درمان دیسک کمر
درمان سریع درد دیسک کمر، بگوییم بسته به شرایط و اینکه بیماری و علائم آن
فتق دیسک که معمولاً به دلیل افزایش سن، استفاده بیش‌ازحد از ستون فقرات، کاهش رطوبت دیسک‌های بین مهره‌ای و ... رخ می‌دهد می‌تواند با نشت ماده ژل‌مانند درونی خود به بیرون، بر روی اعصاب مختلف محیطی در مجاورت ستون فقرات فشار وارد کند و باعث درد، ضعف و بی‌حسی در گردن، کمر، بازو‌ها و پا‌ها شود. گاهی اوقات این علائم می‌توانند آن‌قدر شدید باشند که زندگی شما را مختل کنند. بااین‌حال، اغلب اوقات، مشکلات ناشی از فتق دیسک شما باید در عرض چند هفته با روش‌های درمان سریع درد دیسک کمر تحت نظر متخصص ارتوپد بهبود یابد. توجه داشته باشید که آسیب‌های مربوط به ستون فقرات مانند دیسک کمر از آسیب‌های پیش‌رونده هستند.
آنچه در این مقاله می خوانید
آیا درمان سریع درد دیسک کمر امکان‌پذیر است ؟
درمان سریع درد دیسک کمر به میزان پیشروی بیماری و تشخیص دقیق پزشک در زمان درست دارد. آسیب‌های مربوط به دیسک کمر طوری است که هرچه زودتر تشخیص داده شوند، بهتر می‌تواند با روش‌های درمان دیسک کمر آن‌ها را درمان کرد و در مراحل اولیه بیماری معمولاً بدن بیمار به روش‌های غیرتهاجمی ساده شامل مراقبت‌های محافظه‌کارانه به‌خوبی جواب می‌دهد و نیاز به انجام روش‌های درمانی سخت و طاقت‌فرسا با هزینه‌های بالا نیست. گاهی ممکن است با یک سری تغییر در سبک زندگی درمان سریع درد دیسک کمر اتفاق بیفتد و حتی نیاز به استفاده از درمان‌های دارویی نباشد.
اما درصورتی‌که بیماری پیشروی کرده باشد معمولاً درمان سریع درد دیسک کمر انجام نمی‌شود و درمان طولانی‌تر است. در این شرایط می‌توان گفت درمان سریع درد دیسکوپاتی کمر فقط برای افرادی که به دلیل درد بسیار حاد و ناگهانی از انجام فعالیت‌های روزانه خود باز مانده‌اند می‌تواند تزریق مسکن‌هایی با تأثیرگذاری سریع‌تر مانند کورتیکواستروئید، اوزون‌تراپی و پی آر پی باشد که باید توسط متخصصانی باتجربه و کار بلد در این زمینه انجام شود تا درد فروکش کند و پزشک بتواند تصمیمی درست در مورد بهترین درمان برای بیمار اتخاذ نماید.
بهترین روش‌های درمان سریع درد دیسک کمر
اگر بخواهیم در مورد بهترین روش‌های درمان سریع درد دیسک کمر با شما صحبت کنیم باید بگوییم بسته به شرایط سلامتی شما و اینکه بیماری و علائم آن تا چه اندازه شما را ناراحت کرده است، درمآن‌ها متفاوت خواهند بود. بهترین روش‌های درمان سریع درد دیسک کمر عبارت‌اند از:
استراحت کردن به‌اندازه توصیه‌شده توسط پزشک
معمولاً پزشک توصیه می‌کند در حد دو الی سه روز میزان فعالیت خود را کاهش دهید یا کاملاً استراحت کنید. چند روز استراحت می‌تواند تورم را تسکین دهد و به شما فرصتی برای بهبودی بدهد. درحالی‌که کمرتان درد می‌کند، از ورزش و سایر فعالیت‌هایی که باید خم شوید یا بلند شوید خودداری کنید.
ممکن است پزشک به شما پیشنهاد دهد که در رختخواب استراحت کنید. استراحت در بستر برای مدت کوتاهی خوب است، اما بیش از 1 یا 2 روز نباید ادامه پیدا کند. شما باید به حرکت ادامه دهید تا مفاصل و ماهیچه‌هایتان سفت یا ضعیف نشوند وگرنه ممکن است با استراحت زیاد دچار دردهای شدیدتری بشوید.
