو در افراد وجود دارد. اولین و شایع ترین دلیل ایجاد تورم زانو آسیب های مکانیکی و فیزیکی بوده که افراد در زندگی به آن دچار می شوند. یک برخورد شدید در ورزش هایی مانند فوتبال یا راگبی روی زانو، صدمه دیدن و پاره شدن رباط صلیبی پا و هر ترومای دیگر مانند تصادف از جمله دلایل آشکار و فیزیکی ایجاد تورم زانو در افراد هستند. به غیر از افرادی که در معرض آسیب های جدی و شدید در قسمت زانوی خود می باشند، در بقیه افراد تورم زانو می تواند بدون هیچ دلیل آشکار و بدون هیچ توضیحی رخ دهد. از این رو همه افراد به نوعی در معرض ابتلا به تورم زانو قرار داشته و این دلیل لازم و کافی برای کسب اطلاعات دقیق و صحیح درباره این بیماری از جانب همه افراد است.
نشانه های تورم زانو
با توجه به علل مختلفی که برای تورم زانو وجود دارد، نشانه های هر کدام نیز می تواند متفاوت باشد. در مواقعی که تورم زانو ناشی از یک تروما و آسیب جدی خارجی باشد، فرد یک درد شدید و یا پارگی رباط صلیبی را در قسمت زانو خود احساس خواهد کرد که این احساس یک دلیل بسیار محکم برای تورم زانو بوده و بلافاصله بعد از مشاهده آن فرد باید به پزشک مراجعه نماید. در این میان موارد زیر نیز می توانند برخی از نشانه های ظاهری تورم زانو باشند.
نشانه ها
-
پوست اطراف زانو پف می کند.
-
در ناحیه زانو برآمدگی به وجود می آید.
-
مفصل زانو بسیار سفت شده و خم و راست کردن آن بسیار دشوار و با درد همراه است.
-
تحمل وزن برای زانوها بسیار مشکل شده و با درد زیادی همراه می باشد.
-
ناحیه زانو به شدت گرم شده و کبود و یا قرمز می شود.
-
در مواقعی تورم زانو بسیار اندک بوده و اصلاً با چشم قابل تشخیص نیست. این میزان تورم که هیچ نشانه بارزی هم با خود همراه ندارد نیز می تواند خطرناک باشد.
اگر هر کدام از نشانه های بالا را مشاهده کردید میتوانید با متخصصین ما در کلینیک جامع تخصصی دکتر میر مشورت کنید. تماس 24 ساعته با کلینیک دکتر میر
دلایل و منشأ تورم زانو
برای داشتن یک درک درست از تورم زانو آشنایی با آناتومی آن می تواند یک دید باز و عالی برای شما ایجاد نماید. زانوی انسان تشکیل شده از یک استخوان کپسول (capsule) مانند بوده که درون آن را مفصل زانو پر می کند. کپسول زانو که مانند یک کیسه مفصل زانو را در بر گرفته حاوی یک مایع به نام سینوویال (synovial) می باشد که وظیفه اصلی این مایع تغذیه و روان کردن مفصل زانو و ایجاد آمادگی در آن برای خم و راست شدن و عملکرد صحیح است.. در شرایط خاص و به دلیل بیماری یا ضربه های مختلف، این مایع ممکن است تجمع کرده و باعث ایجاد تورم زانو شود. در این حالت گفته می شود زانو متورم شده و یا فرد دچار افیوژن (effusion) مفصل زانو شده است. این تورم می تواند بسیار شدید و یا بسیار مختصر باشد. همچنین می تواند راه رفتن را برای شما سخت کند و هنگام پیاده روی ایجاد ناراحتی کند. تورم خفیف زانو مشکلات جدی و اساسی ایجاد نمی کند اما برای حرکت مشکلاتی بوجود خواهد آورد.
در اینجا می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که چه عواملی باعث ایجاد تورم در زانو می شوند؟
تجمع مایع میان مفصلی از دلایل تورم زانو
همانطور که در بالا گفتیم زیاد شدن مایع درون محفظه زانو و تجمع آن، منجر به تورم زانو می شود. تجمع مایع به یکی از دلایل زیر اتفاق می افتد:
خونریزی در ناحیه مفصل یا aka Haemarthrosis
این عامل که خود می تواند در اثر آسیب دیدگی و ضربه شدید بر زانو به وجود بیاید، به سرعت و در عرض چند دقیقه باعث متورم شدن زانو شده و به شدت زانو را سفت می کند. در این حالت بخشی از زانو خونریزی کرده و زیر پوست جمع می شود و به زانو فشار وارد می کند.
