درمان دیسک کمر
درمان قطعی دیسک خفیف کمر؛ رفع قطعی آسیبهای جزئی جهت ممانعت از آسیبهای بیشتر
دیسکهای بین مهرهها در ستون فقراتِ هر فردی، نقش مهم و حساسی برای مواجهه با فشارهای وارده و نیز ایجاد شرایط مناسب به منظور انجام حرکات و فعالیت¬های روزمره وی ایفا مینمایند. با توجه به اهمیت این اندام و تأثیری که آسیبدیدگی آنها میتواند بر زندگی ما داشته باشد در این مقاله میخواهیم تازهترین روشهای درمان قطعی دیسک خفیف کمر با نتایج فوقالعاده عالی درخشان و همیشگی که علاوه بر رفع قطعی درد و ناراحتی دیسک، کاملا بی عارضه هستند را به شما معرفی کنیم. توجه داشته باشید که تمامی روشهای درمان دیسک کمر باید فقط توسط پزشک متخصص انجام شوند.
آنچه در این مقاله می خوانید
درمان قطعی دیسک خفیف کمر چگونه امکانپذیر است؟
پیش از بررسی راههای درمان قطعی دیسک خفیف کمر و چگونگی رهایی از درد مزمن و ادامهدار ناشی از این بیماری، بهتر است قدری درباره این بیماری و فرآیند بروز و ظهور آن در افراد با هم گفتوگو نماییم. زیرا شناخت دقیق دیسک کمر و علل رخ دادن آن، هم میتواند فرد را در پیشگیری از مبتلا شدن به این عارضه یاری نماید و هم در صورت بروز دیسک کمر چگونگی مقابله با آن را برای بیمار آسان¬تر خواهد نمود.
همانگونه که میدانیم دیسکهای ستون فقرات نقش مهمی در ناحیه کمر داشته و علاوه بر اینکه بهعنوان ضربهگیر بین مهرهها عمل مینمایند، می¬توانند طیف وسیعی از حرکتها را در همه جهات برای انسانها امکان-پذیر سازند.
بااینحال، اگر دیسک فتق کند و مقداری از مواد ژلهای داخل آن نشت نماید، دیسک بهسرعت از حالت عادی خارجشده و یک واکنش عصبی شدید را ایجاد می¬کند که باعث ایجاد کمردرد و احتمالاً درد و علائم عصبی در پا میگردد.
دیسک خفیف کمر اغلب افراد 35 تا 50 ساله را مبتلا میکند و علائم آن معمولاً بدون هیچ دلیل مشخصی شروع میشود یا ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که شخصی چیز سنگینی را بلند کرده و یا کمرش را بهطور ناگهانی بچرخاند.
اما اینکه برای درمان قطعی دیسک خفیف کمر چه اقداماتی باید انجام دهیم، ابتدا لازم است گزینههای مؤثری را که میتوانند موجب کنترل و کاهش درد ناشی از این بیماری شوند را شناسایی و بهکارگیریم. این راهکارها شامل موارد زیر میباشند:
استفاده از یخ یا کیسه سرد برای کاهش التهاب اولیه و اسپاسم عضلانی مرتبط با فتق دیسک کمر بسیار مفید و مؤثر میباشد. یخ در 72 ساعت اول پس از شروع کمردرد بیشترین تأثیر را دارد.
پزشک ممکن است برای درمان درد و التهاب ناشی از دیسک کمر، داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی بدون نسخه (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن را تجویز نماید.
اسپاسم عضلانی ممکن است یکی از عوارض بروز فتق دیسک کمر باشد و لذا استفاده از داروهای شل کننده عضلانی، این اسپاسم های دردناک را تسکین میدهد.
اِعمال گرما نیز می¬تواند به تسکین اسپاسم عضلانی بعد از 72 ساعت اول کمک کند. برای این روش پدهای گرمایشی، کمپرس گرم و پوشش¬های حرارتی چسبی گزینههای خوبی خواهند بود. همچنین استفاده از گرمای مرطوب (مانند حمام آب گرم) میتواند عملکرد قابلتوجه و تأثیرگذاری در همین رابطه داشته باشد.
