متخصص آرتروز زانو؛ درمان مشکلات زانو و پیشگیری از آسیب‌های فلج کننده آن
درحالی‌که سن یکی از عوامل خطر اصلی برای ابتلا به آرتروز زانو و مراجعه به متخصص آرتروز زانو است، افراد جوان نیز ممکن است به دلایل مختلفی مانند عدم درمان مناسب و به‌موقع و بعد از یک شکستگی به آن مبتلا شوند. گاهی نیز این بیماری به دلیل ویژگی‌های ارثی اتفاق می‌افتد. عفونت و اضافه‌وزن نیز از عوامل دیگری هستند که می‌توانند منجر به درد زانو شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا ضمن پاسخگویی کامل به این سؤال اطلاعات بیشتری در مورد فوق تخصص زانو و این بیماری به شما بدهیم.
آرتروز به معنی آسیبی پیش‌رونده در مفاصل است که یکی از انواع آرتریت می‌باشد و بیشتر، زانوها را درگیر می‌کند. اگر شما هم مدتی است دچار درد مفاصل یا مشکلات حرکتی در زانو شده‌اید ممکن است دچار آرتروز شده باشید و باید به یک کلینیک زانو و متخصص آرتروز زانو مراجعه کنید. سؤالی که ذهن برخی افراد در این شرایط را درگیر می‌کند این است که متخصص آرتروز زانو کیست و به چه کسی باید مراجعه کنند؟
یکی از متداول‌ترین انواع آرتریت، آرتروز است و برای شروع تشخیص و درمان آن باید با پزشک مراقبت‌های اولیه خود یعنی پزشک عمومی خانواده شروع کنید. طبق توصیه پزشکان متخصص در این زمینه اگر با فعالیت یا راه رفتن، مفاصل زانوهای شما درد می‌گیرد و این درد تا چند وقت یا چند ساعت ادامه دارد، احتمالاً آرتروز است. پزشکان مختلفی می‌توانند در درمان آرتروز به شما کمک کنند.
در ابتدا شما می‌توانید به پزشک عمومی خود مراجعه نمایید تا با درمان‌های استاندارد، داروهای ضدالتهاب و ... علائم شما کاهش پیدا کند. پزشک عمومی بر حسب علائمی که می‌بیند شما را به یک متخصص ارتوپدی یا دکتر متخصص زانو ، فیزیوتراپ یا روماتولوژیست ارجاع خواهد داد.
معمولاً برای تشخیص آرتروز، عکس‌برداری با اشعه ایکس کافیست و نیازی به آزمایشات پیشرفته‌تر مانند ام آر آی وجود ندارد. در حالت عادی دکتر ارتوپدی که متخصص آرتروز زانو هست بهترین گزینه برای تشخیص و درمان مناسب شما می‌باشد؛ اما اگر پزشک مشکوک باشد که به‌غیر از آرتروز ممکن است علت دیگری نیز برای مشکلات مفصلی شما وجود داشته باشد، با روماتولوژیست مشورت خواهد شد.
اگر علائم شما بهبود نیابد یا بدتر شود، ممکن است متخصص آرتروز زانو شما را برای مدیریت پزشکی شدیدتر به یک جراح ارتوپد برای جراحی ارجاع دهد.
اگر دچار درد مفاصل شده‌اید، طبیعی است که به دنبال این باشید که برای تسکین به کجا مراجعه کنید. درد مفاصل می‌تواند به‌قدری زیاد باشد که کاملاً شما را از انجام فعالیت‌های مختلف روزانه باز دارد و ناتوان‌کننده باشد، طوری که حتی معمولی‌ترین کارهای روزمره را غیرقابل‌تحمل می‌کند و درمان آن را به یک مسئله فوری تبدیل خواهد کرد؛ اما بهترین متخصص آرتروز زانو برای درمان درد مفاصل شما کیست: روماتولوژیست یا ارتوپد؟
درحالی‌که بین متخصصان روماتولوژی و ارتوپدی همپوشانی زیادی وجود دارد و هر دو به‌نوعی می‌توانند درد مفاصل ناشی از آرتروز را درمان کنند، مهم است که تفاوت‌های اصلی بین این دو تخصص را بیشتر درک کنید تا تصمیمی آگاهانه در مورد اینکه کدام ارائه‌دهنده برای شما بهتر است، بگیرید.
تفاوت اصلی روماتولوژی و ارتوپدی در این است که ارتوپدها متخصصان جراحی هستند، درحالی‌که روماتولوژیست‌ها متخصصان پزشکی هستند که از دارو و سایر درمان‌های غیر جراحی برای بهبود علائم آرتروز و سایر مشکلات مفصلی استفاده می‌کنند.
