جراح ارتوپد فوق تخصص پا پایانی بر آسیبهای خاموش عصبی، عروقی و عضلانی پا
پاها به دلیل نقش خود در فعالیتهای روزانه از مهمترین بخشهای سیستم اسکلتی و عضلانی هستند و هرگونه آسیب به اجزای این سیستم از جمله استخوانهای بزرگ و کوچک، تاندونها، مفاصل، ماهیچهها، رباطها و حتی اعصاب محیطی عبوری نیازمند بررسی دقیق توسط جراح ارتوپد فوق تخصص پا و یا دکتر ارتوپد پا میباشد.
چنانچه آسیب دیدگی پا به حدی باشد که فرد نیازمند جراحی برای بهبود وضعیت پای خود باشد قطعاً متخصصین ارتوپد جراح پا بهصورت تخصصیتر و دقیقتر میتواند آسیبهای ایجاد شده در پا را تشخیص دهد.
با این حال درصورتیکه چنین پزشکی در دسترس شما نبود، نباید سهلانگاری کنید و حداقل برای جلوگیری از تشدید آسیب باید به یک ارتوپد خوب مراجعه نمایید.
بسیاری از مردم تفاوت بین یک جراحان ارتوپدی و ارتوپد را به صورت روشن نمیدانند. باید بدانید که هر دو دکتر متخصص پا هستند و کاملاً به سیستم اسکلتی و عضلانی شما احاطه دارند، اما در اینکه دقیقاً چه کاری انجام میدهند تفاوتهایی وجود دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با جراح پا و آسیبهایی که توسط این پزشک تشخیص داده شده و درمان میشوند، بیشتر آشنا کنیم.
فهرست مطالب:
بهطورکلی ارتوپد، پزشک متخصصی است که در تشخیص، درمان و پیشگیری از شرایط و آسیبهای مؤثر بر سیستم اسکلتی و عضلانی متخصص است.
این بدان معناست که اگر هرگونه ناراحتی و یا آسیبی در این سیستم دیدید یا شرایطی دارید که بر عضلات، استخوانها، رباطها، تاندونها و سایر بافتهای همبند شما تأثیر میگذارد، پزشک ارتوپد میتواند به شما کمک کند. برخی از مشکلات رایجی که توسط پزشکان ارتوپد درمان میشوند، عبارتاند از:
-
شکستگی
-
رگ به رگ شدن و کشیدگی
-
پارگی رباط
-
آسیب دیسک ستون فقرات
-
آسیب آرتروز در مفاصل
-
آسیبهای ورزشی
پزشکان ارتوپد میتوانند در زمینههای فرعی مانند اطفال، پزشکی ورزشی، ستون فقرات، اندام فوقانی و موارد دیگر ادامه تحصیل داده و تخصص بیشتری داشته باشند و برای جراح شدن نیز آموزش ببینند.
جراحان ارتوپد روشهای مختلفی را برای درمان مشکلاتی که از طریق درمانهای محافظهکارانه قابل درمان نیستند، انجام میدهند. بهعنوانمثال میتوان به ترمیم رباطهای پاره شده و جایگزینی مفاصل آسیبدیده اشاره کرد.
زیرشاخه دیگری که یک پزشک ارتوپد میتواند در آن تخصص داشته باشد، سلامت پا و مچ پا است که به چنین پزشکی، جراح ارتوپد فوق تخصص پا نیز گفته میشود.
جراح متخصص پا قادر است همه انواع بیماریهای ارتوپدی و آسیبهایی را که روی پا و مچ پا تأثیر میگذارند را بهخوبی و بهطور دقیق در زمان مناسب تشخیص داده و درمان کند. بنابراین اگر هر نوع بیماری یا آسیبی در ارتباط با پا دارید، مانند التهاب کف پا، خار استخوان یا پیچخوردگی مچ پا، شکستگی و... جراح متخصص پا میتواند آن را درمان کند.
میخچه، پینه، خار پاشنه، قوسهای افتاده، مشکلات بیومکانیکی و مراقبت از پای دیابتی نمونههای دیگری از شرایطی هستند که جراح ارتوپد فوق تخصص پا میتواند به درمان و مدیریت آنها کمک کند.
