برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد
درمان قطعی پوکی استخوان شدید؛ با استفاده از روش‌های پزشکی جدید و مطمئن
ضعف و شکنندگی استخوان‌ها به خصوص در ناحیه مچ دست، لگن، ستون فقرات و مفصل ران از تظاهرات اصلی و جدی بیماری پوکی استخوان یا استئوپروز شدید محسوب می‌شود. پوکی استخوان یک اختلال ساده و جزئی نیست که از آن چشم پوشی کنیم، لازم است بدانید که سالانه تعداد زیادی از افراد دچار استئوپروز، به علت عوارض جدی ناشی از شکستگی های دردناک، جان خود را از دست می‌دهند. لذا آشنایی با درمان قطعی پوکی استخوان شدید برای همه خانواده‌ها که افراد مبتلا به این بیماری را دارند، از اهمیت بالا برخوردار است.
آنچه در این مقاله می خوانید:
درمان قطعی پوکی استخوان شدید
آیا درمان قطعی پوکی استخوان کمر وجود دارد؟ چه روش‌های درمانی هستند که می‌توانند به طور کامل پوکی استخوان شدید را درمان کنند؟ برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟ در ادامه در مورد جدیدترین، موثرترین و مهم‌ترین درمان قطعی پوکی استخوان شدید صحبت خواهیم کرد. زمانی که شما برای درمان قطعی پوکی استخوان شدید، به پزشک متخصص مراجعه می‌کنید، پزشک در کنار شرح حال دقیقی که از شما می‌گیرد،معاینه و بررسی کامل شما بر اساس میزان احتمال وقوع شکستگی‌های پرخطر و پرعارضه در ۱۰ سال پیش روی شما انجام می‌دهد که مطابق با معیارهای بین‌المللی تحت عنوان تی‌اسکور از آزمون سنجش تراکم استخوان بدست می‌آید.
این مشخص می‌کند که چه روشی برای درمان قطعی پوکی استخوان کمر شما قطعیت دارد. اگر در بررسی‌ها، پزشک متخصص میزان وقوع شکستگی‌های پرخطر را بسیار پایین ارزیابی کند، ممکن است دارویی مانند مکمل کلسیم و ویتامین دی به منظور کاهش سرعت رسیدن به مرحله پوکی استخوان قوی و شدید برای شما تجویز شود. لذا نوع مناسب درمان قطعی پوکی استخوان شدید کاملاً وابسته به فرد مورد معاینه و عوامل زیر می‌باشد.
عامل اول؛ تی‌اسکور حاصل از آزمون سنجش تراکم استخوان
عامل دوم؛ میزان وقوع شکستگی‌های خطرناک در ده سال آینده
درمان‌های قطعی برای پوکی استخوان وجود دارند. پزشک می‌تواند بنا به شرایط شما و در نظر گرفتن معیارهای تی‌اسکور، درمان شامل یک یا چند مورد از داروها گروه‌های زیر را انتخاب کند.
داروهای قلبی عبارتند از:
-
♦ گروه بیس فسفونات‌ها، دارویی تحت عنوان دنوزوماب هورمونی از جمله رالوکسیفن در خانم های یائسه و هورمون تستوسترون در آقایان
-
♦ تجویز داروهای استخوان ساز
-
♦ داروهای شبیه به هورمون پاراتیروئید، عمدتا فعالیت های محرک استخوان سازی دارند که به عنوان داروی درمان قطعی پوکی استخوان شدید استفاده می‌شوند.
جدیدترین دارو برای درمان قطعی پوکی استخوان شدید که احتمال شکستگی‌های پر عارضه را کاهش می‌دهد، دارویی تحت عنوان روموسوزوماب است که یک مونوکلونال آنتی بادی می‌باشد.