استفاده از گرما درمانی و سرمادرمانی به‌صورت متناوب
در 72 ساعت اول شروع دردهای دیسک کمر می‌توانید برای درمان سریع درد دیسکوپاتی کمر از کمپرس یخ استفاده کنید و در این زمان نباید از پد‌های گرمایشی استفاده نمایید. بعدازاین زمان می‌توانید این کار را با پد‌های گرمایشی انجام دهید یا به‌صورت متناوب از گرما و سرما به‌صورت چند بار در روز و هر بار به‌اندازه 15 الی 20 دقیقه با فواصل حداقل 2 ساعتی استفاده کنید.
درمان سریع درد دیسک کمر با داروهای مسکن
یکی دیگر از روش‌های خوب برای درمان سریع درد دیسک کمر استفاده از داروهای مسکن آزاد و بدون نیاز به نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن است. اسپرین نیز می‌تواند یک گزینه باشد ولی به دلیل عوارض جانبی که دارد مصرف آن به‌هیچ‌وجه بدون نظارت پزشک برای درمان سریع درد دیسک کمر توصیه نمی‌شود. این دارو‌ها در دوز پایین می‌توانند کمردردهای خفیف تا متوسط را کاهش دهند اما در صورت عدم تأثیرگذاری نباید خودسرانه دوز آن‌ها را افزایش دهید و ابتدا باید با متخصص ستون فقرات خود مشورت نمایید. همچنین توصیه می‌شود از این دارو‌ها بیش از 10 روز بدون تجویز پزشک استفاده نکنید. زیرا می‌توانند خطر ابتلا به مشکلات قلبی یا خونریزی را افزایش دهند.
ممکن است بسته به‌شدت علائم شما پزشک از روش‌های دیگر دارویی برای درمان سریع درد دیسک کمر استفاده کند. مثلاً ممکن است مواد مخدر مانند کدئین یا اکسی کدون-استامینوفن (Percocet) به مدت کوتاه تجویز شوند. همچنین احتمال دارد پزشک شل‌کننده‌های عضلانی را برای کاهش اسپاسم عضلانی در ناحیه کمر شما تجویز کند. از طرفی داروهای درد عصبی، مانند آمی تریپتیلین (Elavil، Vanatrip)، دولوکستین (Cymbalta)، گاباپنتین (Neurontin)، پره گابالین (Lyrica) و ترامادول (Ultram) گزینه‌هایی دیگر برای کاهش درد آسیب عصبی هستند.
فیزیوتراپی
در برخی افراد بخصوص اگر عضلات ضعیفی داشته باشند که انجام فعالیت زیاد در یک روز کاری منجر به عود کردن علائم دیسک کمرشان شده باشد برخی از حرکات و روش‌های فیزیوتراپی می‌تواند به درمان سریع‌تر آن‌ها کمک کند. یک فیزیوتراپ می‌تواند به شما آموزش دهد که کدام یک از عضلات پشت شما باید برای کاهش دردهای فتق دیسک تقویت شوند. برخی از برنامه‌های درمانی فیزیوتراپ‌ها برای کاهش درد دیسک کمر نیز عبارت‌اند از:
-
♦ انجام تمرینات کششی طبق یک برنامه خاص برای انعطاف‌پذیر نگه‌داشتن عضلات
-
♦ تمرینات هوازی مثل پیاده‌روی یا دوچرخه‌سواری ثابت
-
♦ ماساژ درمانی
-
♦ اولتراسوند درمانی
-
♦ تحریک الکتریکی عضلات
انجام تزریقات تسکین‌دهنده و ترمیم‌کننده
اگر استراحت، مسکن‌ها و فیزیوتراپی نتوانند به درمان سریع درد دیسک کمر کمک کنند و درد به‌قدری باشد که فعالیت‌های روزانه شما را مختل کرده باشد، پزشک می‌تواند داروی استروئیدی را به‌عنوان مسکن به فضای اطراف عصب نخاعی شما تزریق کند. به این عمل تزریق اپیدورال نیز می‌گویند. استروئید می‌تواند به کاهش تورم، کمک به حرکت راحت‌تر و کاهش درد ناشی از فتق دیسک به‌صورت سریع کمک کند. البته امروزه با توجه به عوارض جانبی داروهای استروئیدی سعی می‌شود که از روش‌های نوین دیگر مانند اوزون‌تراپی یا پی آر پی برای این امر استفاده شود که درد را سریعاً کاهش می‌دهند و با ماندگاری نتایج طولانی‌تر، عوارض کمتری ایجاد می‌کنند. همچنین علاوه بر تسکین دادن به درد، نقش ترمیم‌کنندگی دارند و حتی می‌توانند نیاز به جراحی برای درمان دیسک کمر را به تعویق بیندازند یا کلاً مرتفع نمایند.