مانند پزشکان ارتوپد، پزشکان جراح متخصص پا نیز در جراحی تخصص دارند، اما معمولاً جراحیهای مربوط به آسیبهای پا را بهصورت کاملاً حرفهای و تخصصی انجام میدهند.
درنتیجه ارتوپد جراح پا میتواند حتی مسائل ارتوپدی پا را که نمیتوان بهطور مؤثر با استفاده از درمانهای محافظهکارانه و غیر تهاجمی درمان نمود، با تکنیکهای جراحی بهصورت عالی و مؤثر درمان کنند.
ازجمله این جراحیها میتوان به جراحی ترمیمی پا و مچ پا، جراحی آرتروسکوپی پا و مچ پا اشاره نمود.
توجه داشته باشید که جراح ارتوپد فوق تخصص پا بهطور کاملاً حرفهای و تخصصی بر روی آسیبهای ایجادشده بر پاها تمرکز دارد.
بنابراین لزوماً و همیشه از جراحی جهت درمان استفاده نمیکند. بلکه ابتدا تمام تلاش خود را میکند تا بتواند آسیب و بیماری را با راههای آسانتر و غیرتهاجمی درمان کند. اما در شرایط خاص، مانند برخی از تصادفات و یا مواردی که احتمال آسیبهای عصبی دائمی یا بیحرکتی کامل وجود دارد و یا زمانی که بدن بیمار به روشهای غیرتهاجمی پاسخ خوبی نداده است، مجبور به جراحی میشود.
ازجمله مهمترین آسیبهایی که توسط جراح پا قابلدرمان است، عبارتاند از:
تروما یکی از بارزترین دلایل پا درد است. از جمله انواع تروما میتوان به زمین خوردن، ضربههای مستقیم و یا آسیبهای پیچشی اشاره کرد که میتواند به استخوانها، ماهیچهها و مفاصل پا، تاندونها، اعصاب محیطی یا ترکیبی از همه این موارد آسیب برساند.
-
صدمات ناشی از استفاده بیشازحد
Over use یا استفاده بیشازحد از پاها به دلیل انجام برخی از فعالیتها مانند پرستاری، آرایشگری و ... که به ایستادنهای طولانیمدت نیاز دارند و همچنین انجام برخی از حرکات تکراری ورزشی مانند دویدنهای طولانی میتواند علائم درد و آسیبهای مختلفی را برای پاهای شما ایجاد کند.
درواقع استفاده بیشازحد از پاها میتواند آسیبهایی جزئی و کلی متعددی را در عضلات، مفاصل و تاندونها به وجود آورد که در طولانیمدت در صورت عدم مراجعه بهموقع به ارتوپدی مانند جراح ارتوپد فوق تخصص پا میتوانند به آسیبهای شدید و جدی تبدیل شوند.
هرکدام از پاهای ما از ناحیه لگن تا نوک انگشتان پا از استخوانهای متعدد کوچک و بزرگی تشکیل شده است که هرآن احتمال شکستگی آنها در اثر حوادث ناگهانی مانند سقوط و تصادف یا برخی حرکات ورزشی وجود دارد.
در صورت شکستگی استخوانها بسته به نوع شکستگی، درمانهای مختلفی صورت میگیرد. اولین علائم شکستگی شامل درد، کبودی، تورم و ... است. البته اگر آسیبی برای شما رخ داد و حتی این علائم ایجاد نشدند، بهتر است به دکتر متخصص پا مراجعه کنید و با انجام یک عکسبرداری از عدم شکستگی مطمئن شوید.
زیرا درصورتیکه شکستگیهای ریزی اتفاق افتاده باشد، احتمالاً علائم زیادی ایجاد نکند و بعد از چند روز علائم مشخص شوند که با توجه به اینکه درمان شکستگی زمان محدودی دارد، میتواند عواقب ناگواری را برایتان ایجاد نماید.
ممکن است در برخی از قسمتهای پا بخصوص کف پا و پاشنه پا که فشار ناشی از وزن بدن روی این قسمتها بیشتر است، در اثر انجام فعالیتهای طولانیمدت و فشار زیاد شکستگیهای استرسی یا فشاری ایجاد شوند.