پوکی استخوان چیست و علت آن
ایا پوکی استخوان درمان قطعی دارد؟ در جواب این سوال باید گفت، بافت استخوان بدن شما در تعادل بین دو فرایند قرار دارد. یعنی استخوان ها به واسطه مسیر خاصی، ابتدا تخریب می‌شوند و سپس توسط مسیر دیگری از نو بازسازی می‌شوند تا زمانی که سرعت و میزان این دو مسیر با هم در تعادل باشد، تراکم استخوان‌ها در محدوده نرمال حفظ می‌شود.
هر عاملی که باعث شده باشد سرعت و میزان تخریب استخوان از مسیر بازسازی و نوسازی پیشی بگیرد، کاهش تراکم استخوان، منفذ دار شدن استخوان و پوکی استخوان یا استئوپروز را در پی دارد. علت‌هایی که باعث به هم خوردن این تعادل می‌شود و به دنبال آن، سرعت تخریب استخوان بالاتر از سرعت بازسازی می‌روند، به شرح زیر هستند.
-
♦ افزایش سن
-
♦ تغییرات هورمونی، به عنوان مثال در بانوان افت استروژن بعد از یائسگی و در آقایان افت تستوسترون
-
♦ خارج کردن تخمدان‌ها در بانوان به صورت دوطرفه در سنین قبل از یائسگی
چند عامل وجود دارد که تغییر آنها در اختیار ما نیست و این عوامل نیز از فاکتورهای مهم تاثیرگذار در پوکی استخوان هستند. این عوامل غیر قابل تغییر عبارتند از:
-
♦ ژنتیک
-
♦ جنسیت؛ زنان 4 الی 5 بار بیش از مردان دچار پوکی استخوان می‌شوند.
-
♦ نژاد؛ ثابت شده است که افراد سفیدپوست و آریایی تبار بسیار بیشتر از رنگین‌پوستان و سیاه پوستان دچار پوکی استخوان می‌شوند.
-
♦ افرادی که لاغری بسیار زیاد و جثه کوچک تری دارند.
علاوه بر عواملی که گفته شد، عوامل محیطی و قابل تغییر نیز وجود دارند که روند رسیدن به پوکی استخوان را تسریع می‌کنند. از جمله آنها، استفاده از مواد غذایی پر از نمک سدیم، استفاده از الکل و سیگار و قلیان است. ثابت شده است که تمام ترکیباتی که خواصی مشابه تنباکو دارند، به طرز چشمگیری روند رسیدن به پوکی استخوان شدید را تسریع می‌کند.
علت و علائم پوکی استخوان شدید
مهم‌ترین و اصلی‌ترین علل پوکی استخوان شدید به شرح زیرند:
فاکتورهایی که در کنترل ما نیستند و ما قادر به تغییر آنها نیستیم عبارتند از: سن، جنسیت، نژاد، ژنتیک و جثه و...
فاکتورهایی که به عادات زندگی بستگی دارند و می¬توانیم با کنترل آنها پوکی استخوان شدید را به تعویق بیاندازیم و از وقوع فرم شدید پوکی استخوان پیشگیری کنیم. این عوامل عبارتند از:
-
♦ زندگی بدون تحرک بدنی
-
♦ استرس‌های روانی مزمن
-
♦ مصرف مزمن بعضی از داروها، داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد تشنج داروهای ضد ریفلاکس، بعضی داروهای شیمی درمانی و داروهایی که به منظور عدم رد پیوند اعضا استفاده می‌شود، از این دسته داروها هستند.
-
♦ پرکاری تیروئید
-
♦ داروهایی که در درمان کم کاری تیروئید استفاده می‌شوند، مانند قرص لووتیروکسین
-
♦ اختلال عملکرد غده پاراتیروئید یا غده فوق آدرنال
-
♦ فاکتورهای تغذیه‌ای، به عنوان مثال اختلالات روانی غذا خوردن، کم غذایی، کاهش وزن‌های شدید ناشی از بی‌اشتهایی عصبی، مصرف پایین کلسیم، جراحی‌های کاهش وزن در معده یا جراحی‌هایی که در آن قسمتی از معده و روده برداشته می‌شود.