عمل جراحی
البته نمی‌توان گفت عمل جراحی یک روش به‌عنوان درمان سریع درد دیسک کمر است. زیرا معمولاً یک عمل سخت است که دوران نقاهت طولانی دارد و درد سریعاً کاهش پیدا نمی‌کند اما درصورتی‌که بیماری شما پیشروی کرده باشد و یا دیر تشخیص داده شده باشد و هیچ‌کدام از روش‌های دیگر که به‌عنوان روش‌های درمان سریع درد دیسک کمر بیان کردیم برایتان مناسب نباشد یا احتمال خطر فلج اندام وجود داشته باشد چاره‌ای جز جراحی نیست. هرچند متخصصان ستون فقرات باتجربه همیشه تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا حتی‌الامکان نیازی به جراحی نباشد یا آن را به تعویق بیندازند.
اکثر افراد مبتلابه فتق دیسک نیازی به جراحی ندارند. استراحت و سایر درمآن‌ها باید طی 4 تا 6 هفته برای بهبود علائم شما شروع شود. اما اگر درد شما بهبود نیافت، جراحی ممکن است یک گزینه پیشنهادی توسط متخصص باشد. اغلب در شرایط زیر و وجود شرایط سلامتی مناسب در شما ممکن است جراحی توصیه شود:
-
♦ حتی با استفاده از مسکن‌ها، تزریق‌ها و فیزیوتراپی دردهای ایجاد شده کاهش پیدا نمی‌کند.
-
♦ علائم شما به‌جای بهبود دائماً بدتر می‌شود.
-
♦ در ایستادن یا راه رفتن مشکل دارید و نمی‌توانید تعادل مناسبی داشته باشید.
-
♦ شما نمی‌توانید روده یا مثانه خود را به‌درستی کنترل کنید.
چطور می‌توان برای کاهش نیاز به درمان سریع درد دیسک کمر و عود مجدد علائم از کمر محافظت کرد؟
شما می‌توانید با برخی تغییرات در سبک زندگی خود به‌راحتی از عود مجدد علائم مربوط به دیسک کمر جلوگیری کنید. ازجمله نکاتی که در این زمینه می‌توانید در نظر بگیرید، عبارت‌اند از:
-
♦ برای محافظت از ستون فقرات و جلوگیری از فتق دیسک، باید همیشه صاف بنشینید و بایستید. اگر مجبورید برای مدت طولانی بایستید، یک پای خود را روی چهارپایه یا جعبه قرار دهید تا فشار از روی کمرتان برداشته شود.
-
♦ وقتی چیز سنگینی بلند می‌کنید مراقب باشید. با حرکت اسکات از زانو‌هایتان برای بلند کردن جسم کمک بگیرید و از کمر خم نشوید. زیرا در این صورت فشار زیادی به کمر شما وارد می‌شود.
-
♦ با پیروی از یک برنامه ورزشی خوب و منظم و رژیم غذایی مناسب و مقوی به‌اندازه کافی وزن خود را در حد ایده‌آل نگه دارید. هرچه وزن شما بیشتر از حد متناسب باشد فشار بیشتری به دیسک‌ها وارد شده و احتمال بروز مجدد علائم زیاد می‌شود.
-
♦ سیگار نکشید. استفاده از سیگار یا سایر دخانیات می‌تواند باعث سخت شدن خون‌رسانی در رگ‌ها شود که می‌تواند به دیسک‌های ستون فقرات شما آسیب برساند.