تجمع مایعات سینوویال
آب آوردن زانو در اثر خروج و یا تولید بیش از حد آب میان مفصلی نیز یکی از دلایلی است که خود ممکن است بر اثر آسیب دیدگی ایجاد شده باشد. این مورد می تواند خود به خود رفع شده و یا تا زمان مشخصی باقی بماند.
انواع روند متورم شدن زانو
تورم زانو ممکن است به چهار روش مختلف ایجاد شود:
-
تورم فوری بعد آسیب دیدگی: این حالت بلا فاصله و پس از آسیب دیدگی به سرعت ایجاد می شود.
-
تورم کند: این نوع تورم ممکن است چند ساعت پس از آسیب دیدگی مشاهده شود.
-
تورم تدریجی یا سینوسی: این تورم ممکن است در طول زمان و به آرامی ایجاد شده و به خودی خود برطرف شود. این حالت بدون آسیب دیدگی اتفاق می افتد و ممکن است علائم طی زمان مکرراً ظاهر و ناپدید شوند.
-
تورم سریع بدون آسیب دیدگی: این نوع تورم نیز بسیار سریع اتفاق می افتد اما با نوع اول این تفاوت را دارد که به صورت ناگهانی و بدون آسیب دیدگی اتفاق می افتد.
تورم فوری بعد از آسیب دیدگی
این نوع از تورم، به دلیل ایجاد خونریزی بر اثر ضربه در زانو ایجاد می شود. عموما دلیل التهاب زانو در این نوع تورم، این است که ناحیه آسیب دیده از زانو خونریزی کرده و باعث ایجاد فشار به داخل محفظه ی آب میان مفصلی زانو شده و آن را ملتهب می کند.
این نوع از تورم معمولا با درد و آسیب شدیدی همراه است و ممکن است تا مدت های طولانی ورم و التهاب در ناحیه زانو باقی بماند. همچنین این آسیب دیدگی ممکن است در ناحیه زانو فرد ایجاد کبودی کند.
دلایل خونریزی در زانو
خونریزی در زانو به سه دلیل متفاوت رخ می دهد که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت:
پارگی رباط
وقتی رخ می دهد که رباط صلیبی قطع می شود. این آسیب با درد و بی قراری همراه است و یکی از شایع ترین دلایل خونریزی و در نتیجه تورم زانو است.
پارگی مینیسک
این نوع پارگی که در ناحیه لبه خارجی غضروف زانو ایجاد می شود دارای علائمی مانند قفل شدن زانو و درد در هنگام بالا رفتن از پله ها است. این پارگی نیز می تواند از عوامل اصلی خونریزی و التهاب در زانو باشد.
شکستگی استخوان
در نواحی اطراف زانو می تواند یک علت شایع خونریزی و به دنبال آن التهاب سریع و تورم زانو باشد. شکستگی استخوان کاملا نمایان است و اگر استخوانی شکسته باشد به وضوح قابل مشاهده است.
در صورتی که فرد در اثر هر یک از موارد بالا دچار تورم سریع زانو شده باشد، باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کند. زیرا نواحی آسیب دیده از مهم ترین بافت ها و اندام های زانو هستند و کوتاهی در درمان آن ها ممکن است به مشکلات جدی حرکتی در این نواحی منجر شود. متخصصین ما مشاورانی ایمن برای درمان مشکلات زانوی شما هستند. تماس با کلینیک تخصصی دکتر میر
تورم کند زانو
این نوع از التهاب و تورم ساعت ها بعد از آسیب دیدگی و یا ضربه ایجاد می شود. معمولا اینگونه تورم در اثر تجمع آب میان مفصلی ایجاد می شود و منشا دیگری ندارد. این تورم معمولا زمانی اتفاق می افتد که بر اثر یک ضربه یا تحریک از داخل زانو، مایع میان مفصلی به صورت غیر طبیعی در ناحیه زانو تجمع می کند. شایع ترین علل ایجاد این نوع تورم عبارتند از:
پارگی منیسک
پارگی در بخش خارجی غضروف می تواند منجر به خونریزی شود.
پیچ خوردگی در زانو
در این حالت یکی از رباطهای زانو بیش از حد کشیده می شود. ممکن است تعداد کمی از نوارها آسیب ببینند اما آسیب جدی در رباط ایجاد نمی شود.
در این نوع تورم زانو مرتباً در حال تغییر و کم و زیاد شدن است. اگرچه مدت زمان زیادی طول می کشد تا غضروف بهبود پیدا کند، اما بافتهای نرمتر سریعتر ترمیم می شوند.
