فوق تخصص زانو و لگن در تهران
درد کمر و لگن در بارداری؛ احتمال وجود عفونت، ریسک حاملگی خارج رحمی و سقط
درد کمر و لگن در بارداری از جمله دردهای رایجی است که بسیاری از بانوان باردار با آن روبرو می‌شوند. با وجودی که اکثر علل منجر به چنین دردی نتیجه تاثیرات هورمون‌های بارداری روی لیگامان‌ها و بافت‌های نرم می‌باشد و جزئی از روند طبیعی بارداری محسوب می‌شود، ولی باید توجه شود این دردها همیشه هم طبیعی نیستند. در صورتی که درد همراه با برخی علائم هشدار باشد، باید جدی گرفته شود زیرا ممکن است نشان دهنده سقط، بارداری خارج از رحم و مشکلات خطیر ناشی از آن باشد و از همین رو مراجعه به فوق تخصص زانو و لگن در تهران ضروری است.
آنچه در این مقاله می خوانید:
آیا درد کمر و لگن نشانه بارداری است
بسیاری از این دردها طبیعی بوده و برخی دیگر نشانه این مشکل جدی در زنان باردار است. البته ناگفته نماند که این چنین دردهایی ممکن است بسیار آزار دهنده باشد. اگر بیمار با علت درد کمر و لگن در بارداری و در ماههای مختلف بارداری آشنا باشد، می‌توان نسبت به درمان اقدام کرده و از شدت این دردها جلوگیری کرده و حاملگی بسیار آسانی را تجربه کرد.
از آنجایی که جنین روز به روز در حال رشد کردن می‌باشد به ناچار رحم نیز بزرگتر شده و باعث فشار به اندام‌های داخلی خواهد شد. این فشارها دردهایی را در عضلات به دنبال خواهد داشت.
اگر این درد در اوایل بارداری بسیار شدید باشد می‌بایست برای بررسی‌های تخصصی‌تر مانند تشخیص حاملگی خارج از رحم و وجود کیست‌ها اقدام شود. همچنین در چنین شرایطی انجام یک آزمایش عفونت ادرار نیز ضروری می‌باشد.
همچنین وجود عفونت‌ها در بارداری شامل عفونت‌های تناسلی و عفونت‌های ادراری که برای مادر و جنین حائز اهمیت است، ممکن است با این دردها نمودار شود که اگر جدی گرفته نشود، می‌تواند باعث از دست رفتن جنین و عفونت‌های گسترده شده و حتی برای مادر کشنده باشد.
به همین دلیل ما در ادامه به بررسی جزئیات هرچه بیشتر این موضوع و معرفی علل شایع، علل مهم و علل اصلی و جدی منجر به درد لگن و کمر در بارداری همراه با علائم و نشانه‌های شایع آن و اینکه چه زمانی این درد می‌تواند نتیجه سقط جنین یا باردای خارج از رحمی باشد، خواهیم پرداخت.
به دلیل تغییرات هورمونی درد کمر و لگن در حاملگی ممکن است به وجود آید. بنابراین می‌توان گفت که درد کمر و لگن در بارداری می‌توانند نشانه بارداری باشند؛ چرا که در بسیاری از موارد بانوان ممکن است چند روز از موعد دوره ماهانه آن‌ها گذاشته باشد و با خونریزی روبرو نشوند، با این حساب می‌توان گفت دردهایی که در قسمت لگن و کمر به وجود می‌آیند، به درد لانه گزینی مربوط می‌شوند.
در طول لانه گزینی فعل و انفعالاتی بین سلول بدن فرد به وجود میآید و این چنین است که درد لگن می‌تواند یکی از نشانه‌های بارداری به شمار آید. می توان گفت درد لگن در هفته‌های اول بارداری می‌تواند اتفاقی طبیعی به شمار آید که البته نباید با لکه بینی همراه باشد.
