درمان دیسک کمر
فتق یا پارگی دیسک کمر یکی از آسیب‌های بسیار ناراحت‌کننده و دردناک است که ممکن است در هر سنی و برای هر جنسیتی رخ دهد. اما به‌طورکلی با افزایش سن احتمال این آسیب و علائم آن به دلیل تحلیل رفتن استخوان‌ها بیشتر می‌شود. دلایل احتمالی دیگر برای ایجاد آسیب دیسک کمر شامل ضربه سنگین، برداشتن مداوم اجسام سنگین به روشهای اشتباه و ... می‌باشد. خوشبختانه روشهای مختلفی برای درمان دیسک کمر وجود دارد. اما با توجه به اینکه این آسیب یک عارضه پیش‌رونده است، هرچه زودتر تشخیص داده شود بهتر درمان می‌گردد.
علائمی مانند درد در ناحیه کمر، لگن و پا، اغلب نشاندهنده آسیبدیدگی دیسک کمر هستند و باید در اسرع وقت مورد بررسی پزشک متخصص ارتوپد قرار بگیرند. پزشکان معمولاً سعی می‌کنند درمان دیسک کمر را با روشهای غیر جراحی انجام دهند. جراحی دیسک کمر درمان چندان خطرناکی نیست، اما بههرحال تمامی جراحیها نسبت به دیگر روشهای درمانی ریسک بالاتری دارند. بنابراین جراحی همیشه آخرین گزینه پزشکان است. عدم درمان دیسک کمر میتواند عوارضی همچون فلج پا، بیاختیاری ادرار و مدفوع، ناتوانی جنسی و درد همیشگی را در پی داشته باشد. پس کمردردهای خود را جدی بگیرید و خیلی زود به پزشک مراجعه کنید. در ادامه نیز با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با این آسیب و روشهای درمان دیسک کمر آشنا کنیم.
فهرست مطالب:
انواع روشهای درمان دیسک کمر
روشهای مختلفی برای درمان دیسک کمر وجود دارد و درمانهای محافظهکارانه (غیر جراحی) را میتوان معمولاً به مدت چهار تا شش هفته برای بیمار انجام داد تا به کاهش درد و ناراحتی او کمک کند. با توجه به اینکه شدت آسیب و عکس‌العمل بدن افراد به روشهای درمان دیسک کمر متفاوت است به یک فرآیند آزمایش و خطا برای یافتن بهترین برنامه درمانی نیاز است. به‌عنوان مثال ممکن است برای یک بیمار تنها یک روش درمانی کافی باشد، اما برای بیمار دیگری با همان شرایط نیاز به روشهای درمانی ترکیبی است.
اگر روشهای درمان دیسک کمر محافظهکارانه برای کاهش درد و ناراحتی موفقیت‌آمیز باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که همین روش‌ها را ادامه دهید. اما برای آن دسته از بیمارانی که دچار درد شدید و کاهش عملکرد می‌شوند و درمانهای محافظهکارانه نیز باعث بهبودی علائم دیسک کمر آن‌ها نمی‌شود، ممکن است جراحی به‌عنوان تنها گزینه در نظر گرفته شود. در ادامه
گزینه‌های مختلف درمانی محافظهکارانه و جراحی برای دیسک کمر را برایتان شرح خواهیم داد.
تا شش هفته اول بروز درد، میتوان از درمانهای محافظهکارانه زیر به صورت تکی یا ترکیبی استفاده کرد:
-
فیزیوتراپی، ورزش و کشش ملایم برای کاهش فشار بر ریشه‌های عصب‌های درگیر شده که باعث ایجاد التهاب و درد شده‌اند.
-
یخ درمانی و گرما درمانی برای تسکین درد
-
دست‌کاری ستون فقرات توسط پزشک متبحر در این زمینه (مانند دست‌کاری کایروپراکتیک)
-
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا مهارکننده‌های COX-2 برای تسکین درد
-
داروهای مسکن برای تسکین درد
-
استروئیدهای خوراکی برای کاهش التهاب جهت تسکین درد
-
تزریق اپیدورال (تزریق داروهای استروئیدی) برای کاهش التهاب جهت تسکین درد
-
تزریق اوزون و کورتون ( راهحلی بسیار مناسب برای برداشتن فشار از روی اعصاب و تسکین درد)
-
تجویز کمربند طبی
-
ورزش درمانی
-
تغییر سبک زندگی
همان‌طور که قبلاً هم گفتیم اگر یک دوره درمان دیسک کمر به روش غیر جراحی (به‌طورکلی چهار تا شش هفته) برای تسکین درد ناشی از دیسک فتق شده مؤثر نباشد، ممکن است جراحی دیسک کمر با لیزر برای رفع فشار کمر به‌عنوان یک گزینه مناسب برای درمان دیسک کمر در نظر گرفته شود. در شرایط بسیار حاد که فتق دیسک کمردردهای شدیدی ایجاد کرده و حتی باعث ایجاد علائمی مانند بی‌حسی، احتمال بروز فلج، عدم کنترل مثانه و روده و موارد این‌چنینی شده است جراحی باز تنها روش درمان دیسک کمر می‌باشد.