برخی پزشکان بر این باورند که استفاده متناوب و یکدرمیان از کمپرس سرد و گرم در بازه زمانی مشخص، البته بعد از 72 ساعت اول، بهطور حداکثری درد را تسکین میدهد.
بر اساس نظر محققین بهتر است بستری شدن یا استراحت مطلق برای کاهش درد دیسک کمر به یک یا دو روز محدود شود، زیرا استراحت طولانی منجر به سفتی و درد بیشتر در ناحیه کمر میگردد. منطقیتر آن است که پس از گذشت دو روز از استراحت اولیه، بیمار فعالیتهای سبک روزمره خود را انجام دهد. البته باید بهطورجدی از بلند کردن اجسام سنگین و انجام ورزشهای پرفشار اجتناب نماید.
ورزشهای ویلیامز به گروهی از حرکات نرمشی گفته میشود که باید بهعنوان یک سبک زندگی در طولانی مدت انجام شود تا تاثیرات فوق العاده آن بر جلوگیری از عود علائم دیسک مشخص گردد. این ورزشها برای افراد بالای 50 سال، افراد با علائم پارستزی مانند گزگز یا سوزن سوزن شدن و بی حسی در پاها و ... بسیار مناسب است.
پس از انجام اقدامات مذکور برای کنترل اولیه و کاهش درد دیسک کمر، روشهای درمانی مختلفی از سوی پزشکان برای دستیابی سریعتر بیمار به درمان قطعی دیسک خفیف کمر توصیه و به کار گرفته میشود. برخی از این روشها عبارتاند از:
یکی از روش¬های درمان قطعی دیسک خفیف کمر، انجام کشش¬های هدفمند و تمرینات توانبخشی از سوی بیمار می¬باشد. این برنامه که از سوی فیزیوتراپیستهای مجرب به فرد ارائه میگردد راه¬های ایمن¬تر و علمی¬تری را برای انجام فعالیتهای معمولی روزمره مانند بلند کردن اجسام و راه رفتن به بیمار آموزش می¬دهد. فیزیوتراپی می¬تواند بیمار را در دستیابی به درمان قطعی دیسک خفیف کمر یاری نماید.
-
♦ تزریق استروئید اپیدورال
تزریق اپیدورال داروهای استروئیدی علاوه بر اینکه درد ناشی از این بیماری را خیلی سریع تسکین می¬دهد، میتواند به درمان قطعی دیسک خفیف کمر نیز بیانجامد. چرا که هدف از تزریق استروئید اپیدورال، کاهش و تسکین درد بیمار بهمنظور پیشرفت در برنامههای توانبخشی میباشد.
معمولا از این روش برای دیسکهای خفیف استفاده نمیشود و برای بیمارانی مفید است که علائم به قدری شدت پیدا کرده باشند که فعالیت روزانه او مختل شود. ممکن است به جای استروئید طبق نظر پزشک از داروهای دارای هیالورونیک اسید، اوزون یا پی آر پی نیز استفاده شود.
در این روش که مبتنی بر طب چینی میباشد بهصورت غیرتهاجمی از سوزن¬های نازک بهاندازه مو استفاده میشود که در نزدیکی ناحیه درد وارد پوست میگردند و با افزایش جریان خون در ناحیه موردنظر، تقویت سیستم ایمنی بدن و همچنین واکنشهای عصبی در این ناحیه کاهش محسوس درد را به همراه میآورند. متخصصین و انجمنهای پزشکیِ معتبر، تأثیر طب سوزنی را در درمان قطعی دیسکوپاتی خفیف کمر تائید نمودهاند.
درمان شناختی رفتاری می¬تواند در مدیریت درد و درمان قطعی دیسک خفیف کمر مفید باشد. یک درمانگر در جلسات حضوری یا آنلاین به بیمار کمک میکند تا رفتارهای خودتخریبکننده را کنترل و تغییر داده و با یادگیری تکنیکهایی مانند مراقبه ذهنی و تجسم، به کاهش درد کمر خود کمک نماید.