اگر نمی‌دانید کدام متخصص برای وضعیت پزشکی شما بهترین است، عاقلانه است که از راهنمایی پزشک عمومی خود استفاده کنید تا شما را در مسیر درست راهنمایی کند. اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر تفاوت بین متخصص آرتروز زانو و روماتولوژیست را بیان کنیم به شکل زیر خواهد بود:
پزشکان روماتولوژی چه می‌کنند؟
روماتولوژیست‌ها متخصصانی برای تشخیص و درمان اختلالات خود ایمنی و التهابی هستند که می‌تواند با مفاصل مختلف در بدن مرتبط باشد. ازجمله این شرایط، می‌توان به لوپوس یا آرتریت روماتوئید اشاره کرد که منجر به حمله به سیستم ایمنی بدن بیمار به بافت سالم بدن خود به جای حمله به عوامل خارجی بیماری می‌شود.
پزشک عمومی شما ممکن است در صورت مشاهده علائمی مانند درد مفاصل، شما را به یک روماتولوژیست ارجاع دهد، به‌خصوص اگر آسیب قبلی وجود نداشته باشد. اگر درد مفاصل شما با علائمی مانند خستگی، تب، بثورات پوستی یا سفتی همراه باشد، نیز می‌تواند نشان‌دهنده یک اختلال التهابی باشد که به دست روماتولوژیست قابل‌درمان است.
گاهی اوقات نتایج غیرطبیعی آزمایش خون نیز می‌تواند نشان‌دهنده یک بیماری روماتیسمی باشد که برای درمان آن باید به متخصص روماتولوژی مراجعه شود.
روماتولوژیست‌ها در درمان آرتریت، بیماری‌های اسکلتی عضلانی و بیماری‌های خود ایمنی تخصص کافی دارند. شرایط بی‌شماری وجود دارد که می‌تواند مفاصل، رباط‌ها، استخوان‌ها و بافت‌های مختلف دیگر بدن را تحت تأثیر قرار دهد. معمولاً تشخیص بیماری‌های روماتیسمی دشوار است و روماتولوژیست‌ها به‌خوبی می‌توانند از تخصص خود برای تشخیص و درمان این بیماران استفاده کنند.
چند بیماری رایج که روماتولوژیست‌ها می‌توانند به درمان آن‌ها بپردازند، عبارت‌اند از:
♦ آرتروز
♦ روماتیسم مفصلی
♦ لوپوس
♦ نقرس
♦ آرتریت واکنشی
♦ و ...
پزشکان ارتوپدی چه می‌کنند؟
ارتوپدها نیز متخصصان سیستم اسکلتی و عضلانی بدن شامل استخوان‌ها، رباط‌ها، مفاصل، ماهیچه‌ها و بافت‌های همبند هستند. این متخصصان در زمینه تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف و آسیب‌های استخوان و مفاصل که می‌توانند شامل درمان‌های غیرتهاجمی یا جراحی ارتوپدی باشد، آموزش دیده‌اند.
در صورت داشتن درد مفاصل یا اسکلتی عضلانی ناشی از آسیب قبلی، پزشک عمومی احتمالاً شما را به یک متخصص ارتوپد ارجاع می‌دهد.
ارتوپدها اغلب شرایطی مانند استئوآرتریت یا آرتروز، درد عصبی، پوکی استخوان، آسیب‌های ورزشی، فتق دیسک و بسیاری از شرایط دیگر را درمان می‌کنند.
اگرچه ارتوپدی شامل اصلاح جراحی بسیاری از مشکلات اسکلتی و عضلانی نیز هست، ارجاع به جراح ارتوپد لزوماً به این معنی نیست که برای اصلاح درد یا آسیب مفصل خود به جراحی نیاز دارید و باید ابتدا بررسی‌های لازم در این زمینه صورت پذیرد.
در حال حاضر متخصص آرتروز زانو بسیار زیاد هستند و اگر در شهر بزرگی مانند تهران زندگی می‌کنید انتخاب یک متخصص آرتروز زانو که بتواند بهترین تشخیص و درمان را به شما ارائه دهد، می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد؛ اما همیشه متخصصان خوب ویژگی‌های خاصی دارند که می‌توانید قبل از مراجعه به آن‌ها با وقت گذاری و تحقیق کافی ابتدا این ویژگی‌ها را بررسی کرده و بعد با خیال راحت به وی مراجعه کنید.