درمان دیسک کمر با روش جراحی چگونه انجام می‌شود؟
تکنیک‌های متفاوتی برای انجام روش جراحی جهت درمان دیسک کمر وجود دارد که بسته به شرایط بیمار، میزان آسیب، نظر پزشک متخصص و تجهیزات کلینیک انجام دهنده انتخاب می‌شود. در این تکنیک با حداقل میزان تهاجم (برش و خونریزی)، قسمت آسیب دیده دیسک زیر ریشه عصب برداشته می‌شود. با ایجاد فضای بیشتر در اطراف ریشه عصب، فشار ایجاد شده روی آن کاهش یافته و در نتیجه علائم درد و التهاب از بین می‌رود.
روش میکرودیسکتومی معمولاً برای تسکین درد پا (سیاتیک) ناشی از فتق دیسک بسیار موفقیت‌آمیز است. اگرچه بهبودی ریشه عصب چند هفته یا چند ماه طول می‌کشد، اما بیماران معمولاً تسکین فوری درد پا را بعد از عمل احساس می‌کنند و معمولاً پس از جراحی احساس ناراحتی آن‌ها بسیار کمتر می‌شود.
پس از جراحی حتماً باید معاینات دورهای خود را تا زمانی که پزشک تشخیص میدهد، انجام دهید. ممکن است پس از عمل نیاز به یک دوره بازتوانی عضلات هم داشته باشید که باید برای بازگشت سلامتی با صبر و حوصله آن را دنبال کنید.
علائم دیسک فتق شده در ستون فقرات کمر
همان‌طور که در مقدمه نیز به آن اشاره کردیم به دلیل پیش‌رونده بودن عارضه فتق دیسک کمر هرچه زودتر این بیماری تشخیص داده شود، نتایج انواع روشهای درمان دیسک کمر بهتر خواهد بود و احتمال نیاز به جراحی کاهش پیدا می‌کند. بنابراین بهتر است با علائم این بیماری آشنا باشید تا در صورت بروز آن‌ها در اسرع وقت به یک متخصص باتجربه ارتوپد یا ستون فقرات برای بررسی کامل مراجعه نمایید.
-
درد علامت اصلی هر نوع فتق دیسک کمری است به شرط اینکه علائم آن ظهور کند.
-
شایع‌ترین علامت مرتبط با فتق دیسک در ستون فقرات کمر، درد پا است که به‌عنوان درهای سیاتیکی نیز شناخته می‌شود. حدود 90 درصد از دیسک‌های فتق شده در ناحیه کمر در بین مهرهای L4-L5 و L5-S1 ایجاد می‌شوند و باعث ایجاد درد در عصب‌های L5 یا S1 می‌شود که به عصب سیاتیک نیز سرایت می‌کند. به‌طورکلی علائم فتق دیسک به‌صورت زیر می‌باشند:
-
اگر آسیب در دیسک قسمت 4 و 5 کمر (L4-L5) ایجاد شده باشد معمولاً باعث اختلال عصب L5 می‌شود. در این شرایط علاوه بر درد سیاتیک، ضعف هنگام بالا بردن انگشت شست پا و احتمالاً در مچ پا نیز احساس می‌شود و بی‌حسی و درد را میتوان در بالای پا نیز احساس کرد.
-
اگر آسیب در دیسک قسمت 5 کمر و بخش خاجی 1 (L5-S1) اتفاق بیفتد معمولاً باعث اختلال عصب S1 می‌شود. در این صورت علاوه بر دردهای سیاتیک، هنگام ایستادن روی انگشتان پا دچار ضعف می‌شود. بی‌حسی و درد میتواند به پایین کف پا و خارج پا نیز انتقال پیدا کند.