تورم تدریجی زانو
تورم در این حالت شدید نیست و از رایج ترین علل آن آرتروز است. همانطور که می دانیم، آرتروز پارگی و ساییدگی غضروف در زانوست. وقتی بخشی از مفصل زانو آسیب می بیند، بدن در مقابله با آن و برای محافظت از مفصل مایع اضافی می سازد که این خود باعث تورم زانومی شود. برخی از آسیب های وارد شده بر زانو هر چند باعث ایجاد خونریزی و افزایش مایع سینوویال درون کپسول زانو می شوند اما این خونریزی بسیار جزئی بوده و عضو آسیب دیده تمایل شدیدی به خونریزی از خود نشان نمی دهد. در این مواقع شاهد ایجاد تورم تدریجی زانو ناشی از آسیب دیدگی خواهیم بود. این نوع از تورم زانو می تواند تا 12 هفته ادامه دار شده و با توجه به بهبود جراحت ها در طول این مدت کم و زیاد نیز خواهد شد.
تورم سریع بدون آسیب دیدگی
تورم سریع زانو بدون هیچ آسیب دیدگی کمتر رخ داده و علل اصلی ایجاد این نوع از تورم در ناحیه زانو عفونت های زانو و نقرس زانو می باشند
عفونت
یکی از عوامل تولید مایعات درون مفصلی عفونت ها هستند که باعث ورم کردن زانو می شود. عفونت ممکن است در اثر انجام جراحی و یا ایجاد برش عمیق در زانو اتفاق بیفتد. محافظت از مفصل و زانو در این حالت برای بدن مشکل است و ممکن است برای کاهش تورم نیاز به جراحی مجدد باشد.
زانوی نقرسی(Gout Knee)
افزایش مقدار اسید اوریک تولید شده در فرآیند هضم با تشکیل بلورهای سوزنی و تیز مانند کریستال در ناحیه مفصل زانو آغاز شده و باعث تورم زانو می شود.که معمولا با رژیم مناسب غذایی به سادگی قابل درمان است.
هر زمان احساس تورم و ناراحتی در زانوی خود کردید با متخصص ارتوپد مشورت کنید تا از بروز مشکل جدی تر پیشگیری کنید. متخصصین ما در کلینیک تخصصی دکتر میر مشاوران مطمئن شما هستند و راه های درمان را بخوبی می شناسند. تماس با کلینیک
جمع بندی علل تورم زانو
در یک جمع بندی کلی علل زیر از جمله موارد ایجاد تورم زانو می باشند.
-
عفونت
-
نقرس
-
آرتروز زانو (osteoarthritis)
-
آرتروز روماتوئید یا روماتیسم مفاصل (rheumatoid arthritis)
-
کیست و تومور
-
بورسیت یا آماس کیسه های مفصلی (bursitis)
-
هماتوما (Hematoma) یا ضربه به بافت های نرم اطراف زانو
-
لغزش و جابجایی استخوان روی زانو
-
تحریک و یا پاره شدن تاندون پاتلار (Patellar Tendonitis)
-
ترومبوز عمیق ورید (Deep vein thrombosis) یا DVT
-
خونریزی در ناحیه مفصلی به صورت خود به خود یا ناشی از مصرف یک دارو
نحوه مراقبت زمان تورم زانو
حال بیایید به این موضوع بپردازیم که برای مراقبت از زانوی متورم شده چه باید کرد؟
بر اساس شدت، نوع تورم و منشا آن نحوه مراقبت می تواند متفاوت باشد. برای مثال، در بخشی از تورم ها ممکن است درمان های خانگی کفایت کرده و ورم را فروکش کند. اما انواع دیگر که آسیب دیدگی در آن ها جدی تر است، باید با مراجعه به دکتر و انجام معاینات و درمان های بیمارستانی رسیدگی شوند.
در قسمت اول قصد داریم تا در خصوص روش های درمان خانگی تورم زانو صحبت کنیم. این روش ها به صورت دقیق و کامل آزمایش شده و نتایج درست و اثربخشی دارند. در صورتی که زانوی شما نیز دچار ورم و التهاب کند شده است، می توانید با انجام این روشها، ورم آن را بخوابانید.
ترکیب مفید کاهش تورم زانو
در اینجا فرمولی را معرفی می کنیم که می تواند در زمانی کم، زانوی شما را به حالت اولیه برگرداند. این روش بر پایه چهار فعالیت اصلی زیر است:
-
استراحت
-
کمپرس یخ
-
فشردن زانو و بستن آن
-
بالا نگه داشتن زانو
برای انجام آن باید حداقل به مدت 24 ساعت استراحت مطلق داشته باشید. سپس با استفاده از کیسه یخ، سه تا چهار بار در هر روز پای خود را با یخ مالش دهید. یخ می تواند تاثیر بسیار زیادی در کاهش التهاب و تورم داشته باشد. اما باید دقت داشته باشید که هیچگاه نباید یخ را به صورت مستقیم بر روی زانو قرار دهید و بهتر است از کیسه های یخ استفاده کنید.