در سال های اخیر؛ «ماساژ» شهرت قابلتوجهی را بهعنوان یک روش درمانی برای مشکلات درد دست و پا پیدا کرده است، زیرا این فعالیت میتواند در هر دو سطح روانی و فیزیکی، آرامش قابلتوجهی را برای فرد ایجاد نموده و درد را بهطور کاملاً محسوسی کاهش دهد.
یک ماساژدرمانگر و برخی فیزیوتراپیست¬ها بهخوبی آموزش دیده¬اند تا با دست¬های هوشمند خود نقاط دردناک را شناسایی و با تکنیک¬های خاص تحت تأثیر ماساژ قرار دهند. ماساژدرمانی به دلیل تاثیرات مختلفی که در ابعاد زیر از خود بر جای می¬گذارد، میتواند به درمان قطعی دیسک خفیف کمر کمک نماید:
-
♦ گردش خون را افزایش میدهد.
-
♦ حس خوب در بیمار ایجاد مینماید.
-
♦ هورمون استرس را کاهش میدهد.
-
♦ آرامش موردنیاز بیمار را به وجود میآورد.
-
♦ انعطافپذیری را بهبود میبخشد.
برای بسیاری از افرادی که از دیسک کمر خفیف رنج میبرند، روش درمانی جدیدتری به نام تزریق اوزون ابداع گردیده که بسیار موفقیتآمیز میباشد و بیماران در هنگام دریافت این درمان، عوارض کمی را تجربه مینمایند.
در این روش؛ گاز اکسیژن از طریق سوزن های مخصوص وارد بدن میشود و با بهره¬گیری از تکنیکهای تصویربرداری در نزدیکی ستون فقرات در ناحیه درد آزاد میگردد. هرچند ممکن است از چند روش مختلف برای تزریق استفاده شود اما رایجترین آنها تزریق مستقیم گاز به دیسک غضروفی میباشد.
هنگامیکه اوزون در فضای داخلی دیسک (هسته پالپوز) تزریق می¬شود آنزیمهای آنتیاکسیدانی تولید میگردد که مواد سمی موجود در فضای داخلی دیسک را خنثی کرده و باعث جمع شدن دیسک میشوند.
محققین اعتقاد دارند که اوزون¬تراپی از مزایای متعددی برای سرعت بخشیدن به درمان قطعی دیسک خفیف کمر برخوردار می¬باشد که برخی از آنها عبارتند از:
-
♦ کم تهاجمی بودن
-
♦ سرپایی بودن
-
♦ کوتاه تر بودن زمان بهبودی
-
♦ کمتر بودن هزینه آن نسبت به جراحی
-
♦ بدون درد
-
♦ بدون عوارض جدی
در روش درمانی رادیوفرکوئنسی از گرمای کنترلشده برای متوقف کردن سیگنالهای درد در اعصاب خاصی واقع در ستون فقرات استفاده میشود. برای این روش یک جریان الکتریکی بهآرامی ناحیهای از بافت عصبی را که باعث درد کمر شما شده است گرم میکند و گرما به بافت آسیب میرساند تا از انتقال سیگنالهای درد به مغز جلوگیری نماید.
این درمان باعث تسکین فوری درد میشود، زیرا مغز شما دیگر آن سیگنالهای درد را دریافت نمیکند. فرسایش با فرکانس رادیویی کم تهاجمی است و طی آن پزشک معالج پس از بیحس کردن موضعی محل درد، سوزن کوچکی را با یک میکرو الکترود زیرپوست شما وارد میکند که جریانهای الکتریکی را به بافت عصبی موردنظر میفرستد تا بافت را گرم کرده و درد را متوقف نماید.
اخیراً محققان روشهایِ درمانیِ طبیعی و مؤثری را برای درمان قطعی دیسک خفیف کمر ازجمله استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت یا PRP به کار میگیرند. ازآنجاییکه PRP از خون خود بیمار گرفته میشود هیچ عارضه و خطری برای وی نخواهد داشت.