-
♦ زیاده روی در مصرف الکل، ثابت شده است، افرادی که به مدت طولانی و بیش از یک وعده در روز الکل مصرف می‌کنند، بسیار به انواع پوکی استخوان شدید دچار می‌شوند
-
♦ مصرف مواد زیان‌آور استنشاقی مانند تنباکو به هر فرمی، سیگار، قلیان و... .
نکته بسیار مهم این است که استفاده از نمک‌های حاوی سدیم نیز باعث دفع کلسیم از بدن شده و تراکم استخوان‌ها را کاهش می‌دهد.
داروهای پوکی استخوان برای درمان قطعی پوکی استخوان شدید
در جواب سوال ایا پوکی استخوان درمان قطعی دارد ؟ باید گفت، افرادی که پوکی استخوان شدید دارند و تی‌اسکور در مرحله استئوپروز در آزمون سنجش تراکم استخوان آنها گزارش شده است، الزامی است که داروی قوی برای درمان قطعی پوکی استخوان شدید را با مراجعه به پزشک متخصص مصرف کنند. مصرف و تجویز بدون نسخه پزشک در این داروها عوارض زیادی به همراه خواهد داشت. اصلی‌ترین و پرمصرف ترین داروهای پوکی استخوان را می‌توان در چند گروه زیر دسته بندی کرد.
گروه اول، گروه بیس فسفونات‌ها، این گروه معمولاً برای افراد هر دو جنس که احتمال بروز شکستگی‌های خطرناک در آنها بالا ارزیابی شده است، کاربرد دارد. انواع مختلفی از داروهای این دسته در بازار دارویی هستند. به عنوان مثال، آلندرونیت، ایباندرونیت و زولدرونیت. این داروها طبق تشخیص پزشک ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی قابل استفاده باشند. گفته می‌شود که فرم تزریقی، میزان علائم گوارشی آزاردهنده‌ای کمتری ایجاد می‌کند.
گروه دوم، داروها مونوکلونال آنتی بادی‌ها در درمان پوکی استخوان شدید. دارویی تحت عنوان دنوزوماب وجود دارد که به طرز چشمگیری، به روی بهبود تراکم استخوان تأثیر دارد. تاثیرات این دارو بسیار بهتر ازگروه قبل یا گروه بیس فسفونات‌ها می‌باشد. گروه بیس فسفونات‌ها بسیار قدیمی و متداول در درمان پوکی استخوان شدید است. گفته می‌شود دنوزوماب یا داروهای مونوکلونال آنتی بادی می‌توانند ریسک بروز انواع شکستگی‌هارا که ثانویه به پوکی استخوان اتفاق می‌افتد را کاهش دهند.
گروه سوم، درمان‌های پوکی استخوان وابسته به هورمون‌ها. در بانوان بعد از یائسگی استفاده از رالوکسیفن و در آقایان مبتلا به پوکی استخوان، به عنوان مثال آقایانی که عمل جراحی پروستات یا برداشتن پروستات را تجربه کرده‌اند و دچار پوکی استخوان شده‌اند، تجویز هورمون تستوسترون باعث کاهش احتمال بروز شکستگی ها در ۱۰ سال پیش روی آنها می‌شود.
گروه چهارم، داروهای استخوان‌ساز. داروهای استخوان‌ساز عبارتند از: دسته اول، داروهایی که ساختار و عملکردی شبیه هورمون پاراتیروئید دارند و عبارتند از؛ تری‌پاراتاید و آبالو‌پاراتاید. به تازگی نوعی داروی مونوکلونال آنتی بادی تهیه و به بازار عرضه شده است که دارای تاثیرات چشمگیر در تحریک سلول‌های استئوبلاست برای نوسازی استخوان‌هایی است که دچار پوکی استخوان شده اند. این دارو روموسوزاید نام دارد.