پیچیدن زانو با باندهای نخی نیز می تواند عاملی موثر در کاهش تورم باشد. البته دقت داشته باشید که برای این کار باید از انواع باندهای نرم و با قابلیت ارتجاع استفاده کنید. همچنین باند شما نیز نباید خیلی محکم بسته شده باشد. در طول روز سعی کنید تا پاهای خود را بالا بگیرید تا جریان خون کمتر از زانو عبور کند. با این روش شما می توانید انتظار داشته باشید تا تورم زانو بین 1 تا 3 روز کاهش یابد.
استفاده از داروی های ضد التهاب غیر استروئیدی (Non-steroidal anti-inflammatories)
استفاده از داروی های ضد التهاب بدون نسخه پزشک در مواقعی که تورم در ناحیه زانو خفیف باشد می تواند یک روش درمانی تلقی گردد. آرتروز زانو و بورسیت از عوامل ایجاد تورم های خفیف در زانو می باشند.
استفاده از برنج
برنج یکی از قوی ترین مواد جاذب رطوبت و مایعات بوده و قرار دادن برنج بر روی قسمت های متورم زانو می تواند طی 3 روز آن را درمان نماید.
چه زمانی باید تورم زانوی خود را فورا با پزشک در میان بگذارید؟
در صورتی که روش بیان شده در بالا هیچ تاثیری نداشته و حتی باعث حادتر شدن شرایط زانوی شما شد، سریعا باید به پزشک مراجعه کنید. زیرا تورم شما اگر قرار بود کاهش پیدا کرده و یا کاملا دفع شده باشد، باید در سه روز خود را نشان می داد.
بهتر است هرگز در مراجعه به پزشک تردید نکنید. با مراجعه به متخصصین ما در کلنیک تخصصی دکتر میر نگرانی خود را برطرف سازید. تماس با کلینیک تخصصی دکتر میر
علائمی که در صورت مشاهده باید آنرا جدی بگیرید
در صورتی که به یکی از حالات زیر دچار هستید باید به به پزشک مراجعه کرده و مراحل درمان خود را آغاز نمایید:
-
اگر تورم زانوی شما بیش از اندازه زیاد است و به شکل غیر طبیعی ورم کرده است
-
وقتی نمی توانید زانوی خود را کاملا خم و راست کنید
-
اگر درد شدیدی در ناحیه زانو احساس می کنید که شما را بی تاب کرده است
-
در صورتی که وزنی در زانوی خود احساس نمی کنید و زانوی شما توانایی تحمل وزن پایتان را ندارد
-
در صورتی که پوست زانوی شما دمای بالایی دارد، گرم شده و یا قرمز شده است
-
اگرتب کرده اید و متوجه علائم عفونت در ناحیه زانو شده اید
درمان پزشکی تورم زانو
در اینجا بیان این نکته لازم است که نباید تصور شود که در شرایط حاد بودن مشکل زانو و تورم آن، حتما نیاز به عمل جراحی است. امروزه روش های جدیدی بر مبنای بازتوانی و درمان بدون جراحی برای این مشکل به وجود آمده است که می توانید با استفاده از آن ها، و البته صرف زمان بیشتر، زانوی خود را بدون هیچگونه جراحی به حالت اولیه خود برگردانید.
جراحی
جراحی درمان قطعی برای تورم در ناحیه زانو خواهد بود اما به هیچ وجه برای درمان تهاجمی جراحی عجله نداشته باشید. با توجه به عوارض ناشی از جراحی ها روی زانو این روش درمانی باید در آخرین مرحله و در صورت نبود هیچ راه حل دیگر اتخاذ گردد.
آسپیراسیون فرایندی است که در آن پزشک با استفاده از یک سوزن مخصوص مایع درون کاسه زانو را استخراج کرده و تورم زانو را از بین می برد. در برخی مواقع بعد از این فرایند تورم دوباره باز می گردد.
تزریق کورتیزون (Cortisone Injections)
کورتیزون یک هورمون استروئیدی است که با ایجاد اختلال در سیستم ایمنی بدن درد را کاهش می دهد.
متخصصان ما در کلینیک دکتر میر در زمینه روشهای درمانی غیر جراحی متبحر بوده و می توانند به شما کمک کنند تا بدون نیاز به عمل جراحی مشکل زانویتان را برطرف کنید. برای مشاوره و تعیین وقت می توانید اینجا کلیک کنید.