زردچوبه برای دیسک کمر و سایر داروهای طبیعی تسکین‌دهنده
زردچوبه برای دیسک کمر می‌تواند مفید باشد. از قدیم از زردچوبه برای دیسک کمر و یا سایر دردهای عضلانی و استخوانی به دلیل خاصیت ضدالتهاب و ضد درد بودن این ادویه استفاده می‌کردند. کورکومین موجود در زردچوبه این خاصیت را ایجاد کرده است و به‌خوبی می‌تواند کمردردهای خفیف تا متوسط را در صورت عدم وجود داروهای دیگر تسکین دهد. البته ممکن است پوست شما به این ماده حساسیت داشته باشد و این موضوع را باید در نظر داشته باشید. برای استفاده از زردچوبه برای دیسک کمر می‌توانید کمی زردچوبه خالص را با مقداری آب یا روغن‌های حامل مثل نارگیل ترکیب کرده و بر روی ناحیه آسیب دیده ماساژ دهید و سپس روی آن را ببندید و بعد از چند ساعت آن را بردارید و بشویید. البته اگر احساس سوزش یا خارش کردید احتمالاً پوستتان به آن حساسیت دارد و سریعاً باید آن را شسته و استفاده از زردچوبه برای دیسک کمر را کنار بگذارید. سایر داروهای طبیعی که می‌توانید به‌عنوان درمان سریع درد دیسک کمر استفاده نمایید، عبارت‌اند از:
کامفری گیاهی است که به‌طور طبیعی در آسیا، آمریکای شمالی و اروپا می‌روید و به دلیل ریشه‌های باریک و گل‌های بنفش خود محبوب است. ژاپنی‌ها بیش از 2000 سال است که از ریشه، گل و برگ آن برای درمان بیماری‌های مختلف مانند التهاب مفاصل، دردهای عضلانی و غیره استفاده می‌کنند.
ثابت شده است که کامفری در درمان کمردرد مؤثر است و مصرف‌کنندگان گیاه کامفری اغلب آن را به‌عنوان بهترین پماد برای دیسک کمر در ناحیه آسیب دیده استفاده می‌کنند. اگر به مدت 5 روز به‌طور مداوم استفاده شود می‌تواند درد کمر را تسکین دهد. کامفری همچنین در درمان آرتروز و کاهش فشار عضلانی مؤثر می‌باشد.
-
♦ Boswellia Serrata (کندر)
Boswellia Serrata گیاهی است که بومی هند، آفریقا و شبه‌جزیره عربستان است. این گیاه دارای صمغی است که از این درخت تراوش می‌کند و برای مدت طولانی در طب سنتی از آن برای درمان التهاب و برای خواص ضد درد آن استفاده می‌شده است.
Boswellia به دلیل عدم عوارض جانبی آن به‌عنوان یک داروی ضدالتهابی غیر استروئیدی (NSAID) مورد استقبال افراد معتقد به درمان‌های طبیعی قرار گرفته است. Boswellia را می‌توان به روش‌های مختلف استفاده کرد، برخی آن را به شکل کپسول مصرف می‌کنند، درحالی‌که برخی از مردم آن را در رایحه‌درمانی استفاده می‌کنند زیرا می‌توان آن را به‌عنوان بخور سوزاند.
-
♦ دست‌کاری ستون فقرات کایروپراکتیک
کایروپراکتیک‌ها از درمان دستی برای درمان سریع درد دیسک کمر استفاده می‌کنند که شامل دست‌کاری ستون فقرات برای تسکین تنش عضلانی، کاهش دردهای عضلانی و همچنین تسکین کمردرد مزمن است. هدف این دست‌کاری آزاد کردن مفاصل سفت در بدن و تشویق یک روند بهبود طبیعی برای بیمار است.
ثابت شده است که ماساژ درمانی به تسکین کمردرد مزمن کمک می‌کند، زیرا ماساژ توانایی شل کردن عضلات سفت را دارد که درد را نیز از بین می‌برد. درحالی‌که ممکن است یک تسکین موقت باشد، اما فردی که درد را تجربه می‌کند آرام می‌کند.
بسیاری از مردم اغلب ماساژ را با اعمال گرما در مناطق آسیب دیده ترکیب می‌کنند. این کاملاً مؤثر است زیرا گرما نیز تأثیر عمده‌ای بر آرامش عضلات دارد.
تمرین تکنیک‌های کاهش استرس بخشی از تسکین طبیعی کمردرد است که می‌توانید برای کاهش کمردرد مزمن از آن استفاده کنید. کمر وزن زیادی را حمل می‌کند و همچنین به بدن ثبات می‌دهد، بنابراین تمرین تکنیک‌های کاهش استرس می‌تواند به کاهش استرس که اغلب باعث کمردرد می‌شود کمک کند.
انواع بهترین روغن برای دیسک کمر
همچنین می‌توانید از ماساژ برخی روغن‌ها به‌عنوان بهترین روغن برای دیسک کمر و درمان آن استفاده کنید که البته بهتر است با نظر متخصص این کار را به‌عنوان یک درمان مکمل انجام دهید. روغن‌های بسیار زیادی برای این کار معرفی شده‌اند که می‌توان گفت انواع بهترین روغن برای دیسک کمر عبارت‌اند از:
روغن‌های ضروری اکالیپتوس که 100% خالص و طبیعی هستند، برای دردهای عضلانی و عصبی مفید خواهند بود. زیرا دارای اثر گرم‌کننده و تسکین‌دهنده و همچنین خاصیت ضدالتهابی و ضد درد است.
توجه داشته باشید که تمامی روغن‌های ضروری به‌عنوان بهترین روغن برای دیسک کمر قبل از استفاده حتماً باید با روغن‌های حامل و سبک مانند روغن نارگیل یا زیتون ترکیب شوند تا پوست ناحیه مورد نظر را دچار آسیب نکنند.
روغن اسطوخودوس نیز می‌تواند بهترین روغن برای دیسک کمر باشد که احتمالاً محبوب‌ترین اسانس برای تسکین درد نیز هست. این روغن خواص ضد میکروبی و اثرات ضدالتهابی بسیار خوبی دارد. این روغن به‌ویژه برای کسانی که به دنبال تسکین درد مانند سردرد، تنش عضلانی یا اسپاسم و همچنین درد مفاصل برای آرتریت هستند توصیه می‌شود.
این روغن نه‌تنها می‌تواند درد سیاتیک را کاهش دهد، بلکه می‌تواند به آرامش کمک کند و از محرک‌های سیاتیک مانند استرس جلوگیری کند. اگر فکر می‌کنید که سیاتیک شما به دلیل اضطراب عاطفی شعله‌ور می‌شود، اسطوخودوس ممکن است گزینه مناسبی برای شما باشد.
از روغن نعناع در طب سنتی برای درمان سردرد و همچنین دردهای عضلانی و مفاصل استفاده می‌شود. این اسانس طراوت‌بخش و نشاط‌آور، حاوی ترکیبات فعالی است که خاصیت تسکین درد و ضدالتهابی دارند.
رزماری به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان ادویه آشپزخانه استفاده می‌شود، اما مانند اسطوخودوس، در مورد تسکین درد دیسک کمر نیز معجزه می‌کند.
بسیاری از محققان در زمینه درمان‌های طبیعی برای دیسک کمر اعتقاد دارند که اسانس هلی‌کریسوم، می‌تواند سریع‌ترین اثر تسکین درد را در مقایسه با سایر اسانس‌ها داشته باشد و به‌عنوان بهترین روغن برای دیسک کمر انتخاب شود. این روغن دارای خواص ضدالتهابی، ضد اسپاسم، آرام‌بخش خفیف و ضد درد است. به‌علاوه، به بازسازی سلولی نیز کمک می‌کند، که ممکن است به ترمیم سلول‌های عصبی سالم پس از آسیب کمک کند.
اگرچه قیمت آن در بین سایر اسانس‌ها کمی بالاتر است، اما بسیاری از مردم اسانس هلی‌کریسوم را ترجیح می‌دهند. این ترجیح به این دلیل است که بسیاری از بیماران دچار دردهای سیاتیک ادعا می‌کنند که چند دقیقه پس از استفاده از روغن، تسکین درد را تجربه می‌کنند.
اسانس زنجبیل حاوی ترکیباتی به نام «سسکوی ترپن» است. این ترکیب به اسانس زنجبیل اثرات ضد درد، ضد التهابی و ضد اسپاسمی می‌بخشد.
بهترین پماد برای دیسک کمر کدام است؟
پماد‌های زیادی به‌عنوان بهترین پماد برای دیسک کمر در بازار وجود دارند و شرکت‌های مختلف تبلیغات زیادی در این زمینه انجام می‌دهند. علاوه بر روغن‌های و پماد‌های گیاهی که در قسمت قبل گفتیم، بهترین پماد برای دیسک کمر ازنظر دارویی و شیمیایی که اغلب بدون نسخه در دسترس هستند و می‌توانند به درمان سریع درد دیسک کمر در برخی بیماران کمک کنند، عبارت‌اند از:
می‌توان گفت یکی از انواع بهترین پماد برای دیسک کمر متیل سالیسیلات است که دارای ترکیبات ضد درد و ضدالتهاب می‌باشد. بعد از استفاده از این پماد حس خنکی در ناحیه و بعد هم حس گرما ایجاد می‌شود. درواقع با بی‌حسی که ایجاد می‌کند احساس درد کاهش پیدا خواهد کرد. در صورت وجود آسیب در پوست مانند زخم از این پماد استفاده نکنید.
لیدوکائین ماده‌ای بی‌حس‌کننده است که بسیاری از پزشکان نیز برای بی‌حسی‌های موضعی از آن استفاده می‌کنند. ترکیبات موجود در این پماد به‌عنوان یکی از انواع بهترین پماد برای دیسک کمر می‌تواند با بی‌حس کردن سریع ناحیه دارای درد، علائم را به‌خوبی کاهش دهد و تسکین فوری ایجاد نماید.
این پماد ضمن خاصیت کاهش درد رایحه بسیار خوبی دارد که با ایجاد حس آرامش می‌تواند تأثیر بیشتری در درمان سریع درد دیسک کمر داشته باشد. این پماد دارای رایحه‌های ترکیبی از میخک، نعناع و کافور است که تأثیری شبیه ایبوپروفن دارد.
-
♦ پماد( Voltaren Gel RX only)
این پماد نیز می‌تواند تأثیری مانند ایبوپروفن برای کاهش دردهای دیسک کمر داشته باشد و برای افرادی که به هر دلیلی مانند بارداری نمی‌توانند از مسکن‌های خوراکی استفاده کنند مناسب است. البته بازهم باید با مشورت پزشک استفاده شود، زیرا احتمال ورود دارو از طریق پوست به خون وجود دارد. برخی از پزشکان مصرف منظم از این پماد را به‌عنوان بهترین پماد برای دیسک کمر جهت درمان نیز تجویز می‌کنند.
این پماد از معروف‌ترین پماد‌ها برای کاهش دردهای عضلانی و مربوط به دیسک کمر است که می‌تواند یک تسکین فوری ایجاد نماید. این پماد می‌تواند تولید پروستاگلاندین‌ها در بدن را که مسبب درد هستند را کاهش دهد.
سخن آخر
همان‌طورکه ملاحظه کردید روش‌های متعددی به‌عنوان درمان سریع درد دیسک کمر وجود دارند که میزان تأثیرگذاری آن‌ها به شرایط سلامتی بیمار، میزان آسیب و پیشروی بیماری و همچنین نظر متخصص بستگی دارد. آسیب‌های ستون فقرات مانند دیسک کمر طوری هستند که هرچه زودتر به‌طور صحیح تشخیص داده شوند بهتر می‌توان با روش‌های آسان، سریع و محافظه‌کارانه آن‌ها را درمان و مدیریت کرد و سرعت پیشروی آن‌ها را طوری کاهش داد که حتی تا آخر عمر نیازی به جراحی نباشد و این کار مستلزم مراجعه به مراکز تخصصی ارتوپدی و متخصصان باتجربه است. عدم مراجعه به‌موقع به این پزشکان یا تشخیص دیرهنگام می‌تواند درمان را سخت و دشوار کند و یا حتی در برخی مواقع منجر به ازکارافتادگی بیمار یا فلج اندام شود.
شما نیز در صورت ادامه‌دار بودن دردهای کمری و مشکوک بودن به دیسک کمر یا افزایش علائم دیسک کمر تشخیص داده شده جهت ارزیابی‌های تخصصی‌تر و درمان‌های مؤثرتر توسط متخصصانی بسیار باتجربه و کار بلد می‌توانید به مرکز تخصصی ما مراجعه کنید. راه‌های ارتباطی ما نیز در سمت چپ صفحه برای شما نوشته شده است.