اولین دلیل درد لگن در هفته اول بارداری، لانه گزینی است اما هر دردی هم نمی‌تواند به لانه گزینی مربوط باشد. پس در برخی موارد درد کمر و لگن نشانه بارداری است. زمانی که لانه گزینی اتفاق می‌افتد و سلول تخم که حاصل از لقاح است به دیواره رحم می‌چسبد، در بدن مادر تغییراتی به وجود میآید که در نتیجه آن رحم انقباضات خود را از دست دهد و عضلات رحم ریلکس باشند و سلول لانه گزینی شده دفع نگردد.
چرا که در صورت شل بودن عضلات رحم سلول لانه گزینی شده دفع می‌گردد. این تغییرات به دلیل ترشح هورمون پروژسترون است. پروژسترون عضلات رحم و حتی عضلات دیگر بدن مانند عضلات کمر و لگن را ریلکس می‌نماید.
این اثرات روی لیگامان‌ها و عضلات لگن و پایین ستون فقرات باعث از دست رفتن قدرت قبلی این عضلات شده و در نتیجه عضلات ضعیف و شل می‌شوند. وقتی عضلات کف لگن و اطراف ستون فقرات شل شود، باعث برداشته شدن حمایت از ستون فقرات و فشارهای بیشتر شده و احتمال آسیب به این نواحی افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه دردهای کمر بیشتر می‌شود.
علت درد کمر و لگن در بارداری
علت درد کمر لگن در بارداری دلایل متنوعی داشته که بهتر است بررسی و علت آن مشخص شود. از بین تمامی دردها، درد زیر شکم و کمر و لگن در بارداری شایع‌تر می‌باشد. همواره اکثر بانوان در دوره بارداری خود با دردهای مختلفی مواجه می‌شوند.
یکی از شایعترین این دردها در کمر و لگن در بارداری می‌باشد. این دردها دلایل مختلفی را در بر گرفته و در اغلب موارد طبیعی و بدون مشکل است. اما گاهی می‌توان گفت که این عارضه علت‌های غیرطبیعی نیز دارد. بنابراین دردهای کمر و لگن در بارداری به دو دسته طبیعی و غیرطبیعی تقسیم می‌شوند. در ادامه علل طبیعی و غیر طبیعی برای درد کمر و لگن در بارداری بیان می‌شود.
دلایل طبیعی درد کمر و لگن در بارداری
دلایل طبیعی برای وجود این دردها به گونه است که مادر با استراحت شاهد کمتر شدن دردها خواهد بود. شایعترین این دلایل به شرح زیر است:
-
♦ بزرگ شدن رحم و جنین و فشار به عضلات
-
♦ تغییرات هورمونی در بدن
-
♦ فشار، استرس و خستگی
دلایل غیر طبیعی درد کمر و لگن در بارداری
اگرچه بسیاری از این دردها طبیعی بوده اما ممکن است در برخی موارد دلایل جدی نیز برای این موضوع وجود داشته باشد. از جمله علت‌های خطرناک درد کمر و لگن در دوران بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
-
♦ وجود کیست در تخمدان
-
♦ به وجود آمدن حاملگی خارج از رحم
-
♦ دچار شدن به عارضه پیچ خوردگی تخمدان
-
♦ ابتلا به سنگ کلیه
-
♦ جدا شدن جفت از جنین
-
♦ سفت شدن جنین
-
♦ رسیدن زایمان زودرس
علائم هشدار همراه با درد کمر و لکن در بارداری
علائم هشدار دهنده در بارداری همراه با درد کمر و لگن با شد که می‌تواند نشان دهنده وقوع سقط، تهدید به سقط و احتمال وجود بارداری خارج از رحمی باشد و می‌بایست فوراً به اورژانس مراجعه شود، شامل موارد زیر است:
-
♦ دردهای ناگهانی، شدید و غیر قابل تحمل
-
♦ دردهایی که به مسکن‌های معمولی پاسخ نمی‌دهند.