ازجمله قسمتهایی که احتمالاً دچار شکستگیهای استرسی شوند، میتوان به شکستگی یک یا چند استخوان متاتارس در پا (استخوانهای بلند که در پایه انگشتان پا قرار دارند) اشاره کرد.
شین اسپلینت نیز آسیبی است که به دلیل فشار زیاد و استفاده بیشازحد در استخوان ساق پا ایجاد میشود که به آن سندرم استرس تیبیا نیز میگویند. حرکات تکراری مانند دویدن، پریدن و رقصیدن احتمال آسیب شین اسپلینت را بیشتر میکند.
تشخیص دقیق این آسیب و درمان مناسب آن تنها از عهده یک جراح ارتوپد فوق تخصص پا برمیآید. اما در صورت عدم دسترسی به چنین پزشکی در وهله اول حتماً در صورت بروز علائم به یک ارتوپد خوب مراجعه کنید.
رگ به رگ شدن و کشیدگی آسیبی است که مربوط به رباطها میشود. یعنی زمانی که رباط دچار آسیب و کشیدگی میشود، اصطلاحاً میگویند پا رگ به رگ شده است که با علائمی مانند تورم، التهاب و درد همراه است. در افراد مبتلا به این آسیب عضلات و تاندونها نیز دچار آسیب میشوند.
بورسها کیسههای کوچک توپری هستند که در اطراف برجستگیهایی مانند مفاصل بزرگ قرار میگیرند تا شدت ضربه و ساییدگی را کنترل کنند. درصورتیکه این کیسهها دچار التهاب شوند، اصطلاحاً میگویند بورسیت اتفاق افتاده است.
بورسیت یا به دلیل ضربههای شدید و مستقیم و یا به دلیل استفاده بیشازحد از پاها ایجاد میشود. دو کیسه بورسی که در پاها بیشتر ملتهب میشوند، بورس تروکانتریک در ران و بورس ایسکیال در لگن هستند.
البته در قسمتهای دیگر پاها نیز بورسها وجود دارند و احتمالاً دچار التهاب و درد شوند. ازآنجاکه این آسیب گاهی میتواند بهصورت خاموش باعث درد در پا شود، بسیار مهم است که در صورت علائمی مانند درد در رانها و پاها که نمیدانید علت آن چیست در اسرع وقت به یک جراح پا مراجعه کنید.
جراحات عمیق علاوه بر باز کردن بافت پوست و خونریزی سطحی میتوانند باعث خونریزیهای عمیقتر در مفاصل و بافتها نیز بشوند. در این صورت باید به اورژانس مراجعه کنید تا قبل از ایجاد آسیبهای جدیتر اقدامات درمانی اولیه انجام شود.
پس از انجام اقدامات اولیه میتوانید جهت پیگیری بهتر درمان، به یک جراح ارتوپدی متخصص در حوزه پا در یک مرکز تخصصی ارتوپدی مانند مرکز ما مراجعه کنید.
این سندرم یک آسیب خطرناک است که نیاز به مراقبتهای اورژانسی دارد. در این بیماری در ناحیه ساق که عضلات در آن قرار دارند، تورم بسیار زیادی ایجاد میشود. اگر بیمار سریعاً به اورژانس رسانده نشود، ممکن است فشار ایجادشده در داخل پا بیشتر از فشارخون شود. درنتیجه جریان خون قطع شده و درد، بیحسی و ناتوانی در حرکت را ایجاد میکند.
درصورتیکه این بیمار سریعاً مورد درمانهای اورژانسی جهت بازگرداندن فشار داخل پا به حالت طبیعی قرار نگیرد، احتمالاً دچار ناتوانی حرکتی دائمی شود و بسیار خطرناک است. پس از انجام درمان میتوانید پیگیریهای لازم جهت جلوگیری از رخ دادن مجدد این آسیب را نزد یک جراح ارتوپد فوق تخصص پا انجام دهید.