بهترین ویژگی‌های یک دکتر متخصص زانو که در کار خود دانش و تجربه کافی را داشته باشد، عبارت است از:
♦ فارغ‌التحصیل شدن از دانشگاه‌های معتبر
♦ دارا بودن فلوشیپ زانو
♦ تجربه و مهارت در تشخیص و درمان درد زانو
♦ بروز بودن و آشنایی با تمامی روش‌های نوین کنترل و بهبود آرتروز
♦ فعالیت در یک کلینیک زانو که کاملاً مجهز و بروز باشد.
♦ مورد تأیید پزشکان مورد اعتماد باشد.
♦ بیماران قبلی او از طریقه تشخیص و درمان او راضی باشند و درصد بیشتر نظراتی که در صفحات مجازی برایشان نوشته شده است، مثبت باشد.
♦ رفتاری محترمانه با بیمار داشته باشند.
♦ نسبت به بیمار با حوصله عمل کنند، به نگرانی‌های بیمار به‌خوبی گوش دهند و سعی کنند مطابق با درک بیمار توضیحاتی را ارائه دهند تا این نگرانی و استرس در بیمار کاهش پیدا کند.
♦ دسترسی به او آسان باشد و نیاز نباشد برای یک قرار ملاقات ماه‌ها منتظر بمانید.
آرتروز یکی از بیماری‌های پیش‌رونده مربوط به مفاصل است که هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است ولی اگر به‌موقع توسط متخصص آرتروز زانو تشخیص داده شود می‌توان با روش‌های درمانی مختلف به کنترل آن پرداخت و روند پیشروی این بیماری را تا حد قابل‌توجهی کند نمود.
هرچه آرتروز شما دیرتر تشخیص داده شود و یا شدیدتر باشد برای بهبودی و بازگشت توانایی حرکتی زانو، شما نیاز به درمان‌های سخت‌تری مانند جراحی خواهید داشت که با عوارض مختلفی همراه است.
مراجعه به پزشک نادرست نیز می‌تواند منجر به تشخیص دیرهنگام و پیشروی بیماری شود؛ بنابراین مهم است که در صورت بروز درد مفاصلی که ادامه‌دار شده است حداقل یک جلسه جهت تشخیص و پیگیری درمان به متخصص آرتروز زانو مراجعه کنید.
استئوآرتریت که معمولاً به‌عنوان آرتریت ساییدگی یا آرتروز نیز شناخته می‌شود، شرایطی است که در آن بالشتک طبیعی بین مفاصل که غضروف نام دارد به‌مرور از بین می‌رود و این بیماری کاملاً پیش‌رونده است و ناگهانی ایجاد نمی‌شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، استخوان‌های مفاصل نزدیک‌تر به یکدیگر شده و هنگام حرکت بر روی هم ساییده می‌شوند و نمی‌تواند ضربه‌ها یا شوک‌های وارد شده را مانند قبل تحمل کند. این ساییدگی کم‌کم می‌تواند منجر به درد، سفتی، تورم، کاهش توانایی در حرکت و گاهی اوقات نیز تشکیل خارهای استخوانی اضافی و بسیار آزاردهنده شود.
همان‌طور که در مقدمه نیز به آن اشاره کردیم، برخلاف تصور برخی افراد درد زانو تنها مختص افراد سالمند نیست و می‌تواند جوانان را نیز درگیر کند؛ زیرا علت اصلی آن فقط ساییدگی به دلیل افزایش سن نخواهد بود و دلایل دیگری مانند آسیب‌های محیطی بخصوص در صورت عدم درمان صحیح بعد از آن مانند عدم درمان مناسب بعد از یک شکستگی، نیز در جوانی می‌تواند منجر به این بیماری شود.
بااین‌حال، از سن 45 سالگی به بعد احتمال آن افزایش پیدا می‌کند. همچنین زنان به دلیل شرایط مختلفی که بر روی سیستم اسکلتی و عضلانی آن‌ها تأثیر می‌گذارد مانند تغییرات هورمونی بخصوص دوران یائسگی، بیشتر از مردان به درد زانو مبتلا می‌شوند.
مهم‌ترین علت آرتروز بالا رفتن طبیعی سن است که نمی‌توان کاری برای جلوگیری آن نمود مگر اینکه سعی کنید با پیروی از یک سبک زندگی سالم مانند ورزش منظم و داشتن یک رژیم غذایی سالم وزن خود را در حد ایده آل نگه دارید تا فشار کمتری به زانو وارد شود و دیرتر دچار ساییدگی مفصل گردد؛ اما باید بدانید در نهایت همه افراد از یک سنی به بعد دچار درجاتی از این بیماری می‌شوند.