-
♦ دردهایی که با مصرف مسکن به جای خفیف‌تر شدن، شدیدتر می‌شوند.
-
♦ دردهایی که با انقباضات شکم و لگن همراه باشد.
-
♦ دردهایی که با هر گونه ترشح خونابه‌ای و لکه بینی و خونریزی از واژن همراه هستند.
-
♦ دردهایی که همراه با تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، تب، درد و لرز در زن باردار به وجود می‌آیند.
درد کمر و لگن در بارداری در ماههای مختلف
متاسفانه در ماههای مختلف بارداری درد لگن و کمر افراد در شرایط مختلفی احساس می‌شود که دلایل مختلفی وجود دارد، این چنین دردهایی ایجاد می‌شوند، اما اگر شما با دلایل ایجاد کننده درد لگن و کمر در بارداری آشنا باشید، صد درصد با آرامش خاطر بیشتری می‌توانید به جلوگیری از چنین دردهایی بپردازید و دوره بارداری راحت‌تری را سپری کنید. دلایل ایحاد درد کمر و لگن در بارداری به شرح زیر است:
-
♦ درد کمر و لگن در ماه اول بارداری
کمردرد و لگن درد در ماه اول بارداری اگر شدید نباشد، در بیشتر مواقع طبیعی می‌باشد. درد لگن و کمر در بارداری در سه ماه اول به ویژه در ماه اول بارداری به واسطه تغییرات هورمونی به وجود می‌آیند. در مورد تغییرات هورمونی می‌توان گفت دو هورمون پروژسترون و ریلکسین باعث ایجاد کمردرد در این دوره می‌شوند؛ چرا که هورمون پروژسترون عضلات و ربات‌هایی که در نزدیکی لگن قرار دارد را شل کرده و همین امر باعث می‌شود که فرد بادار احساس کمردرد داشته باشد.
هورمون ریلکسین هم باعث انقباض رحمی می‌شود که این مسئله به آسان‌تر شدن زایمان بسیار کمک می‌کند و البته روی ثبات رباط‌های ستون فقرات و مفاصل هم تأثیر می‌گذارد.
به همین خاطر است که در هفته اول بارداری فرد با کمردرد مواجه می‌شود، استرس و اضطراب هم به دلیل تجربه‌ای است که فرد در این دوره کسب می‌کند، به وجود میآید و باعث ایجاد درد کمر و لگن می‌شود، به هر حال می‌توان گفت شرایطی است که بدون استرس سپری نمی‌شود و مخصوصاً برای بانوانی که سن و سال کمتری دارند، این موضوع با شدت بیشتری احساس می‌شود. می‌توان گفت موارد فوق درد کمر و لگن در ماه سوم بارداری نیز صدق می‌نماید.
-
♦ درد کمر و لگن در سه ماهه دوم و سوم بارداری
در اغلب موراد درد لگن و کمر در بارداری در سه ماهه دوم و سوم هم می‌تواند به واسطه اضافه وزن به وجود آید. این اضافه وزن به 11 الی ۱۶ کیلو هم می‌رسد که باعث فشار به مهره‌های کمر می‌شود، به خاطر عبور عصب سیاتیک از لگن در ماه هشتم و نهم، فشار آوردن سر جنین به این عصب باعث ایجاد دردهایی در قسمت لگن و کمر مادر خواهد شد.
همچنین می‌توان گفت درد کمر و لگن در ماه چهارم بارداری، درد کمر و لگن در ماه نهم بارداری، درد کمر و لگن در ماه هشتم بارداری و نیز درد کمر و لگن در ماه هفتم بارداری و سایر ماه‌ها به دلیل بزرگ شدن جنین و فشار به کمر می‌باشد.
عضلات شکم ها را هم نباید نادیده گرفت؛ چرا که با رشد جنین که به عضلات فشار وارد میآید، بیرون‌زدگی دیسک کمر را هم نباید فراموش کرد؛ چرا که یکی از رایج‌ترین دلایل کمردرد در دوره بارداری بیرون زدگی دیسک کمر به شمار میآید.
