علت ایجاد زخم ناخن دیابتی چیست؟

 
زخم ناخن دیابتی به عنوان یکی از مسائل جدی و شایع در دیابت شناخته می‌شود. به عنوان فردی که مبتلا به دیابت هستید، درک خطرات احتمالی و اتخاذ تدابیری پیشگیرانه برای محافظت از پاهایتان بسیار مهم است. زخم دیابتی انگشت پا زخم‌های بازی هستند که به دلیل گردش خون ضعیف و آسیب عصبی در ناخن‌ها و پوست اطراف آن‌ها ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها می‌توانند دردناک باشند و در صورت عدم درمان، ممکن است به عفونت‌های جدی و حتی قطع عضو منجر شوند. بنابراین، مراجعه به دکتر متخصص عفونت ناخن پا جهت درمان الزامی است.
 

علت ایجاد زخم ناخن دیابتی چیست؟

 

آنچه در این مقاله می خوانید:

 

علل و عوامل خطر زخم ناخن دیابتی

زخم ناخن دیابتی معمولاً در نتیجه عوامل متعددی ایجاد می‌شود. علت اصلی نوروپاتی است، وضعیتی که به اعصاب پاهای شما آسیب می‌رساند و حس را کاهش می‌دهد. هنگامی که نمی‌توانید درد یا ناراحتی را احساس کنید، ممکن است متوجه نشوید که ناخن‌هایتان بیش از حد بلند شده اند یا زمانی که پای خود را زخمی کرده اید. 
علاوه بر این، گردش خون ضعیف می‌تواند روند بهبودی را مختل کند و بدن شما را برای مبارزه با عفونت‌ها دشوار کند.
 

چندین عامل خطر می تواند احتمال ابتلا به زخم دیابتی ناخن را افزایش دهد.

سطح قند خون کنترل نشده: سطح بالای قند خون می‌تواند به اعصاب و عروق خونی آسیب برساند و خطر عوارضی مانند زخم ناخن را افزایش دهد.
  • ♦ بیماری عروق محیطی: این وضعیت جریان خون را در اندام‌ها کاهش می‌دهد و بهبود زخم‌ها را سخت‌تر می‌کند.
  • ♦ بدشکلی پا: ناهنجاری‌های ساختاری، مانند انگشت چکشی(یک حالت غیرطبیعی در انگشتان پا است که به دلیل اختلال در قوس طبیعی انگشتان پا ایجاد می‌شود. در این حالت، بخش میانی انگشتان (معمولا انگشت دوم و سوم) به طرف بالا خم می‌شود، در حالی که قسمت انتهایی انگشت به طرف زمین یا پایین خم می‌شود. این حالت باعث می‌شود که انگشت به شکل یک چکش شبیه شود)، می‌تواند مناطقی با افزایش فشار و اصطکاک ایجاد کند و منجر به افزایش احتمال ابتلا به زخم ناخن دیابتی شود.
  • ♦ سیگار کشیدن: سیگار کشیدن عروق خونی را باریک می‌کند و گردش خون را مختل کرده و خطر عوارض را تشدید می‌کند.
  • ♦ بهداشت نامناسب پا: بی توجهی به مراقبت صحیح از پا، مانند کوتاه نکردن ناخن‌ها یا پوشیدن کفش‌های نامناسب، می‌تواند به ایجاد زخم ناخن کمک کند.
 

خطرات پنهان زخم دیابتی ناخن

زخم دیابتی ناخن ممکن است یک ناراحتی جزئی به نظر برسد، اما اگر به درستی مدیریت نشود، می‌تواند عواقب جدی داشته باشد. یکی از خطرات پنهان خطر عفونت است. 
وقتی به زخم توجه و رسیدگی یا درمان نشود، باکتری‌ها وارد زخم شده و تکثیر می‌شوند و منجر به سلولیت، عفونت استخوان (استئومیلیت) و یا سیاه مردگی (قانقاریا) از بین رفتن پا می‌شود. در موارد شدید، ممکن است برای جلوگیری از گسترش عفونت، قطع عضو لازم باشد.
یکی دیگر از خطرات پنهان این است که در افراد دیابتی به دلیل کاهش جریان خون و آسیب عصبی، بهبودی می‌تواند کند باشد و خطر عوارض را افزایش دهد. حتی زخم‌های جزئی ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا بهبود یابد و نیاز به نظارت و درمان مداوم داشته باشد.
علاوه بر این، زخم ناخن دیابتی امکان دارد بسیار دردآور باشد. ترکیبی از آسیب عصبی و فشار ناشی از کفش می‌تواند پیاده روی و فعالیت‌های روزانه را چالش برانگیز کند. این درد می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما تاثیر بگذارد و تحرک شما را محدود کند.
 