علاوه بر مواردی که به دلیل آسیبهای محیطی در پاها ایجاد میشوند و در قسمتهای قبل تا حدودی به توضیح آنها پرداختیم، علل متعدد درونی و غیر ضربهای وجود دارند که باعث علائم مختلف مانند درد یا علائم پاراستزی ناشی از آسیبهای عصبی مانند بیحسی و گزگز در پاها میشوند.
وقتی درد در یک پا رخ میدهد، غالباً به دلیل مشکلات موضعی است و لزوماً به دلیل یک بیماری سیستمیک (درگیرکننده کل بدن) نیست. اما بیماریهای زمینهای میتوانند بر روی هر دو پا تأثیر بگذارند. البته این شرایط هم لزوماً همیشه درست نیست. بهعنوانمثال، نقرس (نقصی در توانایی بدن در پردازش اسید اوریک) اغلب در طول یک پا بهصورت حاد شعلهور میشود و به یکی از مفاصل حمله میکند.
بیماریهای نوروپاتی مانند نوروپاتی دیابتی نیز یکی از این دردها محسوب میشوند که یک یا هر دو پا را درگیر خواهند کرد. بهطورکلی در بیماریهای نوروپاتی درد، ناشی از التهاب عصب محیطی است که دچار فشردگی شده است.
ازجمله نمونههایی از علائم این نوع آسیب عصبی میتوان به درد پا و انگشت پا ناشی از نوروم مورتون که اغلب باعث ضخیم شدن و التهاب عصب کنترلکننده انگشتان سوم و چهارم یا مرالژی پارستتیکا که باعث درد در قسمت قدامی ران میشود و ناشی از گیر افتادن یک عصب است، اشاره کرد.
این نوروپاتی همچنین در بارداری زمانی ظاهر میشود که فشار رحم ناشی از بزرگ شدن جنین ممکن است باعث ملتهب شدن عصب موردنظر شود.
سوءمصرف الکل نیز یکی دیگر از علل شایع نوروپاتی محیطی است. شما میتوانید با مراجعه به یک جراح ارتوپد فوق تخصص پا و ارزیابیهای کامل روشهای درمانی مؤثری را جهت کنترل این علائم و جلوگیری از پیشروی آنها دریافت نمایید.
-
بیماریهای شریان محیطی (PAD)
درد در یکی از پاها یا هر دو پا، میتواند به دلیل بیماری شریان محیطی باشد که در این نوع بیماریها کاهش جریان خون در پا به دلیل تنگ شدن عروق رخ میدهد. اغلب درد ناشی از بیماریهای شریان محیطی با فعالیت ظاهر میشود، زیرا پیادهروی به اکسیژن بیشتری برای عضلات مختلف در پا نیاز دارد و تنگشدگی عروق از اکسیژنرسانی کافی جلوگیری میکند.
لنگش نیز اصطلاحی برای دردهای پا در اثر بیماری شریان محیطی است که بهصورت اختلال هنگام راه رفتن رخ میدهد. ازآنجاییکه بیماری شریان محیطی اغلب بیش از یک رگ خونی را تحت تأثیر قرار میدهد، هر دو پا ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند، اگرچه درد احتمالاً در هر پا با شدت متفاوت ایجاد شده باشد.
در این نوع بیماری جریان خون ممکن است به حدی کاهش یابد که درد در حالت استراحت و حتی بدون ورزش نیز رخ دهد.
خونرسانی ضعیف به پاها احتمالاً حتی یکپارچگی پوست را به خطر بیندازد و باعث ایجاد عفونت شود. بنابراین مراجعه بهموقع به یک جراح ارتوپد فوق تخصص پا برای جلوگیری از عواقب ناگوار این بیماری بسیار مهم است. البته با توجه به اینکه بیماری مربوط به عروق است، ممکن است جراح پا شما را به متخصص دیگری نیز ارجاع دهد.
-
دردهای ارجاعی مربوط به بیماریهای دیسکوپاتی
در بسیاری از افراد علائمی مانند درد، بیحسی، سوزن سوزن شدن، مورمور و گزگز که به علائم پاراستزی معروف هستند، ممکن است به دلیل آسیب در خود پا ایجاد نشوند و ناشی از آسیب در قسمت دیگری از سیستم اسکلتی- عضلانی مانند ستون فقرات باشد.