سایر عوامل که می‌تواند جوانان را نیز به درد زانو مبتلا کند، عبارت‌اند از:
وزن زیاد می‌تواند فشار بیشتری را بر روی تمام مفاصل در بدن به‌خصوص زانوها وارد کند. هر کیلو اضافه‌وزن 3 تا 4 کیلو وزن بیشتری را به زانوهای شما وارد می‌کند.
گاهی جهش‌های ژنتیکی در برخی افراد می‌تواند منجر به درد زانو شود. همچنین ممکن است برخی ناهنجاری‌های ارثی در شکل استخوان‌هایی وجود داشته باشد که مفصل زانو را احاطه کرده‌اند و کم‌کم منجر به آرتروز شود.
زنان بخصوص در دوران یائسگی که به دلیل تغییرات شدید هورمونی تراکم استخوانی خود را از دست می‌دهند از سن 55 سالگی به بعد بیشتر دچار دردهای مفصلی خواهند شد.
♦ آسیب‌های فشاری و استرس مکرر
این آسیب‌ها بیشتر برای افرادی با مشاغل خاص و دارای فعالیت‌های شدید ایستاده مانند حمل کردن اجسام سنگین ایجاد می‌شود که فشار بیشتری بر روی زانوهای خود وارد می‌کنند. به دلیل اینکه این افراد همواره فشار زیادی را بر روی مفاصل زانو وارد می‌کنند، احتمالاً در سنین پایین‌تر دچار درد زانو خواهند شد.
ورزشکاران حرفه‌ای که در فوتبال، بسکتبال، تنیس یا دوومیدانی در مسافت‌های طولانی فعالیت می‌کنند به دلیل فشار زیادی که دائماً بر روی زانوهای آن‌ها وارد می‌شود بیشتر در معرض خطر ابتلا به درد زانو هستند؛ بنابراین معمولاً پزشکان متخصص آرتروز زانو توصیه می‌کنند ورزشکاران اقدامات احتیاطی مناسب را برای جلوگیری از افزایش آسیب انجام دهند.
به‌عنوان‌مثال، حرکات تقویتی انجام دهند، از کفش مناسب استفاده کنند، بین تمرینات خود استراحت کنند و سایر مواردی که مربی آن‌ها گوشزد می‌کند را با دقت انجام دهند.
توجه داشته باشید که فشار ناشی از چنین ورزش‌های حرفه‌ای با ورزش منظم متوسط فرق دارد و ورزش متوسط مفاصل را تقویت می‌کند و می‌تواند خطر ابتلا به آرتروز را در افراد عادی کاهش دهد؛ زیرا ضعف عضلات اطراف زانو نیز یکی از دلایل ابتلا به این بیماری می‌باشد.
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید که دومین نوع رایج آرتریت است نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به استئوآرتریت یا آرتروز هستند. همچنین افراد مبتلا به برخی اختلالات متابولیک، مانند آهن بالا در خون یا هورمون رشد بیش‌ازحد، نیز در معرض خطر ابتلا به این بیماری حتی در سنین جوانی قرار می‌گیرند.
متخصص آرتروز زانو معمولاً هنگام تشخیص این بیماری در مرحله اول که شامل پرسش و پاسخ در مورد سابقه پزشکی شما می‌باشد، از شما در مورد علائم مختلف می‌پرسد تا راحت‌تر بتواند تشخیص دقیق را ارائه دهد. مهم‌ترین علائمی که متخصص آرتروز زانو به آن‌ها توجه خواهد کرد نیز عبارت‌اند از:
♦ دردی در زانو که در هنگام فعالیت بیشتر می‌شود و با استراحت کمی بهبود پیدا می‌کند.
♦ تورم در ناحیه زانو و اطراف آن
♦ احساس گرما در ناحیه زانو
♦ سفتی در زانو و سختی در خم و راست کردن آن به‌خصوص در هنگام صبح یا زمانی که مدتی را نشسته‌اید.
♦ کاهش تحرک زانو مانند سخت شدن نشستن و سخت برخاستن از صندلی، استفاده از پله‌ها یا حتی راه رفتن
♦ صدای ترقه یا جیرجیر که هنگام حرکت از زانو شنیده می‌شود.
بنابراین تشخیص درد زانو توسط متخصص آرتروز زانو با معاینه فیزیکی و بررسی علائم ایجاد شده شروع می‌شود. همچنین پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی خواهد کرد و علائم را یادداشت می‌کند.
خودتان نیز نقش مهمی در این تشخیص دارید و باید توجه داشته باشید که چه چیزی باعث بدتر یا بهتر شدن دردهای مفصلی زانو می‌شود تا به پزشک در تشخیص صحیح کمک کنید.
گاهی پزشک برای تشخیص دقیق‌تر یا میزان پیشروی بیماری ممکن است از آزمایشاتی مانند تصویربرداری با اشعه ایکس، سی‌تی‌اسکن یا ام آر ای نیز استفاده کند.
همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد ولی درمان‌های مختلف بیشتر با هدف کاهش علائم و جلوگیری از پیشروی سریع بیماری انجام می‌شوند. نوع روش درمان به میزان آسیب و شدت علائم و همچنین شرایط سلامتی بیمار و نظر پزشک بستگی دارد. معمولاً یک یا چند مورد از درمان‌های زیر به‌طور هم‌زمان در نظر گرفته می‌شوند:
کاهش حتی مقدار کمی از وزن، در صورت نیاز، می‌تواند تا حد قابل‌توجهی درد زانو ناشی از آرتروز را کم کند.
♦ ورزش کردن منظم و انجام برخی حرکات تقویتی
تقویت عضلات اطراف زانو به‌درستی و طبق برنامه مشخص باعث پایداری مفصل و کاهش درد ناشی از درد زانو می‌شود. تمرینات کششی نیز به افزایش توانایی حرکت و انعطاف‌پذیری مفصل زانو کمک می‌کند.
♦ مسکن‌ها و داروهای ضدالتهابی
بسته به میزان درد و ناراحتی شما ممکن است متخصص مسکن‌هایی را با دوزهای مختلف مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم تجویز کند.
♦ تزریق اوزون، کورتیکواستروئید یا اسید هیالورونیک به زانو
اوزون و استروئیدها همگی از مواد ضدالتهاب و ضد درد قوی هستند که می‌توانند برای دردها و التهابات بسیار حاد مورد استفاده قرار بگیرند. اسید هیالورونیک نیز به‌طورمعمول در مفاصل به‌عنوان یک ماده روان کننده وجود دارد و تزریق آن در صورت آرتروز توانایی حرکت را افزایش می‌دهد. تزریق پلاکت خون که به روش پی آر پی معروف است نیز می‌تواند یکی از روش‌های مناسب کاهش درد باشد.
♦ استفاده از ارتزهای ارتوپدی
استفاده از وسایلی مانند بریس زانو یا زانوبند مخصوص آرتروز می‌تواند با حمایت از زانو حرکت زانو را راحت‌تر کند.
اگر در فعالیت‌های روزانه مشکل داشته باشید، فیزیوتراپی یا کاردرمانی تحت نظر متخصص آرتروز زانو می‌تواند به شما کمک زیادی بکند.
اگر آرتروز شما بیش‌ازحد شدید باشد و روش‌های غیرتهاجمی نتوانند علائم را کاهش داده و توانایی حرکت شما را باز گردانند ممکن است جهت درمان نیاز به جراحی توسط متخصص آرتروز زانو داشته باشید.
از تکنیک‌های مختلفی برای جراحی جهت بهبود آرتروز استفاده می‌شود که به میزان آسیب و شرایط سلامتی شما و همچنین تجربه و مهارت متخصص آرتروز زانو بستگی دارد.
آرتروز زانو یکی از آسیب‌های مفصلی در بدن است که می‌تواند بسیار دردناک، ناراحت‌کننده و ناتوان‌کننده باشد. بسیار مهم است که در صورت بروز علائمی مانند درد مفاصل در زانو یا مشکلات حرکتی که بیش از چند روز است ادامه دارد در اسرع وقت به یک متخصص آرتروز زانو مراجعه کنید تا مراحل تشخیص و درمان انجام شود.
هرچه تشخیص آرتروز زودتر صورت پذیرد، بهتر می‌توان با راهکارهای آسان و غیرتهاجمی آن را کنترل کرد. در غیر این صورت بیماری پیشروی کرده و مجبور به انجام روش‌های درمانی سخت مانند جراحی خواهید بود.
خوشبختانه متخصصان باتجربه و به‌نامی در زمینه تشخیص و درمان آرتروز در مرکز تخصصی ما در تهران در حال فعالیت هستند که می‌توانید بهترین مشاوره و درمان را از آن‌ها دریافت نمایید. جهت مراجعه حضوری برای ارزیابی کامل از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.