انواع روش های درمانی کلینیکی
علاوه بر اصلاح سبک زندگی که شامل تحرک بدنی کافی، پرهیز از مصرف الکل، سیگار و تغذیه سالم و غنی از کلسیم و مواد موثر در استخوان سازی، دوری از استرس و داشتن خواب کافی می‌باشد. مطالعات گسترده‌ای برای ارزیابی کارآمد بودن روال درمان قطعی پوکی استخوان شدید در کلینیک‌ها در پیشگیری و درمان پوکی استخوان انجام شده. ما موثرترین و مهم‌ترین روش‌های درمانی کلینیکی پوکی استخوان را برای شما در ادامه آورده‌ایم.
روش اول درمان قطعی پوکی استخوان شدید کلینیکی؛ درمان با اوزون:
مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهند که اکسیژن‌رسانی به بافت‌های بدن کاهش یابد، در معرض ابتلا به پوکی استخوان، آسیب های تاندون‌ها، مفاصل و سایر بافت‌ها قرار می‌گیرد. اوزون درمانی نقش مهمی در افزایش اکسیژن‌رسانی به همه سلول های بدن و همچنین سلول های داربست یا ماتریکس استخوانی ایفا می‌کند. در واقع اکسیژن رسانی کافی باعث می¬شود که بازسازی و نوسازی استخوان‌ها بهتر و سریع‌تر انجام شود و بدین ترتیب کاهش تراکم استخوان تا حد زیادی جبران شود.
روش دوم درمان قطعی پوکی استخوان شدید کلینیکی ؛ اورتز‌های تخصصی:
این اورتز‌ها باید و حتما توسط متخصص ارتوپد یا متخصص روماتولوژی تجویز شود. این اورتز‌ها به فرد مبتلا به پوکی استخوان کمک می‌کنند که فعالیت و تحرک بدنی خود را حفظ کنند. این اورتز‌ها از بی تحرک شدن و زمین‌گیر شدن افراد جلوگیری می‌کنند و بدین ترتیب قدرت لازم برای حفظ یک زندگی با کیفیت قابل قبول را به آنها ارائه می‌دهند. تجویز اورتز‌های تخصصی پوکی استخوان، فقط باید طبق نسخه پزشک متخصص باشد.
روش سوم درمان قطعی پوکی استخوان شدید با روش کلینیکی؛ فیزیوتراپی و ورزش:
مهم‌ترین رکن روش‌های درمانی کلینیک‌ها برای افراد مبتلا به پوکی استخوان، فیزیوتراپی‌های اختصاصی و ویژه است. برخی از تمرینات ثابت شده است که میزان احتمال بروز شکستگی‌های پرخطر را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال، پیاده‌روی آهسته به روی سطوح صاف و هموار، آهسته دویدن، حرکات رقص، برخی تمرینات با باندهای کششی، تمرینات تعادلی مانند بعضی از حرکات در یوگا.
تذکر مهم؛ انجام حرکاتی که خطر سقوط دارند و همچنین حرکات استقامتی- مقاومتی در سالمندان ممنوع است.
سخن پایانی
تصور نکنید که پوکی استخوان یک مشکل جزئی است و می‌توان از آن چشم پوشی کرد. پوکی استخوان می‌تواند باعث عوارض مهم و حتی مرگ و میر بالا شود. پوکی استخوان شدید احتمال بروز شکستگی های پرعارضه و خطرناک، مانند شکستگی‌های ستون فقرات، لگن و مفصل ران را افزایش می‌دهد. متاسفانه سالانه تعداد زیادی از اشخاصی که به شکستگی های لگن ناشی از پوکی استخوان مبتلا شده‌اند، به علت عوارض جراحی، داروهای بیهوشی، عفونت‌ها، لخته، آمبولی ، عدم درمان قطعی پوکی استخوان شدید و.... جان خود را از دست می‌دهند.