متخصص دست
دکتر فوق تخصص عصب دست؛ گزینهای مناسب برای تشخیص علت و درمان عارضه دست
دستهای ما بهنوعی مهمترین عضو بدن محسوب میشوند و کمتر کاری وجود دارد که بتوانیم بدون کمک گرفتن از دستها بهراحتی انجام دهیم. گاهی نیز صدمات مانند تصادفات ناگهانی هستند و نیاز به مراقبتهای اورژانسی دارند. در این میان اعصاب موجود در دست که وظیفه پیامرسانی بین قسمتهای مختلف دست و مغز را به عهده دارند نیز بهشدت در معرض آسیب هستند و در صورت آسیب باید به یک دکتر فوق تخصص عصب دست یا متخصص دست جهت تشخیص علت و درمان مراجعه کنید.
دکتر فوق تخصص عصب دست کیست؟
اعصاب دست مانند یک سیستم سیمکشی هستند که تکانههای الکتریکی را از مغز و نخاع به نوک انگشتان منتقل میکنند. هر عصب شبیه یک کابل تلفن یا برق است که از دستههایی از رشتههای عصبی تشکیل شده است. هر کدام از این رشتهها دارای یک لایه بیرونی بافت به نام میلین است که از رشتههای عصبی محافظت میکند.
اعصاب میتوانند حرکتی یا حسی باشند. اعصاب حرکتی برای حرکت از نخاع به عضلات حرکت میکنند. اعصاب حسی از انگشتان دست و پوست به سمت نخاع حرکت میکنند تا احساس را ایجاد کنند. بیشتر اعصاب دارای فیبرهای حسی و حرکتی هستند.
حال هر چیزی که یکپارچگی عصب را مختل کند میتواند باعث آسیب عصبی شود. مواردی مانند بریدن عمیق دست یا شکستن استخوان بهراحتی میتوانند تعدادی از رشتههای عصبی را قطع کنند. از طرف دیگر، فشار بیشازحد روی عصب نیز میتواند باعث آسیبهای عصبی در دستها شود. ازجمله آسیبهای عصبی که به دلیل فشار بیشازحد ایجاد میشود میتوان به سندرم تونل کارپال اشاره کرد.
بیماریهایی مانند مولتیپل اسکلروزیس نیز میتواند به میلین پوشاننده عصب آسیب برساند و بیماریهایی مانند دیابت میتواند باعث ایجاد تغییراتی در اعصاب و علائم پاراستزی مانند بی حسی یا مورمور شدن شود. البته در همه موارد، آسیب عصبی میتواند منجر به بیحسی، گزگز، درد و از دست دادن عملکرد حرکتی یا حرکت نیز شود. بنابراین درصورتیکه هرگونه ناراحتی در قسمتهای مختلف دست پیدا کردید که بعد از چند روز ادامه داشته، باید ابتدا به یک متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.
حال دکتر فوق تخصص اعصاب دست یا دکتر فوق تخصص عصب دست پزشکی است که نسبت به تمامی این آسیبها دانش کافی دارد و میتواند بعد از انجام معاینات فیزیکی، گرفتن شرححال و در صورت نیاز تجویز برخی از آزمایشات مانند تصویر اشعه ایکس بهترین تشخیص را در مورد آسیب عصبی ایجاد شده بدهد و درنتیجه بهترین برنامه درمانی را نیز به شما ارائه خواهد داد.
در صورت بروز علائم آسیبهای عصبی دست باید در اسرع وقت به یک دکتر فوق تخصص عصب دست یا پزشک فوق تخصص جراحی عصب دست مراجعه کنید تا قبل از ایجاد آسیبهای عصبی دائمی مانند فلج کامل اندام، درمان صحیح و تخصصی صورت پذیرد.
در ادامه نیز با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد خدمات دکتر فوق تخصص عصب دست و آسیبهایی که اعصاب محیطی دست را درگیر میکنند، به شما بدهیم.
علائم دقیق آسیبهای عصبی دست از دید دکتر فوق تخصص اعصاب دست
آسیبهای عصبی بیشتر منجر به تغییر احساسات مانند بیحسی و سوزنسوزن شدن، گزگز یا مورمور شدن میشوند که به این علائم، علائم پاراستزی نیز گفته میشود. همچنین آسیبهای عصبی دست میتوانند باعث مشکلات حرکتی شده و دامنه حرکتی دستها را محدود کنند.
بسته به اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته و آسیب چقدر جدی است، بیمار ممکن است ضعف و مشکل در حرکت انگشتان، مچ دست یا آرنج و حتی ناتوانی در حرکت کلی دست را به پزشک فوق تخصص جراحی عصب دست یا دکتر فوق تخصص اعصاب دست گزارش کند. اگر آسیب عصبی درمان نشود، اعصاب داخلی ممکن است سعی کنند دوباره رشد کنند، اما قادر به اتصال به انتهای مخالف آسیب دیده یا بریده شده نیستند.
این امر میتواند منجر به تشکیل اسکار عصبی به نام نوروما شود که میتواند بسیار دردناک باشد و در هنگام لمس باعث ایجاد احساس شوک الکتریکی خواهد شد.
چگونگی ایجاد آسیبهای عصبی دست از زبان پزشک فوق تخصص جراحی عصب دست
اعصاب قسمتهای ریز و پیچیدهای از بدن هستند که عملکردی بسیار حیاتی برای ما دارند. همه حرکاتی که ما با قسمتهای مختلف بدن خود میتوانیم انجام دهیم به دلیل فعالیت اعصابی است که به اندامهای مختلف متصل هستند و با مغز در ارتباط میباشند. از طرفی به دلیل پیچیدگی اعصاب مختلف مانند اعصاب دست درمان موفقیتآمیز اعصاب آسیب دیده به مهارت زیادی نیاز دارد و تنها از عهده یک دکتر فوق تخصص عصب دست بر میآید.
آسیب عصبی که شامل کشش یا فشار است مانند سندرم تونل کارپال مربوط به آسیب عصب مدیان با اصلاح مشکل فشار درمان میشود؛ مثلاً ممکن است تایپ بیشازحد یا استفاده زیاد از موس باعث این تحریک و فشار عصبی شده باشد که در این صورت با کاهش فعالیت یا استفاده از ارتزهای ارتوپدی مخصوص طبق تجویز متخصصان ارتوپد یا دکتر فوق تخصص اعصاب دست قابلدرمان است؛ اما گاهی عصب در اثر ضربه شدید کاملاً بریده یا پاره میشود.
در این شرایط غلاف بیرونی عصب باید توسط دکتر فوق تخصص جراحی عصب دست تحت معاینه قرار گرفته و ترمیم شود. این امر مستلزم استفاده از یک میکروسکوپ عامل برای اتصال صحیح دستههای عصبی است که تنها یک دکتر فوق تخصص عصب دست یا دکتر فوق تخصص اعصاب دست باتجربه در یک مرکز تخصصی قادر به انجام این کار میباشد.
سپس رشتههای عصبی میتوانند در لولههای عصبی خالی رشد کرده و عملکرد خود را بازیابی کنند. گاهی اوقات، بخش بزرگی از عصب ازدسترفته است و در این شرایط به مجراهای عصبی تخصصی یا پیوندهای عصبی برای پر کردن شکاف با اتصال به عصب در دو انتها نیاز است که توسط پزشک فوق تخصص جراحی عصب دست انجام میشود. سپس عصب در حدود یک اینچ یا 54/2 سانتیمتر در ماه با رشد در لوله عصبی بازسازی میشود. ترمیم صحیح غلافهای بریده شده حتماً باید توسط یک دکتر فوق تخصص اعصاب دست که در این زمینه تجربه و مهارت کافی دارد و در یک مرکز مجهز انجام شود؛ زیرا ترمیم اشتباه میتواند منجر به پارگی مجدد و یا آسیبهای عصبی دائمی مانند فلج اندام شود؛ بنابراین لطفاً در انتخاب دکتر فوق تخصص جراحی عصب دست دقت کافی را داشته باشید.
چه زمانی باید به یک فوق تخصص عصب دست مراجعه کرد؟
صدمات و اختلالات متعددی وجود دارند که میتوانند دست را تحت تأثیر قرار دهند و منجر به درد، آسیبهای عصبی و کاهش عملکرد شوند. اگر هرگونه علائم پاراستزی یا درد در دستان خود را تجربه کردید که منجر به ناراحتی شما میشود و یا شما را از انجام فعالیتهای عادی روزانه خود باز میدارد، زمان آن فرا رسیده است که برای مراقبتهای تخصصی که نیاز دارید به یک دکتر فوق تخصص اعصاب دست یا دکتر فوق تخصص عصب دست مراجعه کنید.
متخصص دست به پزشک ارتوپدی گفته میشود که در تشخیص، روشهای درمان و نحوه پیشگیری از مشکلات و مربوط به دست، مچ دست و ساعد به اندازه کافی تخصص دارد. وی فهم کاملی از شبکههای پیچیده موجود در دست و انگشتان شامل عروق خونی، اعصاب، تاندونها، ماهیچهها، رباطها و استخوانها دارد. آنها میتوانند بیماران را در هر سنی که آسیب یا بیماری دست دارند، مشکلات حرکتی و عملکردی دارند یا درد مداوم دارند، ملاقات کرده و بعد از انجام معاینات لازم علت را تشخیص دهند.
برخی از بیماریها و آسیبهای ایجاد شده در دست ها کوتاهمدت هستند و با کمی استراحت خیلی زود خودبهخود از بین میروند، اما برخی دیگر ممکن است نیاز به درمانهای تخصصیتر و بیشتری داشته باشند. در صورت مشاهده علائم زیر بهتر است در اسرع وقت به یک دکتر فوق تخصص عصب دست که در زمینه دست تمرکز و تجربه دارد، مراجعه کنید:
-
♦ درد یا ناراحتی، حتی در هنگام استراحت دست
-
♦ درد و یا سفتی مداوم هنگام شروع یک فعالیت
-
♦ کاهش دامنه حرکتی در دست، مچ دست و یا انگشتان
-
♦ گرفتن ضعیف یا مشکل در هنگام نگهداشتن یک ابزار یا وسیله مانند لیوان که قبلاً برایتان راحت بوده است.
-
♦ درد، قرمزی یا تورم که با فعالیت بدتر میشود.
-
♦ دردی که تا آرنج امتداد مییابد.
-
♦ سوزنسوزن شدن یا بیحسی در انگشتان یا دست
-
♦ کاهش تون عضلانی در دست
-
♦ سخت شدن سادهترین فعالیتهای روزانه مانند برس زدن موها یا تهیه وعدههای غذایی
-
♦ وقتی علائم ایجاد شده در دست شما با استراحت بهبود نمییابد.
گاهی دچار حادثه میشوید و برخی علائم سریع یا حتی بعد از چند روز که از آسیب میگذرد میتواند نشان دهنده یک مشکل جدی مانند شکستگی یا دررفتگی باشد و نیاز به معاینه و درمان فوری دارد. این علائم میتوانند شامل درد شدید، تورم، کبودی، تغییر شکل آشکار و ناتوانی در حرکت دادن دست، مچ یا انگشت بهطورمعمول باشند.
کدام یک از آسیبهای دست بر اعصاب آن تأثیر میگذارند؟
ازآنجاییکه اعصاب محیطی دست در سرتاسر دست و قسمتهای مختلف آن مانند انگشتان، مچ دست، آرنج و ... کشیده شدهاند، تمامی آسیبهایی که به دستان شما وارد میشوند میتوانند اعصاب دست را در معرض خطر آسیب یا پارگی قرار دهند. دست شما میتواند در برابر بسیاری از انواع آسیبها و اختلالات قرار بگیرد. در برخی موارد، درد، کبودی و تورم میتواند بلافاصله پس از صدمات مانند ضربه مستقیم ایجاد شود.
سایر شرایط میتوانند بهتدریج در طول زمان بدتر شوند و اغلب نتیجه آسیبهای ناشی از استفاده بیشازحد یا حرکات تکراری هستند که میتوانند بر روی تاندونها، اعصاب و مفاصل فشار وارد کنند.
آرتریت نیز نوعی بیماری است که میتواند مفاصل را در هر نقطه از بدن درگیر کند. آرتروز دست یکی از متداولترین دلایل درد، سفتی و کاهش عملکرد و تحرک دست است. دو نوع آرتریت رایج در دست وجود دارد که شامل استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید است. استئوآرتریت اغلب نتیجه ساییدگی در طول زمان است که باعث میشود غضروفی که از انتهای استخوانها محافظت میکند تجزیه شود و درنتیجه مالش دردناک استخوان به استخوان ایجاد شود.
آرتریت روماتوئید نیز یک بیماری خود ایمنی است که باعث التهاب شدید در مفاصل میشود و باعث میشود سیستم ایمنی بدن به غشایی که از مفاصل محافظت میکند و خطوط آن را میپوشاند حمله کند و درنتیجه باعث التهاب و درد و همچنین از دست دادن عملکرد و تحرک میشود.
تعدادی از شرایط و آسیبهای دیگر نیز وجود دارد که میتواند دستها را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به درد، آسیبهای عصبی و کاهش عملکرد دست شود که میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
♦ مشکلات عصبی (تونل کارپال و سندرم تونل کوبیتال)
-
♦ شکستگی
-
♦ زخمهای دست
-
♦ بیماری دوپویترن
-
♦ آسیبهای ورزشی دست و مچ دست
-
♦ اختلالات و آسیبهای تاندون (انگشت ماشهای، تاندونیت، آسیبهای خم کننده، اکستانسور و تاندونیت دکوروین)
-
♦ بیثباتی مچ و انگشتان
دکتر فوق تخصص عصب دست چگونه آسیبهای عصبی را درمان میکند؟
درمان میتواند متفاوت باشد و به تشخیص و شدت وضعیت یا آسیب ایجاد شده در دست بستگی دارد. یک دکتر فوق تخصص اعصاب دست درصورتیکه رشتههای عصبی تنها آسیب دیده باشند و پاره نشده باشند اغلب سعی میکند ابتدا این مشکل را با روشهای غیرجراحی، مانند دست درمانی، آتلبندی، داروها، تزریقها و سایر روشها درمان کند. اگر درمانهای غیرجراحی با موفقیت کار نکنند یا آسیب قابلتوجهی به دست وارد شده باشد که منجر به پارگی کامل غلاف دور رشتههای عصبی شده باشد نیاز به ترمیم یا بازسازی دارد و ممکن است جراحی توصیه شود.
روشهای جراحی میتواند شامل جراحی ترمیم تاندون، تعویض و بازسازی مفصل، جراحی ترمیم عصب مدیان، رادیال و اولنار سه عصب اصلی باشند که هر دو عملکرد حسی و حرکتی دست را کنترل میکنند. آسیب به هر یک از این اعصاب میتواند باعث درد تیرکشنده، بیحسی، ضعف عضلانی، پرش و در برخی موارد از دست دادن عملکرد و احساس شود.
نکته قابل توجه اینجاست که در بسیاری مواقع آسیبهای عصبی میتوانند بهآرامی تشدید شوند و بنابراین، تشخیص و درمان سریع برای جلوگیری از آسیب دائمی عصبی توسط یک دکتر فوق تخصص عصب دست که در این زمینه تجربه کافی نیز داشته باشد ضروری است.
بااینحال، برای آسیب شدید عصبی، ترمیم جراحی ممکن است لازم باشد. نوع جراحی مورد نیاز به درجه آسیب و اندازه شکاف بین انتهای عصب جدا شده بستگی دارد.
دکتر فوق تخصص عصب دست شما ممکن است بعد از تشخیص دقیق یکی از روشهای زیر را برای درمان توصیه کند:
-
♦ بسته شدن انتها به انتها که شامل دوختن دقیق دو انتهای عصب بریده شده است. این نوع جراحی اغلب برای پایانههای عصبی که فقط یک شکاف کوچک دارند مناسب است.
-
♦ پیوند عصب شامل برداشتن یک بخش عصبی از جای دیگری در بدن و سپس دوختن انتهای عصب آسیب دیده برای پر کردن شکاف است. این نوع جراحی ممکن است برای آسیبهای عصبی که شکاف زیادی دارند، مانند آسیبهای ناشی از سوختگی، مورد نیاز باشد.
-
♦ ترمیم عصب به کمک مجرا، زمانی که بافت عصبی در دسترس نیست، فاصله بین دو انتهای عصبی را پر میکند. مجراهای عصبی میتوانند بیولوژیکی یا مصنوعی باشند. نمونههایی از مجراهای عصبی بیولوژیکی شامل وریدها، ماهیچهها، کلاژن، لامینین و فیبرونکتین هستند.
دکتر فوق تخصص عصب دست برای تشخیص دقیق از چه تستهایی استفاده میکند؟
برای تشخیص صحیح آسیب عصب دست، دکتر فوق تخصص اعصاب دست ارزیابی کاملی را انجام میدهد که شامل بررسی تاریخچه پزشکی و علائم و همچنین معاینه فیزیکی و عصبی دست شما میشود. پزشک حس، قدرت و دامنه حرکت دست را آزمایش میکند تا میزان آسیب عصبی شما را برای انتخاب بهترین روش درمان تعیین کند.
پزشک ممکن است آزمایشهای اضافی را نیز برای تشخیص دقیقتر آسیبهای عصبی تجویز کند. برخی از این آزمایشات مورد نیاز هم عبارتاند از:
-
♦ یک مطالعه هدایت عصبی، برای اندازهگیری میزان عملکرد یک عصب و تعیین محل دقیق آسیب عصبی ایجاد شده
-
♦ تست الکترومیوگرافی (EMG) برای اندازهگیری فعالیت الکتریکی عضلات در هنگام استراحت و در حین حرکت (کاهش فعالیت عضلانی نشان دهنده آسیب عصبی است)
-
♦ آزمایشهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سیتیاسکن و یا ام آر آی، برای تعیین اینکه آیا شکستگی وجود دارد و کمک به تأیید تشخیص پارگی غلافهای رشتههای عصبی
تسهیل بهبودی موفق پس از جراحی آسیبهای عصبی
بیحرکتی و پیگیری روند درمان دست هر دو پس از جراحی عصب دست برای بهبود موفقیتآمیز توسط پزشک فوق تخصص جراحی عصب دست توصیه میشوند. هدف اصلی درمان بهبود جریان خون، حرکت، تون عضلانی، عملکرد و احساس در دست شما است. شما باید از آتل استفاده کنید تا دست خود را برای چند هفته بیحرکت نگه دارید؛ زیرا تحرک و عملکرد آن بهتدریج بازیابی میشود.
در طول دوره بعد از عمل جراحی دکتر فوق تخصص عصب دست شما بهدقت پیشرفت شما را در بهبودی که ممکن است زمانبر باشد و بسته به سن، شدت و محل آسیب عصبی شما متفاوت است، نظارت خواهد کرد تا بهبودی بهطور صحیح و کامل انجام شود.
سخن پایانی
آسیبهای عصبی دست آسیبهای بسیار مهمی هستند که ممکن است در اثر موارد مختلفی مانند بیماریها و آسیبهای دیگری که دست را درگیر میکنند، فشار و کار بیشازحد، بیماریهای زمینهای مانند دیابت و آرتروز، صدمات ناگهانی مانند تصادفات و شکستگی و ... ایجاد شوند.
گاهی این آسیبها بهراحتی با روشهای درمانی غیرجراحی و آسان برطرف میشوند و مشکلی ایجاد نمیکنند، اما درصورتیکه آسیب شدید باشد یا پارگی ایجاد شده باشد حتماً باید توسط یک دکتر فوق تخصص عصب دست نیز موردبررسی و تشخیص قرار بگیرد تا بهترین درمان در زمان مناسب انجام شود. توجه داشته باشید که آسیبهای عصبی پیشرونده هستند و اگر به علائم آن و مراجعه بهموقع برای درمان توجه نکنید میتوانند منجر به آسیبهای دائمی مانند فلج اندام و از کارافتادگی دست شوند.
شما میتوانید جهت ارزیابیهای کامل با بهترین تجهیزات روز دنیا توسط بهترین فوق تخصصهای عصب دست و اخذ تشخیص و درمان صحیح و کامل به مرکز تخصصی ارتوپدی ما مراجعه کنید. جهت گرفتن نوبت برای مراجعه حضوری نیز میتوانید از شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.