خصوصا افرادی که قبل از حاملگی با بیرون زدگی دیسک کمر روبرو هستند، صد درصد این دوره بیشتر با چنین مشکلی مواجه خواهند شد. در سه ماهه 3 بارداری به دلیل بزرگ تر شدن شکم، فرد با درد بیشتری در قسمت لگن و کمر خود روبرو می‌شود.
درد کمر و لگن در هفته 38 بارداری
همانگونه که قبلا نیز اشاره گردید درد کمر و لگن در ماههای آخر بارداری به دلیل بالا رفتن وزن جنین و فشاری است که به مهره‌های کمر و عضلات لگن وارد می‌شود. بنابراین هفته سی و هشتم بارداری که در ماه نهم قرار دارد جنین به حد کافی رشد کرده و باعث فشار آوردن به عضلات مختلف مادر می‌شود.
همچنین می‌توان گفت درد لگن در این هفته ممکن است به دلیل نزدیک بودن زمان زایمان نیز باشد. البته ممکن است درد شدید کمر و لگن در بارداری خطرناک باشد. بنابراین در صورتیکه این درد شدید و مداوم باشد می‌بایست هر چه سریعتر به پزشک مراجعه نمود.
درد کمر و لگن سمت راست در بارداری
اگر چه بیشتر دردهای عضلانی بیشتر مربوط به درد پایین کمر و لگن در بارداری است، اما ممکن است این دردها در قسمت‌های دیگر نیز حس شود. بسیاری از دردهایی که در دوران بارداری زنان با آن مواجه می‌شوند، طبیعی می‌باشد.
به عنوان مثال درد کمر و لگن در سمت راست در بارداری به خصوص در ماههای آخر، نیز ممکن است به دلیل فشارهایی باشد که جنین به عضلات این نواحی وارد می‌نماید. اما گاهی نیز این دردها ممکن است علت دیگری نیز داشته و غیر طبیعی باشد.
در برخی موارد دردهای یک طرفه نشانه وجود کیست تخمدان و یا ابتلا به عفونت‌های داخلی می‌باشد. همچنین گاهی ممکن است این درد نشانه‌ای برای زایمان زودرس نیز باشد. بنابراین در صورت مشاهده چنین دردهایی بهتر است به پزشک مراجعه شود.
اگر بخواهیم شایعترین علت‌های بوجود آورنده چنین دردی را بیان نماییم می‌توان به مواردی همچون ایجاد کشیدگی در عضلات و رباط رحم، ورود انقباضات در رحم، وجود وجود مشکل گوارشی مانند یبوست و نفخ، در مواقع شدیدتر مانند درد شدید در معده ایجاد خونریزی‌های داخلی ابتلا به حاملگی خارج از رحم سقط جنین، آپاندیسیت نیز اشاره نمود.
درد کمر سمت راست بالای لگن در بارداری
در بخش قبلی به علت‌های ایجاد درد کمر و لگن در بارداری و در سمت راست اشاره کردیم اما اگر این درد در قسمت بالای سمت راست باشد ممکن است به دلیل وجود سنگ صفرا باشد.
بنابراین در صورتیکه این درد به همراه حالت تهوع و استفراغ، تب کردن و از دست دادن اشتها به همراه باشد برای بررسی‌های دقیق‌تر و تشخیص این عارضه به پزشک مراجعه شود. همچنین یکی دیگر از دلایل ایجاد درد در سمت راست و بالای بدنه در بارداری، پره اکلامپسی نیز می‌باشد.
این بیماری به دلیل بالا رفتن فشار خون در بارداری به وجود آمده که در در سه ماهه دوم و سوم بارداری شایع‌تر می‌باشد. به دلیل آنکه بالا رفتن فشار خون عارضه خطرناک می‌باشد می توان گفت باید هر چه سریعتر نسبت به کنترل آن اقدام نمود.