علائم و نشانه‌های زخم ناخن دیابتی

برای تشخیص زودهنگام زخم ناخن دیابتی و جلوگیری از مشکلات بزرگتر، آگاهی از نشانه‌های زیر بسیار مهم است:
  • ♦ تغییرات در پوست اطراف ناخن: اگر دور ناخن‌ها قرمزی، تورم یا تغییرات رنگ مشاهده کنید، ممکن است نشانه زخم دیابتی انگشت پا باشد.
  • ♦ خروج مایعات یا ترشحات از زخم: وجود ترشحات از زخم ممکن است نشانه عفونت باشد و نیاز به بررسی دقیق داشته باشد.
  • ♦ بوی ناپسند: حس بوی نامطبوع از زخم ناخن نیز ممکن است به وجود عفونت اشاره داشته باشد.
  • ♦ درد یا حساسیت: درد، سوزش یا حساسیت در منطقه زخم نشانه مشکلاتی می‌باشد.
  • ♦ تغییر در شکل و رنگ ناخن: تغییرات در شکل یا رنگ ناخن‌ها نیز نشانه احتمالی زخم دیابتی ناخن می‌باشد.
  • ♦ فرورفتگی ناخن‌ها: ناخن‌هایی که به داخل پوست فرورفته‌‌اند، منجر به زخم دیابتی در انگشت پا می‌شوند و نیاز به رسیدگی دارند.
 

پیشگیری و مراقبت از زخم ناخن دیابتی

در ارتباط با زخم ناخن دیابتی، پیشگیری اقدامی کلیدی و حیاتی است. با انجام اقدامات پیشگیرانه، شما می‌توانید خطر ابتلا به این نوع زخم‌های خطرناک را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. علاوه بر پیشگیری، حفظ مراقبت مناسب از پا در افراد مبتلا به دیابت بسیار مهم است.
در اینجا چند استراتژی مهم و ضروری برای پیشگیری و مراقبت از زخم دیابتی ناخن آورده شده است:
  • ♦ کنترل قند خون: حفظ سطح قند خون در محدوده‌های هدف توصیه شده توسط متخصصان بهداشتی، می‌تواند به جلوگیری از آسیب عصبی و بهبود بهتر زخم کمک کند.
  • ♦ رعایت بهداشت پا: پاهای خود را روزانه با صابون ملایم و آب گرم شسته و کاملا خشک کنید. با استفاده از یک مرطوب کننده ملایم از میزان رطوبت پوست پای خود اطمینان حاصل فرمایید و از تجمع رطوبت بیش از حد در نواحی بین انگشتان پا خودداری کنید.
  • ♦ مراقبت از ناخن‌ها: ناخن‌ها را به دقت و بطور منظور کوتاه کنید و از گرد کردن گوشه‌های آن پرهیز کنید؛ زیرا این کار ممکن است خطر رشد ناخن‌ها را افزایش دهد. 
  • ♦ انتخاب کفش‌های راحت: از کفش‌هایی استفاده کنید که مناسب و راحت باشند و حمایت کافی برای پاها را فراهم کنند. از کفش‌های بسیار تنگ یا نوک تیز خودداری کنید؛ زیرا این موارد ممکن است نقاط فشار ایجاد کرده و خطر زخم دیابتی در انگشت پا  را افزایش دهند.
  • ♦ پابرهنه راه نروید: همیشه کفش و جوراب بپوشید تا از پاهای خود محافظت کنید، حتی زمانی که داخل خانه هستید. راه رفتن با پای برهنه خطر آسیب دیدگی و عفونت را افزایش می‌دهد.
  • ♦ از جوراب‌های ضد رطوبت استفاده کنید: انتخاب جوراب‌هایی که تراکم رطوبت را کاهش می‌دهند و از تعریق بیش از حد، که ممکن است منجر به عفونت‌های قارچی شود، جلوگیری می‌کنند، مفید است.
  • ♦ تمرین‌های ورزشی: تمرین‌های ورزشی منظم می‌توانند به بهبود جریان خون در پاها کمک کنند. انتخاب فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا یا تمرینات کاردیو ورزشی می‌تواند بهترین نتیجه را در پیشگیری از زخم ناخن دیابتی به همراه داشته باشد.
  • ♦ کنترل فشار خون: حفظ فشار خون به محدوده‌های نرمال می‌تواند به جلوگیری از مشکلات عروقی کمک کند و در نتیجه به بهبود سلامت پوست و ناخن‌ها کمک نماید.
  • ♦ بررسی منظم پاها: روزانه وقتی را برای معاینه پاها به صورت کامل اختصاص دهید و به هرگونه نشانه‌ای از قرمزی، تورم یا بریدگی توجه کنید.اگر متوجه چیز غیرعادی شدید، برای مراقبت و درمان مناسب با پزشک مشورت کنید.در صورت مشکل در دیدن پایین پاها، از آینه استفاده کنید یا از دیگر افراد خانواده کمک بخواهید.
با گنجاندن این اقدامات پیشگیرانه و مراقبتی در برنامه روزانه خود، شانس ابتلا به زخم دیابتی ناخن را به میزان قابل توجهی کاهش داده و به سلامت پوست و ناخن‌هایتان اهمیت بدهید.
 

گزینه‌های درمانی برای زخم ناخن دیابتی

برای درمان زخم ناخن دیابتی، روش‌های مختلفی وجود دارد که بهبودی زخم را تسریع می‌کنند. در ادامه، تعدادی از این روش‌های درمانی را بررسی می‌کنیم:
  • ♦ مراقبت و تمیز کردن زخم: در ابتدا، زخم باید با دقت تمیز شود. با بهره گیری از محلول‌های ضد عفونی کننده ملایم می‌توان به پیشگیری از عفونت کمک کرد. زخم باید با آب و صابون نرم شسته شده و سپس خشک و تمیز شود.
  • ♦ بانداژ کردن: پس از تمیز کردن زخم، می‌توان از باندها و بسترهای ویژه استفاده کرد تا زخم را پوشش دهند. این باندها به پوست فشار کمتری وارد می‌کنند و در بهبود زخم کمک می‌کنند. تعویض منظم باندها به همراه تمیز کردن زخم، کمک به حفظ پوست و جلوگیری از عفونت می‌کند.
  • ♦ استفاده از مواد ضد عفونی کننده: پزشک ممکن است دستوراتی برای استفاده از محلول‌ها یا کرم‌های ضد عفونی کننده معرفی کند تا پیشگیری از عفونت زخم انجام شود.
  • ♦ آنتی بیوتیک‌ها: تجویز آنتی بیوتیک برای درمان یا پیشگیری از عفونت.
  • ♦ مراقبت از تغذیه: تغذیه مناسب و مواد غذایی غنی به ویژه پروتئین و ویتامین‌ها، به عملکرد بهتر سلول‌های پوست و تجدید سلول‌های دیابتی کمک می‌کند.
  • ♦ تراپی با پروتئین‌های رشد: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که تراپی با پروتئین‌های رشد می‌تواند به بهبود زخم‌ها از جمله زخم ناخن انگشت پا کمک کند. این مواد ممکن است به تجدید سلول‌ها و بهبود فرآیند ترمیم کمک کنند.
  • ♦ دبریدمان (Debridement): به معنای برداشتن بافت مرده یا آلوده از سطح زخم است. این روش در درمان زخم دیابتی ناخن به کار می‌رود تا بافت‌های نازک یا مرده از سطح زخم حذف شده و فرآیند بهبود زخم تسریع یابد. این کار توسط پزشک یا متخصص پوست انجام می‌شود و به جلوگیری از تشدید زخم و بهبود زودتر کمک می‌کند.
  • ♦ استفاده از تکنولوژی‌های پزشکی: از تکنیک‌های مانند درمان با لیزر یا تراپی‌های فیزیکی مانند الکتروتراپی، سونوفورز و غیره می‌توان در بهبود زخم‌های دیابتی استفاده کرد.
لطفاً توجه داشته باشید که هر فرد و هر زخم ممکن است نیاز به تیپ درمانی منحصر به فرد داشته باشد. بهترین روش درمانی زخم دیابتی انگشت پا  باید با پزشک یا متخصص مشورت شود.
 

اکسیژن درمانی برای زخم ناخن دیابتی، چگونه می‌تواند به تسریع بهبود کمک کند؟

زخم ناخن دیابتی و زخم دیابتی انگشتان پا به دلیل کاهش حواس در پاها و تاثیرات دیابت بر روی فرایند ترمیم، ممکن است برای بهبود زخم زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
در چنین مواردی، اکسیژن درمانی به عنوان یک راهکار موثر و نوآورانه در بهبود زخم‌های دیابتی، به ویژه زخم دیابتی ناخن ، مطرح می‌شود.

اکسیژن درمانی چیست؟

اکسیژن درمانی، فرایندی است که در آن فرد در محیط فشار بالاتر از فشار جوی (فشار اتمسفری) قرار می‌گیرد و در همین مدت، تنفس اکسیژن خالص انجام می‌دهد. این فرایند باعث ورود اکسیژن بیشتری به خون و سلول‌های بدن می‌شود که ترمیم و بهبود زخم‌ها را تسریع می‌کند.

چگونه اکسیژن درمانی کار می‌کند؟

زمانی که اکسیژن به مقادیر بیشتری در بدن عرضه می‌شود، سلول‌های بدن تحت تاثیر مثبت قرار می‌گیرند. در صورت زخم‌های دیابتی، اکسیژن اضافی به سلول‌ها کمک می‌کند تا فرایند ترمیم و بازسازی بافت‌ها را بهبود بخشند. این فرایند به کاهش التهاب، افزایش رشد بافت‌های سالم و افزایش عملکرد سلول‌ها در زمینه ترمیم کمک می‌کند.

مزایای اکسیژن درمانی برای زخم ناخن دیابتی:

  • ♦ کاهش فشار بر روی زخم و تحمل وزن بر روی نواحی آسیب‌ دیده.
  • ♦ بهبود عملکرد سلول‌های ترمیمی و رشد بافت‌های سالم.
  • ♦ کاهش التهاب و افزایش بهبود سریع‌تر زخم.
نکات مهم:
  • ♦ اکسیژن درمانی تحت نظر پزشکان و متخصصان انجام می‌شود.
  • ♦ تاثیرات این روش بسته به وضعیت هر بیمار ممکن است متفاوت باشد.
  • ♦ ممکن است به افرادی که به اکسیژن حساسیت دارند توصیه نشود.
اکسیژن درمانی به عنوان یک روش نوآورانه در بهبود زخم‌های ناخن دیابتی مطرح شده است. با افزایش ورود اکسیژن به سلول‌ها و تسهیل ترمیم بافت‌ها، این روش می‌تواند بهبود زودتر زخم و بهبود عملکرد پوست را تسریع کند.
 

اهمیت معاینه منظم پا برای بیماران دیابتی

یکی از جنبه‌های بسیار حائز اهمیت در مدیریت دیابت، مراقبت دقیق از پاها می‌باشد. بیماران دیابتی به دلیل تاثیرات اختلالات عصبی و عروقی ممکن است در معرض مشکلات جدی پا  قرار گیرند. به همین دلیل، معاینه منظم پا در این افراد به شدت ضروری می‌باشد.
با توجه به کاهش حس تپش و درد در افراد مبتلا به دیابت، زخم دیابتی انگشت پا  و آسیب‌های کوچک ممکن است به‌راحتی شناسایی نشوند. اگر درمان این زخم‌ها به تاخیر افتاده یا به درستی مدیریت نشوند، ممکن است به عفونت‌های جدی منجر شوند و در نهایت نیازمند به جراحی و یا حتی از دست دادن عضو و درمان‌های پیچیده شوند.
معاینه منظم پا توسط متخصصان بهداشت و سلامت یا پزشک معالج، فرصتی برای تشخیص زودهنگام مشکلات ایجاد می‌کند و اقدامات مناسبی را برای جلوگیری از تشدید آن‌ها فراهم می‌سازد. در این معاینات، جریان خون و حواس پاها مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت لزوم، اقدامات پیشگیری و درمانی مورد نیاز تعیین می‌شوند.
بنابراین، معاینه منظم پا برای افراد مبتلا به دیابت نه تنها به تشخیص سریع‌تر مشکلات مربوط به پا کمک می‌کند، بلکه می‌تواند از عواقب جدی و خطرناکی جلوگیری نماید. بهترین راه برای حفظ سلامتی پاها و جلوگیری از مشکلات جدی، معاینات منظم و پیروی دقیق از توصیه‌های پزشک معالج می‌باشد.
 

تاثیر گلوکز خون در بهبود زخم دیابتی انگشت پا

گلوکز خون، سطح قند خون، میزان کنترل دیابت و بهبود زخم‌های پا به ویژه زخم دیابتی ناخن به طور مستقیم مرتبط هستند. افزایش سطح گلوکز در خون (قند خون بالا) در افراد دیابتی می‌تواند تاثیر معکوس بر فرآیند التیام زخم‌ها داشته باشد. 
در زیر تاثیرات گلوکز خون بر بهبود زخم‌های پا توضیح داده می‌شود:
  • ♦ کاهش سرعت التیام: گلوکز بالا در خون می‌تواند سرعت بهبود زخم‌ها را کاهش دهد. قند خون بالا می‌تواند باعث کاهش جریان خون به ناحیه زخم شود که باعث تاخیر در تأمین مواد غذایی و اکسیژن برای بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود.
  • ♦ ضعف سیستم ایمنی: قند خون بالا می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و عفونت‌های زخم را تسهیل کند. این موضوع می‌تواند منجر به تشدید عفونت زخم‌ها شود و فرآیند بهبودی را کند کند.
  • ♦ ایجاد زخم‌های مزمن: قند خون بالا می‌تواند باعث افزایش خطر ایجاد زخم‌های مزمن شود. زخم‌های مزمن با تاخیر در بهبود و افزایش خطر عفونت همراه می‌شوند.
  • ♦ عدم تشخیص زودهنگام زخم‌ها: به دلیل کاهش حس درافراد مبتلا به دیابت، زخم‌ها به‌راحتی تشخیص داده نمی‌شوند. این مسئله می‌تواند منجر به تشکیل زخم ناخن دیابتی و زخم‌های عمیق‌تر و جدی‌تر شود.
  • ♦ تأثیرات بر ساختار بافت‌ها: گلوکز بالا می‌تواند به ساختار بافت‌ها آسیب برساند و فرایند ترمیم بافت را مختل کند.
با این حال، کنترل موثر قند خون و مدیریت دقیق دیابت می‌توانند تاثیرات منفی گلوکز بالا را کاهش دهند و به بهبود زخم دیابتی انگشت پا  کمک کنند. 
مراقبت منظم از قند خون به وسیله رژیم غذایی مناسب، داروهای مصرفی و تغییر در سبک زندگی می‌تواند بهبودی زخم‌ها را تسریع کند و خطر ایجاد مشکلات بیشتر را کاهش دهد. همچنین، مشاوره با پزشک خود در مورد کنترل قند خون و تاثیر آن بر زخم‌ها و زخم دیابتی ناخن بسیار حائز اهمیت است.
 

سخن پایانی

در پایان بخاطر داشته باشید، زخم ناخن دیابتی، ممکن است خطرات پنهانی را به همراه داشته باشد، اما با دانش صحیح و اقدامات پیشگیرانه در برابر زخم دیابتی انگشت پا، می‌توانید از پاهای خود محافظت کرده و از عوارض احتمالی آن جلوگیری کنید. 
همچنین دقت در درک علل، خطرات به همراه استفاده از استراتژی‌های پیشگیرانه برای مدیریت موثر دیابت، بسیار مهم است. نگاهی معتبر به این مسائل می‌تواند تفاوت عمده در کیفیت زندگی شما به ارمغان بیاورد.
با مراقبت مناسب از پا، مراجعه به پزشک و معاینه منظم و دوره ای و اقدام فوری در صورت ایجاد زخم، می‌توانید پاهای سالم داشته باشید و از زندگی با کیفیتی بدون مشکلات ناشی از زخم ناخن دیابتی بهره مند شوید.