کمردرد ناشی از سیاتیک (التهاب عصب سیاتیک) میتواند به باسن و پایین ساق پا و حتی تا انگشتان پا منتشر شود. البته میزان و توزیع درد به این بستگی دارد که کدام ریشه عصبی، درگیر شده است. بنابراین احتمالاً فرد درد را در پا، ساق پا یا ران و یا هر نقطه دیگری در یک یا هر دو پا احساس کند.
انواع تغییرات در پشت ناشی از آرتریت، فتق دیسک، اسپاسم عضلانی و ... میتوانند باعث سیاتیک شوند. نتیجهای که ایجاد میشود، باریک شدن فضایی است که عصب از درون آن حرکت میکند و دچار فشردگی خواهد شد. بهطورمعمول، تومورها و عفونتها نیز میتوانند باعث التهاب ریشه عصبی و نخاع و درنتیجه درد پا شوند.
فتق دیسک یا آرتریت میتواند برای ریشه عصبی که در یک یا چند سطح از پشت خارج میشود، حالت نیشگون ایجاد کند و تنگی نخاع احتمالاً بخشهای طولانی نخاع را تحت تأثیر قرار دهد. زیرا کانال نخاعی باریک میشود و فضای کافی برای خود نخاع و عبور عصبهای مختلف باقی نمیگذارد.
درنتیجه عصبهای عبوری فشرده شده و منجر به درد، بیحسی و ضعف میشوند که تا پایین پاها نیز کشیده میشود.
سایر بیماریهایی که توسط یک جراح ارتوپد فوق تخصص پا قابل تشخیص و درمان هستند، عبارتاند از:
-
سندرم دم اسبی که در آن کمردرد ممکن است با ضعف، بیحسی در اطراف ناحیه پرینه (رکتوم، کیسه بیضه، واژن)، ناتوانی در ادرار کردن و از دست دادن کنترل روده همراه باشد و این علائم میتوانند به لگن و پاها کشیده شوند.
-
کمبود برخی ویتامینهای مورد نیاز بدن از جمله ویتامین B12 اغلب هر دو پا را درگیر میکند.
-
وجود برخی از تومورها و سرطانهای استخوان که میتواند با درد زیاد در پاها همراه باشد.
-
برخی از بیماریها باعث ضعف پا میشوند که احتمالاً با شکایت درد پا همراه باشد و از آن جمله میتوان به سندرم گیلن باره، میلیت عرضی و ام اس اشاره کرد.
-
بیماریهای پوستی که باعث التهاب پوست میشوند نیز ممکن است باعث درد قابلتوجهی در پاها شوند، بهخصوص اگر بیماریهای زمینهای مانند دیابت یا بیماری شریان محیطی وجود داشته باشد که از بهبودی کافی جلوگیری میکند.
التهاب ممکن است به دلیل عفونت باشد که اغلب توسط باکتریهای استرپتوکوک یا استافیلوکوک ایجاد میشود. کشیدگی پوست به دلیل ادم یا تجمع مایع در بافتهای زیر پوست نیز میتواند درد قابلتوجهی ایجاد کند.
زونا از دیگر بیماریهای پوستی است که میتواند به دلیل التهاب عصب نخاع در بدن، درد قابلتوجهی را در پاها ایجاد کند.
-
درد مفاصل که احتمالاً به دلیل آسیبهای موضعی رخ دهد، اما میتواند به دلیل شرایط پزشکی باشد که باعث التهاب و تورم میشوند و دو نوع درد شامل درد مفاصل همراه با تورم آرتریت و درد بدون تورم آرترالژی را ایجاد میکنند.
ازجمله این بیماریها میتوان به استئوآرتریت پیشرونده، آرتریت روماتوئید، نقرس و... اشاره کرد. سایر بیماریهایی که میتوانند درد مفاصل را ایجاد کنند شامل بیماری التهابی روده (SLE)، پسوریازیس، هپاتیت و بیماری لایم هستند.
-
دردهای عضلانی یا میالژی که یک شکایت رایج برای دردهای پا هستند و ممکن است به دلیل استفاده بیشازحد (ترومای خفیف) یا ناشی از عفونت باشد.