از جمله نشانه‌های وجود چنین مشکلی می‌توان به درد سمت راست و بالا دقیقا زیر دنده‌ها و درد کمر اشاره کرد که با احساس خستگی زیاد و سردرد و نیز تاری دید و حالت تهوع نیز همراه است.
علت درد کمر و لگن در اوایل بارداری
همانگونه که پیشتر نیز اشاره شد درد کمر و لگن در بارداری در هر مقطعی و هر شرایطی ممکن است دلیل مخصوص به خود را داشته باشد. به‌عنوان مثال درد کمر و لگن در ماههای اول بارداری ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی باشد این تغییرات باعث ایجاد شل شدگی میان مفاصل و رباط‌های لگن می‌باشد. از دلایل دیگری که ممکن است دردهای عضلانی برای مادران به وجود بیاورد استرس و خستگی می‌باشد.
درد شدید کمر و لگن در اواخر بارداری
از علت‌های شایع درد لگن و کمر در بارداری در ماههای آخر، فشار به ستون فقرات و عضلات این نواحی می‌باشد. البته ممکن است این دردها به دلیل نزدیک شدن به زمان زایمان و پایین آمدن جنین در رحم نیز باشد. بنابراین اکثر این دردها در اواخر بارداری طبیعی می‌باشد.
درد لگن در بارداری و جنسیت جنین
کمردرد و لگن درد در بارداری ممکن است برای همه بانوان به وجود آید. اینکه درد کمر و لگن در بارداری و جنسیت جنین ارتباطی داشته باشد یا خیر سوالی است که ممکن است برای بسیاری از زنان باردار به وجود آید.
باید گفته شود که دردهای موجود در عضلات لگن و کمر در دوران بارداری به دلایل هورمونی و تغییرات فیزیکی بدن مرتبط بوده و ارتباطی با جنسیت جنین ندارد. چراکه جنسیت جنین هر چه که باشد در هر صورت این تغییرات در بدن اتفاق می‌افتد. بنابراین نباید چنین نشانه‌ای را برای تعیین جنسیت جنین در نظر گرفت و برای دانستن این موضوع باید از سونوگرافی استفاده کرد.
در چه صورت باید برای دردهای کمر و لگن در بارداری به پزشک مراجعه شود؟
در صورتی که این درد لگن و کمر در بارداری طولانی مدت بوده و به قدری شدید باشد که با استراحت بر طرف نشود و باعث شود فرد از کارهای روزانه خود عاجز شود، می‌بایست هر چه سریعتر به پزشک مراجعه شود.
سخن پایانی
با توجه به نکات گفته شده درد لگن و کمر در بارداری می‌تواند طبیعی یا غیر طبیعی باشد. ذکر این نکته ضروری می‌باشد که وجود درد کمر و لگن در بارداری می بایست با استراحت برطرف گردد و در صورتی که این دردها طولانی مدت و شدید شود غیرطبیعی بوده و باید هر چه سریعتر به پزشک و بیمارستان مراجعه شود.
در مورد درد لگن و کمر در بارداری به صورت کامل و مفید مطالبی را عنوان کردهایم. متأسفانه برخی از بانوان با این چنین موضوعی آن چنان که باید و شاید آشنایی ندارند. در صورتی که نداشتن اطلاعات کافی در این زمینه قطعاً مشکلات ریز و درشت زیادی را به وجود می‌آورد.
بسیاری ممکن است با درد لگن و کمر و دلایل ایجاد کننده آن آشنا نباشند و به همین دلیل، ممکن است به این مسئله پی نبرند که شاید در دوره حاملگی به سر می‌برند و باید بیشتر به مراقبت از بدن خود بپردازند. توصیه ما به شما این است که سعی کنید در صورت مواجه شدن با درد لگن و کمر به پزشک معالج در این زمینه مراجعه کنید. قطعاً این چنین لازم نخواهد بود با دردهایی به این شکل در طولانی مدت روبرو شوید.