فوق تخصص زانو و لگن در تهران
درد کمر و لگن بعد از زایمان، شایع‌ترین عارضه در میان مادران
یکی از مشکلات متداول پس از زایمان، درد لگن و کمر است که بسیاری از زنان پس از زایمان با آن مواجه می‌شوند.درد کمر و لگن بعد از زایمان می‌تواند باعث ایجاد محدودیت در فعالیت‌های روزمره شود. عوامل مختلفی می‌توانند به ایجاد این نوع درد کمر و لگن بعد از زایمان کمک کنند، از جمله تغییرات هورمونی، تغییرات شکل بدن و موقعیت زنان باردار، فشار و وزن بیش از حد بر روی مناطق لگن یا کمر، آسیب به عضلات و اسکلتی، و همچنین استرس و خستگی عمومی و... این مقاله به بررسی علل، عوامل مؤثر و راهکارهای مدیریت درد کمر و لگن بعد از زایمان می‌پردازد.
آنچه در این مقاله می خوانید:
آیا درد کمر و لگن بعد از زایمان عادی است؟
بله، درد کمر و لگن بعد از زایمان به طور عمومی می‌تواند عادی باشد. زایمان یک فرایند فیزیولوژیک قوی است که تغییرات بسیاری در بدن زن ایجاد می‌کند. بعد از زایمان، بدن زن تلاش می‌کند تا بهبودی یابد و به حالت قبلی برگردد. این فرایند زمان بر است و ممکن است مدتی طولانی‌تر از انتظار شما به طول بیانجامد. در این مدت، درد لگن و کمر می‌تواند رخ دهد و به عنوان بخشی از فرآیند بهبودی بدن در نظر گرفته شود. بنابراین، به طور کلی کمر درد و لگن پس از زایمان عادی است و ممکن است در مدت زمان معینی ادامه یابد. با این حال، اگر درد، بسیار شدید باشد بهتر است به فوق تخصص زانو و لگن در تهران یا متخصص زایمان خود مراجعه کنید تا اطمینان حاصل کنید که هیچ مشکل جدی وجود ندارد.
یکی از شایع‌ترین علت‌های کمر درد و لگن پس از زایمان، عفونت‌های رحم و عفونت‌هایی که به علت زایمان‌های غیر بهداشتی ایجاد شده نیز می‌تواند باعث ایجاد درد کمر و لگن شود و این خیلی مهم است که فرد زایمان کرده آگاه باشد که اگر درد همراه با تب و تهوع، بی‌اشتهایی، ضعف، خواب آلودگی دارد حتما بلافاصله به اورژانس مراجعه کند و وقت را نباید از دست بدهد.
ارتباط بین تغییرات هورمونی در زنان بعد از زایمان با درد کمر و لگن
بله، تغییرات هورمونی در زمان بارداری و بعد از زایمان می‌توانند درد لگن یا کمر را تحت تأثیر قرار دهند. در طول بارداری، سطح هورمون‌های بدن زن تغییر می‌کند و این تغییرات هورمونی ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم در ایجاد درد و ناراحتی در نواحی کمر و لگن دخالت داشته باشند.
یکی از هورمون‌هایی که در این فرایند نقش دارد، پروژسترون است. در طول بارداری، سطح پروژسترون در بدن زن افزایش می‌یابد. این هورمون می‌تواند باعث افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل و روابط استخوانی شود. این تغییرات در ترکیب با تغییرات وزن بدن و تنش عضلانی ممکن است درد و ناراحتی در نواحی کمر و لگن را ایجاد کند.
علاوه بر پروژسترون، تغییرات در سطح هورمون استروژن نیز ممکن است در ایجاد درد لگن و کمر تأثیرگذار باشد. استروژن می‌تواند به عضلات و بافت‌های نرم در مناطق کمر و لگن اثر بگذارد و تغییرات در سطح آن ممکن است باعث درد و ناراحتی شود. به طور کلی، تغییرات هورمونی در بارداری و پس از زایمان می‌توانند به تغییرات فیزیکی و عملکردی در بدن زن منجر شوند که ممکن است درد کمر و لگن را تشدید کنند.
آیا فشار و وزن بیش از حد بر کمر و لگن می‌تواند درد را افزایش دهد؟
بله، فشار و وزن بیش از حد بر روی مناطق لگن و کمر می‌تواند درد را افزایش دهد. این وزن اضافی ممکن است فشار بیشتری را بر روی عضلات، مفاصل و بافت‌های نرم در مناطق کمر و لگن ایجاد کند، که می‌تواند به درد و ناراحتی منجر شود.
همچنین، حمل و نقل بارهای سنگین پس از زایمان نیز می‌تواند فشار بیشتری را بر روی نواحی کمر و لگن ایجاد کند. زنان پس از زایمان ممکن است نیاز داشته باشند بچه‌ها، صندلی‌های خودرو، لوازم جانبی نوزاد و سایر اشیاء سنگین را جابجا کنند. استفاده نادرست از قوانین باربری، برخی از روش‌های حمل و نقل نادرست و تحمیل فشار بیش از حد بر روی مناطق کمر و لگن ممکن است درد و ناراحتی را تشدید کند.
بنابراین، فشار و وزن بیش از حد بر روی مناطق لگن و کمر می‌تواند عواملی باشند که درد را افزایش می‌دهند. در این موارد، استراحت کافی، اجتناب از حمل و نقل بارهای سنگین و استفاده از قوانین باربری صحیح می‌تواند به کاهش درد کمک کند. همچنین، مشاوره پزشک یا متخصص فیزیوتراپی می‌تواند راهنمایی‌های مناسبی در مورد تسکین درد و مدیریت فشار روی نواحی کمر و لگن ارائه دهد.
آیا تمرینات و فیزیوتراپی می‌تواند درد کمر و لگن بعد از زایمان کاهش دهد؟
بله، تمرینات و فیزیوتراپی می‌توانند در کاهش کمر درد و لگن پس از زایمان مفید باشند. این تمرینات و فیزیوتراپی می‌توانند به تقویت عضلات لگن و کمر، افزایش انعطاف‌پذیری، بهبود تعادل عضلانی و کاهش التهاب کمک کنند. در زیر، چند نوع تمرین و فعالیت فیزیکی که می‌تواند مفید باشد، ذکر شده است:
-
♦ تمرینات تقویتی: تمرینات تقویتی مخصوص عضلات کمر و لگن، از جمله تمرینات ایستا می‌توانند عضلات را تقویت کرده کند.
-
♦ تمرینات انعطاف‌پذیری: تمرینات انعطاف‌پذیری مانند یوگا و پیلاتس می‌توانند انعطاف و انحنای عضلات را افزایش داده و درد کمر و لگن را کاهش دهند.
-
♦ تکنیک‌های تنفسی: تکنیک‌های تنفسی عمیق و آرامش بخش می‌توانند به کاهش استرس و افزایش آرامش عمومی کمک کنند. این ممکن است بهبود درد لگن و کمر را نیز به همراه داشته باشد.
-
♦ ماساژ و درمان فیزیکی: ماساژ و درمان‌های فیزیکی توسط متخصصین مربوطه می‌تواند در کاهش درد و بهبود عملکرد عضلات و مفاصل در مناطق کمر و لگن مفید باشد.
آیا تغییرات در رژیم غذایی در کاهش کمر درد و لگن پس از زایمان موثر است؟
بله، تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند در کاهش کمر درد و لگن پس از زایمان مؤثر باشد. در زیر، تغییراتی که می‌توانید در رژیم غذایی خود ایجاد کنید را ذکر می‌کنیم:
-
♦ مصرف مواد غذایی ضد التهاب: مواد غذایی مانند ماهی چرب (مانند ماهی سالمون و تن ماهی)، مغزهای میوه‌های خشک (مانند بادام و گردو)، سبزیجات بوته (مانند اسفناج و کلم)، میوه‌هایی با رنگ سرخ و نارنجی (مانند توت فرنگی و پرتقال) و روغن زیتون، آنتی‌اکسیدان‌های قوی و مواد غذایی ضد التهابی هستند که می‌توانند در کاهش التهاب و درد مؤثر باشند.
-
♦ مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و ویتامین D: مصرف منابع سالم از کلسیم (مانند ماست، پنیر، دوغ، تخم مرغ، سبزیجات بوته‌ای) و مواد غذایی حاوی ویتامین دی مانند ماهی چرب، تخم مرغ و شیر) می‌تواند به سلامت استخوان‌ها و عضلات کمک کند و درد لگن و کمر را کاهش دهد.
-
♦ مصرف منابع سالم از پروتئین: پروتئین‌های سالم مانند گوشت سفید (مانند مرغ و ماهی)، حبوبات (مانند نخود، لوبیا و عدس) و محصولات لبنی کم چرب (مانند ماست و پنیر)، مواد سازنده عضلات هستند و می‌توانند به تقویت عضلات کمک کرده و درد کمر و لگن را کاهش دهند.
-
♦ مصرف منابع غنی از فیبر: مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل که حاوی فیبر هستند، می‌تواند به سلامت روده و پیشگیری از تشدید درد لگن و کمر کمک کند.
-
♦ مصرف مقدار مناسب آب: مطمئن شوید که به مقدار کافی آب می‌نوشید، زیرا آب می‌تواند در حفظ سلامت عضلات و مفاصل مؤثر باشد و به درد لگن و کمر کمک کند.
به طور کلی، رژیم غذایی سالم و تغذیه مناسب می‌تواند به بهبود درد لگن و کمر کمک کند. همچنین، مهم است که با متخصص تغذیه خود مشورت کنید تا رژیم غذایی مناسب بر اساس نیازهای شما تهیه کند.
آیا استفاده از روش‌های طب سنتی در کاهش درد کمر و لگن بعد از زایمان موثر است؟
بله، استفاده از روش‌های طب سنتی و تکنیک‌های استراحت می‌تواند در مدیریت کمر درد و لگن پس از زایمان کمک کند. در زیر، چند روش و تکنیک مرتبط را برای شما ذکر می‌کنیم:
-
♦ ماساژ: ماساژ می‌تواند در کاهش درد کمر و لگن پس از زایمان مفید باشد. ماساژ به طور مستقیم بر روی نواحی دردناک اعمال می‌شود و می‌تواند عضلات را آرام کرده و تنش را کاهش دهد.
-
♦ کاربرد گرما و سردی: استفاده از کمپرس گرما (مثلاً دستمال گرم) یا کمپرس سردی (مثلاً پک یخ) می‌تواند در کاهش درد و التهاب کمک کند. معمولاً استفاده از گرما مناسب‌تر است، اما در برخی موارد از سردی نیز می‌توان استفاده کرد. مهم است که توصیه پزشک خود را در مورد استفاده از این روش‌ها در نظر بگیرید.
-
♦ تمرینات ریلکسیشن: استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگا، تمرکز روی تنفس و روش‌های تأملی می‌تواند به آرامش ذهنی و کاهش درد لگن و کمر کمک کند. این تکنیک‌ها به کنترل استرس و آرامش عمومی کمک کرده و بهبود روحی و جسمی را ایجاد می‌کنند.
-
♦ استفاده از ترکیب روش‌های مختلف: در برخی موارد، ترکیب متداول روش‌های طب سنتی، تمرینات فیزیکی و تکنیک‌های ریلکسیشن می‌تواند بهترین نتیجه را در مدیریت کمر درد و لگن پس از زایمان داشته باشد.
آیا درد کمر و لگن بعد از زایمان طبیعی بهبود می‌یابد؟
بله، کمر درد و لگن پس از زایمان به صورت طبیعی معمولاً بهبود می‌یابد. بیشتر زنانی که زایمان طبیعی را تجربه می‌کنند، ممکن است در روزهای اول و هفته‌های اولیه پس از زایمان درد و تغییرات در ناحیه کمر و لگن را تجربه کنند. این درد ممکن است به دلیل فشار و تنشی که در طول زایمان بر روی عضلات و اسکلت لگن ایجاد می‌شود، رخ دهد.
با این حال، در اکثر موارد، کمر درد و لگن پس از زایمان طبیعی به تدریج کاهش می‌یابد و در مدت چند هفته تا چند ماه پس از زایمان بهبود می‌یابد. برای تسریع در بهبودی، مراقبت‌های بعد ازبارداری منظم، استفاده از روش‌های طبیعی مدیریت درد، تمرینات فیزیکی مناسب و استراحت کافی می‌توانند مفید باشند.
در صورتی که درد شدید و طولانی مدتی دارید و تأثیر منفی بر روی فعالیت‌های روزمره و کیفیت زندگی شما دارد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت دقیق درد را بررسی کند.
آیا در صورت بروز درد کمر و لگن بعد از زایمان، باید به پزشک مراجعه کرد؟
بله، در صورت بروز کمر درد و لگن پس از زایمان، مراجعه به پزشک توصیه می‌شود. پزشک شما می‌تواند علت دقیق درد را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسب را تعیین کند. در زیر، تعدادی از مواردی که نیازمند مراجعه به پزشک می‌باشند را بررسی می‌کنیم:
-
♦ درد شدید و طولانی مدت: اگر درد شما شدید است و به مرور زمان بهبود نمی‌یابد، باید به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانه وجود مشکل جدی‌تر باشد و نیاز به بررسی و درمان تخصصی داشته باشد.
-
♦ تغییرات متناوب در درد: اگر درد شما تغییرات متناوب دارد و بطور ناگهانی شدت یا کاهش می‌یابد، ممکن است نشانه وجود مشکل عضلانی یا اسکلتی مرتبط با زایمان و نیازمند ارزیابی تخصصی باشد.
-
♦ علائم همراه: اگر همراه با درد لگن و کمر علائم دیگری مانند تب، التهاب، تورم یا تغییرات در عملکرد مثانه و روده تجربه می‌کنید، باید به پزشک مراجعه کنید. این ممکن است نشانه وجود عفونت یا مشکل دیگر باشد که نیازمند درمان است.
-
♦ مشکلات حرکتی: اگر درد لگن و کمر با مشکلات حرکتی همراه است، مانند مشکل در راه رفتن، احساس سستی در عضلات، کاهش قدرت و توانایی حرکتی، باید به پزشک مراجعه کنید.
علت کمر درد و لگن بعد از زایمان طبیعی
کمر درد و لگن پس از زایمان طبیعی یک مشکل شایع است که بسیاری از زنان پس از زایمان با آن مواجه می‌شوند. این درد می‌تواند از مدت کوتاهی پس از زایمان آغاز شود و به صورت موقت باشد، یا ممکن است برای مدت طولانی‌تر ادامه یابد.
برای مدیریت و کاهش درد لگن و کمر پس از زایمان طبیعی، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
-
♦ استفاده از روش‌های خانگی: شامل استراحت مناسب، کم کردن فعالیت‌های سنگین،کمپرس گرما و سردی به ناحیه دردناک و استفاده از تکنیک‌های تنفس و آرامش می‌شود.
-
♦ تمرینات و فیزیوتراپی: انجام تمرینات تقویت عضلات کمر و لگن، انجام تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری، و همچنین تمرینات کوچک و پیوسته برای تقویت عضلات شکمی و عضلات استخوان ستون فقرات می‌تواند مفید باشد.
-
♦ استفاده از کمربندهای کمری: استفاده از کمربندهای کمری می‌تواند فشار را از نواحی دردناک برداشته و تسکین درد را فراهم کند.
-
♦ ماساژ و درمان فیزیکی: ماساژ نواحی لگن و کمر، درمان‌های فیزیکی مانند الکتروتراپی، درمان با لیزر، و درمان با گرما و سردی می‌تواند به کاهش درد و تسکین علائم کمک کند.
ضعف عضلات شکم می‌تواند تأثیر مستقیمی بر درد لگن و کمر پس از زایمان طبیعی داشته باشد. در طول بارداری، عضلات شکم زیرین و عضلات مرتبط با ناحیه کمر و لگن تحت فشار قرار می‌گیرند همچنین، عواملی مانند کاهش استحکام عضلات شکمی و وجود ریلکسین (یک هورمون که در بارداری ترشح می‌شود و موجب انعقاد مفاصل و لیگامانت‌ها می‌شود) می‌توانند عاملی برای ضعف عضلات شکم باشند.
همچنین یکی دیگر از علل درد لگن و کمر در زایمان طبیعی، دشواری زایمان است که می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر کمر درد و لگن پس از زایمان داشته باشد. در زایمان طبیعی دشوار، عواملی مانند طولانی شدن مراحل زایمان، استفاده از فورسپس (ابزار کمکی برای استخراج نوزاد)، یا جراحی اپیزیوتومی (باز کردن مهبل) ممکن است مورد استفاده قرار گیرند. این عوامل می‌توانند باعث تنش و کشیدگی بیشتر عضلات لگن و کمر شود و درد پس از زایمان را افزایش دهند.
علاوه بر این، زایمان طبیعی دشوار ممکن است به همراه وجود فشار و فشار طولانی مدت بر روی نواحی کمر و لگن، از جمله عضلات و لیگامانت‌ها، باشد. این فشار می‌تواند منجر به کشیدگی و آسیب در این نواحی شود و درد لگن و کمر را افزایش دهد.
علت درد کمر و لگن بعد از سزارین
درد لگن و کمر پس از سزارین نیز یک مشکل رایج است که بسیاری از زنان پس از این نوع عمل جراحی با آن روبرو می‌شوند. این درد می‌تواند به صورت موقت یا به طور طولانی‌تر ادامه یابد. برخی از عواملی که می‌توانند درد کمر و لگن پس از سزارین را تحت تأثیر قرار دهند عبارتند از:
-
♦ جراحی و آسیب به بافت‌ها: سزارین یک جراحی بزرگ است که نیاز به بریدگی و تیغ زدن در ناحیه شکم و رحم دارد. این عمل جراحی می‌تواند منجر به آسیب و التهاب عضلات، اعصاب و بافت‌های اطراف شود که در نتیجه درد کمر و لگن پس از سزارین را ایجاد می‌کند. همچنین تاثیر بیهوشی در عمل سزارین می‌تواند تأثیر زیادی بر کمر درد و لگن پس از زایمان داشته باشد. در عمل سزارین، برای ایجاد بی‌حسی در ناحیه شکم و لگن، معمولاً از بیهوشی نخاعی یا بیهوشی موضعی استفاده می‌شود.
-
♦ استفاده از بیهوشی نخاعی (انجام اینجکشن در ناحیه نخاع): باعث می‌شود که احساس درد در ناحیه شکم و لگن کاهش یابد. اما پس از اتمام اثر بیهوشی، هنگام بازگشت حس و حرکت به ناحیه مورد عمل، ممکن است درد کمر و لگن رخ دهد. علت این درد ممکن است به عواملی مانند تحریک عصب‌ها، التهاب، کشیدگی عضلات، بروز عوارض جانبی مربوط به بیهوشی نخاعی مرتبط باشد.
-
♦ استفاده از بیهوشی موضعی (مانند کاتاژ): می‌تواند تأثیری در کاهش کمر درد و لگن پس از زایمان سزارین داشته باشد. با تزریق مواد بیهوشی مستقیماً به ناحیه عمل، درد و احساس در ناحیه مورد عمل کاهش می‌یابد. اما همچنان ممکن است پس از اتمام اثر بیهوشی، درد و عدم راحتی در ناحیه کمر و لگن رخ دهد.
-
♦ تنش عضلانی و فشار: پس از سزارین، بدن زن تلاش می‌کند تا بهبود یابد و این ممکن است منجر به تنش عضلانی در منطقه کمر و لگن شود. همچنین، فشار بیش از حد بر روی منطقه سزارین نیز می‌تواند عاملی برای درد کمر و لگن پس از سزارین باشد.
درد کمر و لگن بر اثر بی حسی نخاعی در سزارین
درد کمر و لگن پس از عمل سزارین ممکن است به دلیل عوامل مختلفی ایجاد شود. برخی از این عوامل عبارتند از:
-
♦ تحریک و آسیب عضلات و بافت‌های اطراف: در هنگام انجام سزارین، برش و جراحی در لایه‌های ناحیه شکم و لگن انجام می‌شود. این جراحی ممکن است باعث تحریک و آسیب عضلات، اسیدیته و احتقان در ناحیه کمر و لگن شود که منجر به درد می‌شود.
-
♦ اثرات ناشی از بی‌حسی نخاعی: اگر بی‌حسی نخاعی (اپیدورال یا بلاک نخاعی) در هنگام سزارین اعمال شود، این روش می‌تواند به طور موقت درد کمر و لگن را کاهش دهد. با اتمام اثر بی‌حسی، درد ممکن است برگردد.
-
♦ التهاب و عفونت: همانند هر عمل جراحی دیگر، سزارین نیز ممکن است با خطر التهاب و عفونت همراه باشد. التهاب و عفونت در ناحیه عمل جراحی می‌تواند همراه درد باشد.
-
♦ ترمیم و بهبود بعد از عمل: عمل سزارین برای بدن شما یک فرآیند ترمیمی است. مرحله بهبود و ترمیم بعد از سزارین ممکن است باعث درد و عدم راحتی در ناحیه کمر و لگن شود.
رفع کمر درد و لگن پس از زایمان با روش بیوفیدبک
بیوفیدبک یک روش غیر دارویی است که برای کمک به مدیریت درد و بهبود وضعیت فیزیکی استفاده می‌شود. این روش بر اساس اصول علمی و نظریه‌های تغییر فعالیت مغز و نظام عصبی متمرکز است.
در صورت استفاده از بیوفیدبک برای رفع کمر درد و لگن پس از زایمان ، فرایند زیر ممکن است انجام شود:
-
♦ ارزیابی: ابتدا یک ارزیابی کامل از وضعیت درد و عوامل مرتبط با آن انجام می‌شود تا نیازها و هدف‌های درمانی مشخص شوند.
-
♦ بیوفیدبک: با استفاده از حسگرها و تجهیزات مناسب، سیگنال‌های بدنی مرتبط با درد لگن به شکل بیوفیدبک دریافت و به صورت صوتی یا تصویری به بیمار نمایش داده می‌شود. هدف از این فیدبک، آگاهی بیمار از وضعیت بدنی خود و کمک به کنترل آن است.
-
♦ آموزش مهارت‌های تنفسی و تمرکز: بیمار آموزش می‌بیند که با تمرین‌های تنفسی عمیق و تمرکز ذهنی، بهبود درونی خود را تسهیل کند و وضعیت درد را تحت کنترل بگیرد.
-
♦ مدیریت استرس: این روش ممکن است شامل تکنیک‌های مدیریت استرس و آرامش مانند مدیتیشن، ریلکسیشن عضلات و تمرینات یوگا باشد که به کاهش استرس و افزایش آرامش کمک می‌کند. در این روش، با استفاده از حسگرها و تجهیزات مختلف، سیگنال‌های بدنی مانند ضربان قلب، فعالیت مغزی، سطح تنش عضلانی و...، به شکل بیوفیدبک به بیمار نمایش داده می‌شود.
با مشاهده بیوفیدبک، بیمار از وضعیت فعلی بدنی خود آگاه می‌شود و می‌تواند به طرزی فعال در فرآیند تغییر و کنترل آن شرکت کند. مثلاً در مورد درد کمر ولگن بعد از زایمان، بیمار با دیدن بیوفیدبک ممکن است دریابد که در مواقعی که درد افزایش می‌یابد، عضلاتش نیز تنش بیشتری دارند و با تمرکز و تنفس عمیق می‌تواند تنش را کاهش دهد و درد را کنترل کند.
از طریق تمرین مکرر و مداوم با بیوفیدبک، بیماران می‌توانند مهارت‌هایی مانند تمرکز ذهنی، تنفس عمیق، تغییر رفتارهای نامطلوب و استرس مدیریت را یاد بگیرند. این مهارت‌ها به طور فعال در مدیریت کمر درد و لگن پس از زایمان مؤثر هستند.
بعد از سزارین درد کمر و لگن در کدام ناحیه بیشتر احساس می‌شود؟
بعد از سزارین، درد کمر و لگن بیشتر در ناحیه پایین کمر (ناحیه عقب کمر) و ناحیه لگن (ناحیه پایین شکم و درونیان لگن) احساس می‌شود. در ناحیه پایین کمر، این درد ممکن است به صورت تیز و ناگهانی در امتداد خط میانی پشت بدن احساس شود. همچنین، در ناحیه لگن، این درد می‌تواند به صورت فشار و تنگی در ناحیه شکم و کمر و در برخی موارد به ناحیه هیپ (لگن خارجی) احساس شود.
سخن پایانی
کمر درد و لگن پس از زایمان ممکن است عارضه طبیعی باشد. وزن بیش از حد بر روی نواحی کمر و لگن، در طول زمان بارداری و زایمان ممکن است این درد را افزایش دهد. در این مقاله به علل ایجاد کمر درد و لگن پس از زایمان طبیعی و سزارین پرداختیم.
فیزیوتراپی می‌تواند در کاهش کمر درد و لگن پس از زایمان مؤثر باشد. تمرینات موثر در قسمت عضلات کمر و شکم، تقویت عضلات پشتی، استرچینگ برای بدن می‌تواند بهبود وضعیت درد را به همراه داشته باشد. همچنین تغییرات در رژیم غذایی نیز می‌تواند در کاهش درد کمر و لگن بعد از زایمان مؤثر باشد. در نهایت، مهم است که هر زنی که با درد کمر و لگن بعد از زایمان مواجه می‌شود، به وضعیت خود توجه کند و در صورت لزوم به پزشک زنان مراجعه کند تا بهترین راهکارهای درمانی را برای خود دریافت کند.