درمان PRP با نمونه کوچکی از خون بیمار که معمولاً از بازوی وی گرفته میشود، شروع میگردد. دستگاهی اجزای خون فرد را جدا میکند تا پلاکتها بتوانند تجمیع گردند. سپس ماده مذکور دوباره به پلاسمای (مایع) خون بیمار وارد میشود و مخلوط حاصل در یک سرنگ قرار میگیرد. آنگاه پزشک معالج محلول PRP را با استفاده از اشعه ایکس مخصوص به محل دیسک موردنظر تزریق میکند تا اطمینان حاصل شود که تزریق با دقت انجام شده است. استفاده از اشعه ایکس به پزشک این توانایی را می¬دهد که محلول PRP را درجایی که بیشتر مورد نیاز است تزریق کند تا بیماران بیشترین سود را از درمان خود ببرند.
شواهد تحقیقاتی نشان میدهد که لیزر می¬تواند بهطور مؤثر به درمان قطعی دیسک خفیف کمر کمک کند و درد و ناراحتی را تسکین دهد و از پیشروی بیماری جلوگیری نماید. لیزر درمانی نه تنها زمان بهبودی را تسریع مینماید، بلکه یک درمان غیرتهاجمی و بدون دارو است که درد را کاهش داده و دیسکهای آسیبدیده را سریعتر بهبود می¬بخشد.
لیزردرمانی شامل عبور پرتوهای لیزر سطح پایین از ساختارهای ستون فقرات بیمار مانند دیسکهای ستون فقرات کمری میباشد. طول موجهای ساطع شده از این دستگاه به داخل سلول ها نفوذ کرده و مکانیسم میتوکندری را جهت تولید انرژی بیشتر تحریک خواهد کرد.
عرضه خون غنی از مواد مغذی به ناحیه آسیبدیده روند ترمیم را سرعت میبخشد و فتق را برطرف میکند. به خاطر داشته باشید که نرمالسازیِ سلولی جنبه اصلی لیزر درمانی است که انرژی و مواد مغذی بیشتری را به سلولهای آسیبدیده میرساند و منجر به کاهش التهاب، تورم، بیحسی و درد در ستون فقرات کمری میگردد.
ازآنجاییکه لیزر درمانی شامل پر کردن فتق دیسک ستون فقرات کمر با فوتونهایی است که به سلول¬ها انرژی میدهند و موجب افزایش گردش خون در ناحیه کمر میشوند، لذا بهعنوان یکی از روشهای مؤثر در درمان قطعی دیسک خفیف کمر شناختهشده است.
داروی دیسک کمر برای درمان قطعی دیسک خفیف کمر کدام است؟
داروهای متعددی وجود دارد که ممکن است کمردرد مرتبط با بیماری دیسک کمر را تسکین دهند. البته این داروها ممکن است در ترکیب با یکدیگر مورداستفاده قرار گیرند.
همچنین نباید این نکته مهم را فراموش نماییم که پزشک معالج معمولاً داروی دیسک کمر را همراه با یک برنامه ورزشی تجویز مینماید و طیف وسیعی از فعالیتهای خودمراقبتی را برای توانبخشی کمر توصیه میکند.
داروی دیسک کمر ممکن است با نسخه یا بدون نسخه در دسترس باشد و به اشکالی مانند کرم یا بهصورت تزریقی به بیماران ارائه گردد. این داروها عبارتاند از:
داروهای بدون نسخه برای دیسک کمر
خط اول درمان استاندارد برای کمردرد، داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن است. استفاده از کرم موضعی یا پوشش حرارتی نیز ممکن است داروهای مفیدی باشند که نیازی به نسخه ندارند.
مانند تمام داروها، داروی دیسک کمر بدون نسخه نیز خطرات و عوارض جانبی بالقوهای دارند که برخی از آنها ممکن است جدی باشند. بنابراین لازم است که این داروها فقط طبق توصیه و با راهنمایی پزشک
مصرف شوند.