علائم فتق دیسک در ستون فقرات در ناحیه قفسه سینه
دیسک‌های فتق شده در قسمت فوقانی کمر به‌ندرت علائم خاصی از خود نشان می‌دهند و بندرت درد ایجاد می‌کنند، اما اگر علامت‌دار باشند، درد معمولاً در ناحیه فوقانی کمر و یا قفسه سینه احساس می‌شود که گاهی با دردهای ناشی از بیماری‌های قلبی اشتباه گرفته می‌شود و ممکن است در ابتدا بیمار به متخصص قلب مراجعه نماید.
نحوه تشخیص بهترین روش برای درمان دیسک کمر
تشخیص صحیح بهترین روش درمان دیسک کمر بسیار مهم است. به بیماران توصیه می‌شود که هرگز تشخیص را فقط بر اساس یافته‌های حاصل از اسکن ام.آر.آی یا آزمایش رادیوگرافی قبول نکنند. در عوض، تشخیص بالینی دقیق باید اساساً بر اساس علائم و اطلاعات دیگر بیمار از تاریخچه پزشکی بیمار و همچنین معاینه کامل بدنی توسط متخصص ستون فقرات مشخص شود. همچنین پزشکی که برای این کار انتخاب می‌کنید باید کاملاً باتجربه و مورد اعتماد باشد تا بتواند شما را به بهترین نحو ممکن و با تجویز بهترین روشهای درمان دیسک کمر برای شما همراهی نماید. هدف اصلی درمان هر بیمار کمک به تسکین درد و کاهش سایر علائم ناشی از دیسک فتق شده است. برای دستیابی به این هدف، برنامه درمانی هر بیمار باید براساس منبع درد، شدت درد و علائم خاصی که بیمار از خود بروز میدهد، باشد.
به‌طورکلی، معمولاً پزشکان بعد از تشخیص نهایی و قطعی در ابتدا به بیماران توصیه می‌کنند قبل از بررسی جراحی ستون فقرات برای درمان دیسک کمر دوره مراقبت محافظهکارانه (غیر جراحی) را شروع کنند. اما در برخی شرایط ممکن است نیاز به جراحی سریع برای درمان و کاهش عوارض این آسیب باشد. به‌عنوان‌مثال، هنگامی که بیمار به دلیل تحت فشار قرار گرفتن ریشه عصب دچار ضعف اساسی عمده‌ای در بازوها یا پاها می‌شود، انجام جراحی زودتر میتواند هرگونه پیشرفت تحریکات شدید عصبی را متوقف کرده و باعث کاهش فشار و بهبودی شود. در چنین مواردی، اگر جراحی سریعاً انجام نشود، ممکن است عصب از بین برود و یک آسیب دائمی مانند فلج اتفاق بیفتد که دیگر جبران‌پذیر هم نباشد. همچنین در صورت بروز سندرم cauda equina که معمولاً با ضعف پیش‌رونده در پاها و یا اختلال ناگهانی عملکرد روده یا مثانه مشخص می‌شود، نیاز به مراقبت‌های پزشکی سریع و جراحی وجود دارد.
سخن آخر
به‌طورکلی درمان دیسک کمر به دلیل ماهیت فردی و درد هر بیمار پیچیده است. به همین دلیل یک گزینه درمانی که درد و ناراحتی یک بیمار را به‌خوبی تسکین میدهد ممکن است برای بیمار دیگر مفید نباشد. اما با مراجعه به یک متخصص ستون فقرات باتجربه، بیماران می‌توانند بهترین ترکیب گزینه‌های درمانی را برای درد خود پیدا کنند و می‌توانند از جراحی خیلی زود یا خیلی دیر اجتناب کنند. عدم درمان یا جراحی به‌موقع میتواند عوارض بسیار خطرناکی مانند افت شدید عملکرد اندام‌های تحتانی و یا حتی فلج کامل را به دنبال داشته باشد که تا آخر عمر فرد را درگیر می‌نماید. بنابراین در صورت بروز علائم درد در ناحیه کمر، لگن و پاها که احتمال آسیب دیسک وجود دارد حتماً به یک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید تا علت اصلی مشخص شود و در صورت نیاز شما را به متخصص ستون فقرات ارجاع دهد.
کلینیک تخصصی ارتوپدی دکتر میر با بهره مندی از بهترین پزشکان متخصص ارتوپدی و بهره مندی از بهترین تجهیزات روز دنیا در زمینه درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.
برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید