دکتر برای ورم پا؛ بهبود تورم و تشخیص و رفع علل زمینه‌ای ورم
درحالی‌که تورم جزئی در پا بخصوص بعد از نشستن طولانی‌مدت در یک حالت مثلاً در اتوبوس یا ماشین‌سواری برای مسافرت شایع است و دلیلی برای نگرانی ندارد، تورم بیش‌ازحد، غیرقابل توضیح یا طولانی‌مدت می‌تواند نشانه‌ای از مشکل پزشکی جدی مانند شکستگی یا برخی بیماری‌های مزمن دیگر ازجمله دیابت باشد. دانستن زمان مراجعه به دکتر برای ورم پا بسیار مهم است، زیرا برخی از علل تورم می‌توانند اورژانس‌های پزشکی باشند که نیازمند رسیدگی فوری بهترین دکتر برای ورم پا است.
وقتی اکثر مردم برای اولین بار دچار علامت ورم پا می‌شوند، اغلب نمی‌دانند به چه پزشکی به‌عنوان دکتر برای ورم پا مراجعه کنند.
از طرفی بسته به اینکه علت ورم پا چیست پزشکی که می‌تواند به شما در تشخیص و درمان کمک کند متفاوت خواهد بود. اگر می‌خواهید بدانید برای ورم پا باید به چه دکتری مراجعه کنید و درمان سریع ورم پا چگونه انجام می‌شود، در ادامه با ما همراه شوید.
البته اگر شما بیماری خاصی ندارید و اخیراً دچار آسیب‌هایی مانند زمین خوردن یا ضربه محکم به پا شده‌اید احتمال دارد که مواردی مثل شکستگی، دررفتگی و ... که مربوط به ارتوپدی است منجر به ورم پا شده باشد و در این شرایط شما باید به اورژانس مراجعه کنید تا با عکس‌برداری، تشخیص و اقدامات درمانی اولیه انجام شود.
سپس برای پیگیری درمان سریع ورم پا به یک متخصص ارتوپد خوب به‌عنوان دکتر برای ورم پا مراجعه نمایید؛ اما گاهی برخی افراد بدون تجربه هیچ تروما یا آسیب محیطی دچار تورم در پا می‌شوند و در انتخاب دکتر برای ورم پا احساس سرگردانی دارند.
به همین دلیل در بیشتر موارد، باید با پزشک عمومی خود تماس بگیرید یا به او مراجعه کنید تا بتواند با توجه به علائم ایجاد شده در پا شما را به متخصصی ارجاع دهد که می‌تواند به شما بیشتر کمک کند.
بسته به علائمی که دارید پزشک عمومی ممکن است شما را به یکی از متخصصان زیر به‌عنوان دکتر برای ورم پا ارجاع دهد:
♦ یک جراح عروق در صورت احتمال مشکلات عروق خونی
♦ پزشک قلب و عروق در صورت احتمال مشکلات سلامت قلب
♦ متخصص هماتولوژی در صورت احتمال مشکلات کبدی
♦ یک نفرولوژیست در صورت احتمال مشکلات کلیوی
♦ یک جراح ارتوپد در صورت احتمال مشکلات اختلالات اسکلتی عضلانی
♦ لنفولوژیست در صورت احتمال مشکلات سیستم لنفاوی
انتخاب یک پزشک مناسب برای اطمینان از دریافت تشخیص و درمان مناسب و صحیح کاملاً ضروری است. به همین دلیل است که توصیه می‌کنیم ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید تا او با توجه به علائم شما بهترین راهنمایی را در مورد انتخاب درست دکتر برای ورم پا به شما بدهد.
البته همان‌طورکه قبلاً هم به آن اشاره کردیم اگر در فاصله نزدیک به ایجاد ورم پا دچار آسیب‌هایی مانند زمین خوردن، تصادف، ضربه و ... شده‌اید احتمال ورم پا به دلیل یک مشکلی اسکلتی و عضلانی است که از همان ابتدا باید به یک متخصص ارتوپد خوب جهت تشخیص و درمان سریع ورم پا مراجعه نمایید.
در برخی موارد، تورم پا درواقع یک وضعیت اورژانس پزشکی است و شما باید برای اطمینان از بدتر نشدن مشکل سریعاً کمک‌های پزشکی فوری را دریافت نمایید؛ مانند بسیاری از شرایط پزشکی، تشخیص زودهنگام و اقدامات درمانی اولیه سریع و مناسب، اغلب بهترین شکل پیشگیری است و معمولاً انتظار تنها منجر به مشکلات بیشتر می‌شود.
به‌عنوان‌مثال، شما باید در شرایط زیر بدون فوت وقت به دنبال مراقبت‌های پزشکی اورژانسی باشید:
♦ تورم پاها با درد قفسه سینه و یا سرفه خونی همراه شده است.
♦ تورم پاها با تنگی نفس و یا مشکل در تنفس همراه است.
♦ تورم پا با علائمی مانند غش یا سرگیجه همراه است.
♦ تورم به شکل ناگهانی و بدون توضیح منطقی رخ می‌دهد.
♦ تورم درنتیجه یک آسیب مانند آسیب ورزشی، تصادف رانندگی یا سقوط ایجاد شده است.
♦ تورم فقط یکی از پاهای شما را درگیر کرده است.
♦ علاوه بر تورم، پوست پای شما دچار سردی و رنگ‌پریدگی شده است.
هنگامی‌که به اورژانس یا مرکز مراقبت‌های فوری می‌رسید، آن‌ها بلافاصله از شما سؤالاتی می‌پرسند و تورم را بهتر بررسی می‌کنند. پزشکان اورژانس احتمالاً آزمایش‌هایی انجام می‌دهند و ممکن است درحالی‌که علت تورم را مشخص می‌کنند، برای تسکین هرگونه درد به شما دارو برای ورم پا بدهند.
درحالی‌که برخی از موارد تورم پا مانند طولانی ماندن در یک وضعیت و ایجاد تورم را می‌توان در خانه درمان کرد و برخی از موارد تورم پا مانند آنچه در قسمت قبل گفتیم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند، برخی دیگر از همان ابتدا نیاز به مراجعه به دکتر برای ورم پا دارند ولی کاملاً بی‌خطر یا کاملاً اورژانسی نیستند.
این موارد به‌اندازه مواردی که در بالا توضیح داده شد جدی نیستند، اما همچنان نیازمند بررسی دقیق‌تر از طرف یک متخصص هستند.
به‌عنوان‌مثال، حتماً در شرایط زیر به یک دکتر برای ورم پا مراجعه نمایید:
♦ وقتی درمان‌های خانگی ورم پای شما را کاهش نمی‌دهند و تورم ادامه‌دار می‌شود.
♦ وقتی به دلیل تورم پا نمی‌توانید راه بروید یا فعالیت‌های مورد نیاز خود را انجام دهید.
♦ وقتی احتمال می‌دهید که ورم پا به دلیل چاقی یا اضافه وزن است.
♦ اگر مچ پای شما رگ به رگ شده باشد یا زخم پای دیابتی دارید و باید نظر یک متخصص را بدانید.
♦ درد ساق پا بدتر می‌شود یا به نظر نمی‌رسد که از بین برود.
♦ وقتی تورم پای شما زمانی شروع شود که مصرف یک داروی جدید را شروع کرده‌اید.
♦ وقتی یک بیماری زمینه‌ای مانند دیابت دارید و دچار تورم شده‌اید.
تفاوت اصلی بین ویزیت پزشک و ویزیت اورژانس در این است که اکثر آزمایش‌ها در تاریخ بعدی توسط دکتر برای ورم پا انجام می‌شوند، درحالی‌که اورژانس‌ها تنها برخی از آزمایش‌های مورد نیاز را بلافاصله انجام می‌دهند.
آسیب، عفونت و شرایط بهداشتی مختلف همگی ممکن است برای هر فردی باعث تورم در پاها و مچ پا شوند. برخی از علل این تورم، مثل ایستادن یا راه رفتن‌های طولانی‌مدت، کاملاً بی‌ضرر هستند و با انجام اقداماتی مانند حرکت، قرار دادن پا در ارتفاع، استفاده از کمپرس یخ و ... تورم بهبود پیدا می‌کند.
بااین‌حال، تورم ناگهانی یا مزمن در پاها و مچ پا ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل سلامتی جدی باشد که باید توسط دکتر برای ورم پا موردبررسی قرار بگیرد. در پاسخ به سؤال ورم روی پا از چیست موارد متعددی وجود دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
♦ نارسایی قلبی
نارسایی و بیماری‌های قلبی از مهم‌ترین دلایل ورم پا هستند؛ زیرا اگر قلب نتواند به‌خوبی خون را به قسمت‌های مختلف بدن پمپاژ کند، این خون می‌تواند در یک ناحیه بخصوص اندام تحتانی تجمع کند و منجر به تورم یا ادم شود.
مهم است که نارسایی‌های قلبی تحت نظر یک متخصص قلب خوب به‌طور کامل بررسی شده و مورد کنترل قرار بگیرد؛ اما استراتژی‌های خود مراقبتی و درمان‌های مداوم می‌تواند به مدیریت این بیماری‌ها و کاهش علائمی مانند تورم کمک کند.
ازجمله بهترین درمان‌ها در این شرایط نیز عبارت‌اند از:
• تغییرات سبک زندگی، ازجمله افزایش سطح فعالیت بدنی و همچنین داشتن رژیم غذایی کم سدیم
• استفاده از دارو برای ورم پا مانند بتا بلوکرها
• روش‌های جراحی، مانند بای پس عروق کرونر
• دستگاه‌های قابل کاشت مانند دستگاه کمکی بطن چپ
• پیوند قلب
♦ بیماری‌های مربوط به کبد
کبد ماده‌ای به نام آلبومین تولید می‌کند. آلبومین پروتئینی است که از نشت مایع از رگ‌های خونی و همچنین بافت‌های اطراف آن جلوگیری می‌کند. در افرادی که به بیماری‌های کبدی مبتلا هستند آلبومین به‌اندازه کافی تولید نمی‌شود. درنتیجه، مایعات بیشتری ممکن است در پاها و مچ پاها جمع شوند.
متأسفانه اکثر افراد مبتلا به این نوع بیماری کبد تا زمانی که آسیب‌های شدید کبدی یا سیروز ایجاد نشود، علامت خاصی مانند تورم را تجربه نمی‌کنند.
تنها راه درمان سیروز مزمن نیز پیوند کبد است؛ اما با برخی رویکردهای دیگر، پزشکان می‌توانند به مدیریت بیماری، تسکین علائم و جلوگیری از عوارض کمک کنند.
اگر پاهای متورم شما ناشی از سیروز باشد، پزشک ممکن است برخی داروهای ادرارآور مانند اسپیرونولاکتون (آلداکتون) یا فوروزماید (لاسیکس) را برایتان تجویز کند. آن‌ها همچنین ممکن است یک رژیم غذایی کم سدیم را به شما توصیه کنند تا احتمال احتباس مایعات کاهش پیدا کند.
♦ بیماری‌های کلیوی
اگر با عملکرد کلیه‌ها آشنا باشید می‌دانید که نقش اصلی کلیه تنظیم میزان آب در بدن و متعادل کردن سطوح نمک و سایر مواد معدنی در خون می‌باشد. بیماری‌ها و آسیب‌های کلیوی می‌توانند فیلتر کردن مؤثر خون و دفع مایعات و سایر مواد زائد از طریق ادرار توسط کلیه‌ها را مختل کنند. درنتیجه ممکن است برخی مواد زائد در پا تجمع پیدا کرده و منجر به تورم شود.
برخی دیگر از علائم و نشانه‌های اولیه بیماری‌های کلیوی که نیاز به بررسی سریع دارند، عبارت‌اند از:
• پف مداوم اطراف چشم
• تکرر ادرار به‌خصوص در هنگام شب
• فشارخون بالا
• خون یا پروتئین در ادرار
درمان بیماری‌های کلیوی به علت آن بستگی دارد. آسیب‌های کلیوی همچنین می‌تواند ناشی از یک وضعیت پزشکی مانند فشارخون بالا یا دیابت باشد. در این شرایط دکتر برای ورم پا داروهایی را برای مدیریت این بیماری و کاهش سرعت پیشروی آن تجویز می‌کند.
اگر به هر دلیلی مانند عدم مراقبت مناسب بیماری مزمن کلیه به نارسایی کلیه تبدیل شود، در این مرحله فرد نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد.
♦ تروما یا آسیب محیطی به پا یا مچ پا
آسیب به پا یا مچ پا نیز از عوامل شایع ایجاد تورم در پاها هستند. یکی از شایع‌ترین این آسیب‌ها در این ناحیه نیز پیچ‌خوردگی مچ پا است. این آسیب می‌تواند ناشی از یک اشتباه ساده در هنگام راه رفتن، ورزش کردن یا هر نوع فعالیت دیگری باشد.
پیچ خوردگی مچ پا زمانی اتفاق می‌افتد که رباط‌هایی که مچ پا را به پا و ساق متصل می‌کنند به‌نوعی از تراز خود خارج شوند. معمولاً این شرایط علاوه بر تورم، درد و کاهش توانایی حرکت را نیز ایجاد می‌کند.
بهترین روش درمان سریع ورم پا در این شرایط انجام مراحل زیر است:
استراحت: استراحت دادن به مچ پای آسیب‌دیده از آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند.
یخ: قرار دادن یخ یا کیسه یخ پیچیده شده در حوله‌ای مناسب به بی‌حس شدن درد و کاهش تورم کمک می‌کند. حداقل سه بار در روز این کار را به مدت 15 تا 20 دقیقه انجام دهید.
فشرده‌سازی: پوشیدن باندهای فشاری مناسب طوری که جریان خون را قطع نکند به محدود کردن تورم کمک خواهد کرد.
ارتفاع: بالا بردن پا یا مچ پا در سطحی بالاتر از سطح قلب می‌تواند به کاهش تورم کمک کند.
♦ برخی از انواع عفونت
عفونت در پاها، می‌تواند باعث تورم در ناحیه شود. سلولیت یکی از انواع عفونت‌های پوستی است که اغلب اندام‌های تحتانی را درگیر می‌کند. افراد مبتلا به برخی بیماری‌های مزمن مانند دیابت نیز بیشتر در معرض خطر عفونت در پاهای خود هستند؛ بنابراین مهم است که در این شرایط پاها را به‌طور مرتب از نظر کبودی، بریدگی و خراش بررسی کنید.
زیرا در این افراد ممکن است عفونت گسترش یابد و منجر به کاهش خون‌رسانی یا مرگ بافت‌ها شود که گاهی در این شرایط چاره‌ای جز قطع عضو جهت جلوگیری از پیشروی عفونت وجود ندارد.
درمان عفونت پا، بسیار مهم است و به نوع و شدت آن بستگی دارد. اگر عفونت باکتریایی باشد، معمولاً پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
اگر عفونت منجر به‌نوعی بیماری به نام قانقاریا شده باشد، جراحی برای برداشتن ناحیه آسیب‌دیده معمولاً ضروری خواهد بود.
♦ لنف ادم
لنف ادم به تجمع مایع اضافی در بافت‌ها و ایجاد تورم گفته می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که غدد لنفاوی آسیب ببینند یا طی جراحی برداشته شده باشند.
غدد لنفاوی غده‌هایی هستند که بخشی از سیستم ایمنی بدن را تشکیل می‌دهند و به حذف مایعات اضافی از بدن کمک می‌کنند. اگر غدد لنفاوی در ناحیه لگن آسیب ببینند یا وجود نداشته باشند، می‌تواند باعث تجمع مایع در پاها شود.
معمولاً افراد مبتلا به لنف ادم در پاهای خود احساس سنگینی یا تورم دارند. این حالت‌ها ممکن است در سایر نواحی آسیب‌دیده نیز ایجاد شود.
برخی از بهترین گزینه‌های درمانی برای لنف ادم عبارت‌اند از:
• بانداژ کردن پای آسیب‌دیده
• پوشیدن جوراب‌های فشاری
• ماساژ غدد لنفاوی برای تحریک تخلیه بهتر
• انجام تمرینات ملایم برای تخلیه بهتر
• مراقبت از پوست برای کاهش خطر عفونت و لنف ادم مرتبط
♦ نارسایی وریدی
سیاهرگ‌های پا دارای دریچه‌های یک‌طرفه‌ای هستند که وظیفه دارند از جریان خون به عقب جلوگیری کنند. نارسایی وریدی به شرایطی گفته می‌شود که این رگ‌ها نمی‌توانند به‌درستی به وظیفه خود عمل کنند. درنتیجه، سیاهرگ‌ها دیگر خون کافی را به قلب منتقل نخواهند کرد و حتی می‌توانند منجر به بیماری‌هایی مانند واریس شوند.
زمانی که فرد دچار نارسایی وریدی می‌شود، خون در بافت نرم ساق پا و یا مچ پا گیر می‌کند.
هدف درمان نارسایی وریدی بهبود جریان خون سالم است. برخی از روش‌های درمانی توسط دکتر برای ورم پا در این شرایط عبارت‌اند از:
• هنگام نشستن یا دراز کشیدن پاها را روی هم نگذارید.
• بالا بردن پاها
• ورزش منظم
• پوشیدن جوراب‌های فشاری
پزشک همچنین ممکن است برخی از داروها را توصیه کند و نوع آن به‌شدت نارسایی وریدی و سلامت کلی بیمار بستگی دارد.
♦ لخته شدن خون
لخته شدن خون در پا نیز از عواملی است که می‌تواند منجر به تورم در پا شود و می‌تواند تنها در یک پا ورم ایجاد کند. دو نوع اصلی لخته خون ممکن است رخ دهد. لخته‌های خون سطحی که در ورید نزدیک به سطح پوست ایجاد می‌شود و ترومبوز ورید عمقی (DVT) که در صورت حرکت به سمت بالا می‌تواند خطر حملات قلبی و مغزی یا آمبولی ریه را افزایش دهد.
در صورت داشتن هر یک از علائم لخته شدن خون که موارد زیر هستند، فرد به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد:
• تورم و درد در یک پا
• درد شدید در ساق پا
• ناحیه‌ای از پوست روی ساق پا دچار گرما شده است.
• ناحیه‌ای از پوست قرمز یا برافروخته شده است که معمولاً در پشت و زیر زانو رخ می‌دهد.
• تغییر در رنگ پا
• تب کم
گاهی اوقات، یک تکه از لخته شل می‌شود و به قلب، ریه‌ها یا مغز می‌رود که بدون درمان می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.
خطر لخته شدن خون برای افراد با شرایط زیر بیشتر است:
• افرادی که باردار هستند.
• به دلیل جراحی یا بستری شدن در بیمارستان یا به هر دلیل دیگری که بی‌حرکت هستند.
• چاقی داشته باشند.
• بزرگسالان مسن
در این شرایط معمولاً داروهای ضد انعقاد خوراکی درمان اولیه برای جلوگیری از لخته شدن خون هستند. این داروها به جلوگیری از بزرگ شدن لخته‌ها و جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید کمک می‌کنند.
وارفارین رایج‌ترین ضد انعقاد خوراکی برای این شرایط است. سایر داروهای خوراکی نیز که به‌عنوان دارو برای ورم پا در این شرایط ایجاد می‌شوند، عبارت‌اند از:
• ریواروکسابان (Xarelto)
• apixaban (Eliquis)
• ادوکسابان (Savaysa)
• دابیگاتران (پراداکسا)
مصرف برخی از داروها برای بیماری‌های مختلف نیز می‌تواند باعث تورم مچ پا یا پاهای فرد شوند. نمونه‌هایی از این موارد عبارت‌اند از:
♦ هورمون‌هایی مانند استروژن
♦ استروئیدها
♦ داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی که به نام NSAID نیز شناخته می‌شوند.
♦ داروهای ضدافسردگی
♦ داروهای دیابت
♦ مسدودکننده‌های کانال کلسیم
اگر متوجه شدید که مصرف یک دارو منجر به تورم در پاهای شما می‌شود در اسرع وقت به پزشک خود گزارش دهید تا داروی دیگری را در صورت امکان برایتان جایگزین کند. حتی اگر پزشک نتواند داروی دیگری را جایگزین کند با تغییر دوز مصرفی می‌تواند به کاهش علائمی مانند تورم کمک کند ولی خودتان به‌صورت خودسرانه دارو را قطع نکنید و ابتدا با پزشک مشورت نمایید.
در دوران بارداری ورم پا و مچ پا از عوارض بسیار شایع است و این عارضه برای افرادی که به دلیل نوع فعالیت خود مانند پرستاران زمان زیادی را روی پاهای خود می‌گذرانند می‌تواند بدتر باشد.
اما تورم ناگهانی یا شدید در پاها، در دوران بارداری نیز خطرناک است و می‌تواند نشانه پره اکلامپسی باشد که به معنی افزایش ناگهانی فشارخون و تهدید کننده است.
سایر علائم و نشانه‌های پره اکلامپسی نیز عبارت‌اند از:
♦ تورم در صورت و دست‌ها
♦ تغییر در بینایی
♦ سردرد
♦ تکرر ادرار
♦ درد شکم
♦ تهوع و استفراغ
بسیار مهم است که در این شرایط سریعاً به اورژانس مراجعه کنید و موارد را به متخصص زنان و زایمان خود اطلاع دهید.
اگر مقاله را با دقت مطالعه کرده باشید در بسیاری از بخش‌ها ضمن بررسی علت ایجاد تورم در پا برخی از داروهایی که برای بهبود این تورم تجویز می‌شوند را معرفی کردیم. بااین‌حال نمی‌توان برای همه بیماران یک نسخه یکسان تجویز نمود و بهترین دکتر برای ورم پا با توجه به علت ایجاد تورم و شرایط سلامتی شما بهترین دارو برای ورم پا را تجویز خواهد کرد.
درمان سریع ورم پا به علت آن بستگی دارد؛ مثلاً اگر آسیب‌های محیطی مانند تصادف منجر به تورم شده باشد درمان سریع ورم پا مراجعه به اورژانس و انجام آزمایشات لازم است تا اگر شکستگی رخ داده سریعاً اقدامات درمانی مانند جا انداختن، جراحی در صورت نیاز، آتل‌بندی یا گچ گیری انجام شود ولی اگر ماندن در یک پوزیشن به مدت طولانی یا شرایط خاص مانند بارداری منجر به تورم شده باشد درمان سریع ورم پا تغییر پوزیشن، حرکت کردن، قرار دادن پا در ارتفاع، ماساژ، استفاده از کمپرس یخ و ... است. همچنین پیروی از یک سبک زندگی سالم مانند ورزش منظم می‌تواند به بهبودی سریع شما کمک کند.
ورم پا گاهی علت خاصی ندارد و تنها بودن در یک موقعیت به مدت طولانی منجر به ایجاد تورم شده است که با حرکت یا قرار دادن پا در ارتفاع برطرف می‌شود اما گاهی شرایط اورژانسی است و گاهی نیز علت تورم یک بیماری جدی است که هر دو باید توسط دکتر برای ورم پا بسته به علت ایجاد شده موردبررسی و درمان قرار بگیرند.
شما نیز می‌توانید جهت ارزیابی‌های کامل علت تورم پا به مرکز تخصصی ما مراجعه کنید تا توسط بهترین پزشکان بررسی شده و بهترین تشخیص و درمان سریع ورم پا را دریافت نمایید. جهت گرفتن نوبت باید از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.