-
♦ کرمها و مکملهای گیاهی
به دلیل خطر عوارض جانبی و گاهی اوقات اعتیادآوربودن برخی داروها، پزشکان درمانهای جایگزینی را برای درمان قطعی دیسک خفیف کمر توصیه میکنند. ازجمله استفاده از داروهای گیاهی و مکملهای گوناگون که برخی از آنها شامل موارد زیر میباشند:
-
♦ کرمها یا مومیایی¬های کپسایسین (کپسیکوم)
-
♦ مکمل هارپاگوساید
-
♦ کرمها یا مکملهای سالیسین
-
♦ کرمهای کامفری
-
♦ اسانس اسطوخودوس که باید قبل از مصرف با روغنهای سبک مانند نارگیل رقیق شوند.
داروهای تجویزی برای بیماری دیسک کمر
درد مداوم ناشی از تحلیل رفتن دیسک ممکن است با داروهای مسکن تجویزی درمان شود. بیشتر داروها بهعنوان درمانهای کوتاهمدت برای کمک به کاهش درد و نیز تسهیل فیزیوتراپی و ورزش استفاده میشوند. رایجترین داروی دیسک کمر تجویزشده برای بیماری دیسک کمر عبارتاند از:
داروهای ضدالتهابی قدرتمندی هستند که ممکن است درمان مؤثری برای کمردرد ناشی از بیماری دیسک دژنراتیو باشند. بهطورمعمول، استروئیدهای خوراکی در یک بسته دوز Medrol تجویز می¬گردند که با دوز بالا شروع میشوند تا تسکین اولیه کمردرد را فراهم کنند، سپس طی 5 یا 6 روز به دوز پایینتر کاهش مییابند. به دلیل چندین عارضه احتمالی، استفاده از استروئید فقط به مدت 1 تا 2 هفته ابتدایی محدود میشود.
این داروها مانند کدئین (تیلنول)، هیدروکودون (ویکودین) و اکسی کدون (پرکوست یا اکسی کنتین) با داشتن یک اثر تجزیهکننده، برای مدیریت درد کمک میکنند. داروهای ضد درد مخدر معمولاً فقط برای دورههای شدید کمردرد بهصورت کوتاهمدت استفاده میشوند، زیرا بالقوه اعتیادآور هستند.
ازجمله این نوع داروی دیسک کمر میتوان به دیکلوفناک (ولتارن) یا سلکوکسیب (سلبرکس) اشاره کرد که با مسدود کردن آنزیم تحریککننده التهاب COX-2 عمل میکنند. هرچند ممکن است سلکوکسیب، خطرات کمتری نسبت به NSAID های بدون نسخه داشته باشد، بااین¬حال این مهارکنندهها نیز باید در دوزهای پایین و بهصورت کوتاهمدت استفاده شوند تا از خطرات جدیتری برای سلامتی بیمار مانند حمله قلبی جلوگیری شود.
مانند کاریزوپرودول (سوما)، سیکلوبنزاپرین (فلکسیریل) و دیازپام (والیوم) با داشتن یک اثر آرام بخش کلی بر بدن عمل مینمایند. بهطورمعمول، شل کنندههای عضلانی در اوایل دوره کمردرد برای کاهش درد ناشی از اسپاسم عضلانی تجویز میشوند. این دسته از انواع داروی دیسک کمر معمولاً فقط برای استفاده کوتاهمدت تجویز میشوند زیرا استمرار مصرف آنها ممکن است در بیمار وابستگی و اعتیاد ایجاد نمایند.
ترامادول یک داروی مخدر است که در مغز اثر میکند و هیچ اثر ضدالتهابی ندارد. ترامادول را میتوان با قرصهای ضدالتهاب یا استامینوفن (تیلنول) مصرف کرد.
داروهای ضدتشنج مانند گاباپنتین (Neurontin) برای کمک به کنترل کمردرد مزمن تجویز میشود. آنها ممکن است برای دردهای عصبی مانند سیاتیک یا نوروپاتی محیطی ناشی از تحلیل رفتن دیسک مفید باشند. استفاده از داروهای ضد تشنج معمولاً برای تسکین طولانیمدت درد مزمن مناسب است.
کدام قرص برای دیسک کمر خفیف و درمان قطعی دیسک خفیف کمر مؤثر است؟
همانطور که پیشازاین عنوان گردید برخی انواع داروی دیسک کمر برای کاهش درد و التهاب ناشی از دیسک کمر استفاده میشوند و میتوانند به بیمار کمک نمایند تا سایر روشهای درمانی را برای درمان قطعی دیسک خفیف کمر پیگیری کند. تعدادی از داروهای مذکور بهصورت قرص برای دیسک کمر خفیف به بیمار توصیه میگردند. برخی از این قرصها عبارتاند از:
استامینوفن (مانند تیلنول) یکی از داروهایی میباشد که بهصورت قرص برای دیسک کمر خفیف استفاده میشود و عملکرد آن بهگونهای است که با کاهش درک مغز از درد عمل میکند. البته استامینوفن منابع اصلی درد، مانند التهاب ناشی از دیسک تحلیل رفته را درمان نمیکند بلکه یک توصیه مؤکد از سوی پزشکان بهعنوان مسکن نسبتاً ایمن و مؤثر برای شعلهور شدن گاه و بیگاه درد در ناحیه کمر، محسوب میگردد.
داروهای NSAID یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، دسته بزرگی از داروهای ضد درد هستند که بهعنوان قرص برای دیسک کمر خفیف به بیمار توصیه میگردند تا با کاهش التهاب مرتبط با بیماری دردناک دیسک کمر عمل کنند. برخی از NSAID ها نیاز به نسخه دارند درحالیکه برخی دیگر نیازی به نسخه ندارند.
NSAID های بدون نسخه که بیشتر برای درمان کمردرد ناشی از بیماری دیسک دژنراتیو استفاده میشوند عبارتند از:
-
♦ ایبوپروفن (مانند ادویل، موترین)
-
♦ ناپروکسن (مانند Aleve، Naprosyn)
استفاده منظم از NSAID ها در دوزهای توصیهشده به داروی دیسک کمر اجازه میدهد تا در بدن انباشته شود و اثر ضدالتهابی و محیط درمانی بهتری برای کمر ایجاد کند. NSAID ها اگر فقط در شروع کمردرد مصرف شوند کمتر مؤثر میباشند.
آیا دیسک کمر خفیف خوب میشود و اصولاً درمان قطعی دیسک خفیف کمر چیست؟
بدن انسان توانایی باورنکردنی برای التیام و درمان شدیدترین آسیبها و بیماریها ازجمله بیماری دیسک کمر را دارد. بااینحال، کمی گمراهکننده و غیرعلمی است اگر بگوییم فتق دیسک بهخودیخود بهبود مییابد فقط به این دلیل که بدن انسان میتواند بافتهای آسیبدیده را ترمیم کند.
اینکه آیا دیسک کمر خفیف خوب میشود یا خیر به متغیرهایی مانند سن بیمار، علت فتق و مهمتر از همه مراقبت و درمان ارائهشده برای حمایت از روند بهبود، بستگی دارد. عواملی که بر بهبودی فرد تأثیر میگذارد و به این سؤال پاسخ مثبت میدهد که آیا دیسک کمر خفیف خوب میشود به شرح زیر میباشند:
ازآنجاییکه سیستم ایمنی بدن مواد موجود در قسمت فتق شده را بهعنوان ماده خارجی تشخیص میدهد، لذا با از بین بردن پروتئینهای نشت شده که التهاب را تشدید میکنند، مقدار محتویات دیسک را کاهش میدهد.
آب موجود در ژل که از ناحیه دیسکِ آسیبدیده بیرون میزند بهتدریج جذب بدن میگردد و برآمدگی فتق را کوچک میکند.
چنانچه بیمار تمریناتِ اکستنشن را تحت نظارت دقیق پزشک انجام دهد، این حرکتها به مواد نشت یافته کمک میکند تا به سمت دیسک حرکت کرده و از اعصاب نخاعی دور شوند.
سخن آخر
در این مقاله توضیح دادیم که با گذشت زمان لایه بیرونی دیسکهای بین مهرهها در اثر سایش و پارگی دچار انحطاط طبیعی میشوند.