همچنین احتمال دارد عضلات به دلایل مختلفی ازجمله عوارض جانبی برخی از داروهای کلسترول ملتهب شوند. گرفتگی عضلات نیز بخصوص در افرادی که حرکات ناگهانی ورزشی را انجام میدهند، بهوفور دیده میشود. عضلات ساق پا بهویژه در شب مستعد گرفتگی عضلات هستند.
-
کرامپهای گرمایی که بهعنوان بخشی از طیف بیماریهای مرتبط با گرما به دلیل کمآبی و عدم تعادل الکترولیتها در بدن رخ میدهند و احتمالاً بلافاصله پس از ورزش یا کار در محیط گرم اتفاق بیفتند.
-
پادرد در کودکان که یک وضعیت خاص است و میتواند دلایل جدی داشته باشد که باید توسط ارتوپد اطفال یا جراح ارتوپد فوق تخصص پا مورد بررسی قرار بگیرد.
ازجمله آسیبهای پا در کودکان میتوان به عفونت مفاصل، ایجاد درد لگن، تروما که باعث آسیب به صفحات رشد میشود و درد ناشی از بیماریهای سیستمیک مانند آرتریت روماتوئید نوجوانان یا تب روماتیسمی اشاره کرد.
-
درد فانتوم پا مربوط به افرادی است که دچار قطع عضو شدهاند و ممکن است احساس کنند که هنوز اندام وجود دارد و دچار درد میشوند. این شرایط به دلیل پاسخ مغز به قطع عضو و تلاش برای فعالیت مجدد سیستم عصبی بدن برای شناسایی قسمت ازدسترفته است.
درد مدت کوتاهی پس از عمل شروع میشود و احتمالاً متناوب یا مداوم باشد که به کمک یک جراح پا که تجربه کافی در این زمینه داشته باشد، بیمار بهتر با این شرایط کنار میآید.
همانطور که ملاحظه کردید، آسیبهای بسیار متعددی احتمالاً در سیستم اسکلتی و عضلانی در بخش پاهای ما رخ دهند که نیاز به مراجعه به جراح ارتوپد فوق تخصص پا را برایمان ایجاد میکنند.
توجه داشته باشید که برخی از این آسیبها بخصوص آسیبهایی که مفاصل و اعصاب محیطی در پاها را درگیر میکنند مانند فتق دیسک، آرتروز و ... پیشرونده هستند و اگر بهموقع به دکتر متخصص پا مراجعه نکنید، در آینده ممکن است بدن به درمانهای غیرتهاجمی و سادهتر پاسخ مناسبی ندهد و مجبور به انجام درمانهای سخت مانند جراحی شوید.
بنابراین در صورت بروز هرگونه علائم درد و ناراحتی در هر قسمت از پا که بیش از چند روز ادامه پیدا کرده است و با روشهای مراقبت خانگی مانند استراحت، مصرف مسکن و... بهبود پیدا نکرده است، حتماً در اسرع وقت به یک جراح ارتوپد فوق تخصص پا که تجربه کافی داشته باشد در یک مرکز تخصصی ارتوپدی خوب و مجهز مراجعه کنید.
در صورت مراجعه به افراد غیرمتخصص مانند پزشکان عمومی و در مراکز غیرتخصصی، ممکن است برخی از آسیبها مانند شکستگیهای خاموش بهدرستی و در زمان مناسب تشخیص داده نشوند و در آینده عواقب ناگواری مانند کاهش عملکرد پا، بیماریهای مزمن و... را برایتان ایجاد کنند.
خوشبختانه در مرکز تخصصی ارتوپدی ما، پزشکان جراح ارتوپد فوق تخصص پا فعالیت دارند که تجربه زیادی در تشخیص و درمان آسیبهای پا با بروزترین تجهیزات پزشکی را دارا میباشند و میتوانید جهت ارزیابیهای کامل و یک درمان مؤثر، به این مرکز مراجعه کنید. راههای ارتباطی ما شمارههای موجود در بخش تماس با ما و لینکهای سمت چپ صفحه هستند.