درمان دیسک کمر

فیزیوتراپی دیسک کمر؛ رویکردی موثر در تسکین ناراحتی ناشی از دیسک بیرون زده و امکان تحرک فرد مبتلا

فیزیوتراپی دیسک کمر برای بسیاری از مبتلایان به دیسک بیرون زده، رویکرد درمانی موثری واقع شده و اغلب بدون انکه نیازی به انجام مداخلات جراحی باشد، این روش می‌تواند برای بسیاری از افراد مبتلا به دیسک خفیف نتایج بهبودی عالی به دنبال داشته باشد. در واقع، تحقیقات نشان داده فیزیوتراپی برای بهبود درد پای سیاتیکی که بتازگی ایجاد شده و رفع ناتوانی فرد بسیار مفید است. مقاله حاضر مروری بر فواید فیزیوتراپی برای درمان دیسک کمر و همچنین ضرورت فیزیوتراپی در درمان بیرون‌زدگی دیسک ارائه می‌کند.  

اهمیت فیزیوتراپی دیسک کمر

فیزیوتراپی دیسک کمر اغلب نقش بسیار حائز اهمیتی در بهبود بیرون زدگی دیسک دارد. روش های فیزیوتراپی دیسک کمر علاوه بر تسکین فوری درد، چگونگی نحوه آمادگی برای جلوگیری از آسیب بیشتر بدن را به شما می‌آموزند. تکنیک های متفاوتی برای فیزیوتراپی دیسک کمر وجود دارد که شامل درمان های غیرمستقیم از جمله ماساژ بافت عمیق، درمان سرد و گرم، تحریک الکتریکی و آب درمانی است و موجب تسکین بدن می‌شوند. درمان‌های فیزیوتراپی مخصوص بیرون زدگی دیسک بسیار موثر هستند و هدف آن کاهش میزان درد، سفتی و گرفتگی عضلانی و همچنین بهبود درد پای سیاتیک است. با بهبود و کاهش نسبی علائم بیرون زدگی دیسک، فیزیوتراپ به فرد برای بازیابی قدرت و انعطاف پذیری عضلات وی کمک می کند. فیزیوتراپیست با ارائه یک برنامه تمرینی متناسب و فیزیوتراپی دیسک کمر، به تسکین درد بیمار کمک می کند، و با قوی و منعطف نگه‌داشتن شما از بروز هرگونه مشکل آتی در کمر بیمار جلوگیری می‌کند. در مراحل حاد بیرون زدگی دیسک، درمان فیزیوتراپی دیسک کمر شامل ارائه توصیه‌هایی از جمله نحوه اصلاح فعالیت، نحوه کاستن از درد و همچنین ارائه نکاتی در خصوص استفاده از مسکن ها می‌باشد. با رفع دوره حاد درد کمر ناشی از بیرون زدگی، درمان فیزیوتراپی دیسک کمر احتمالاً شامل موارد زیر باشد:

• ♦ ماساژ بافت نرم
• ♦ تحرک مفصل
• ♦ تمرینات کشش یا اکستنشن برای تسکین تحریک و درد ریشه عصبی
• ♦ تمرینات و تکنیک‌های کمر برای کمک به بازیابی تحرک طبیعی بدن بدون درد و استحکام ستون فقرات
• ♦ طب سوزنی
• ♦ تحریک الکتریکی شامل تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست برای کمک به تسکین درد
• ♦ ارائه توصیه‌هایی در خصوص پوستجر بدنی
• ♦ ارائه برخی تمرینات تقویتی به منظور کاهش عود مجدد بیرون زدگی دیسک دیگر

فیزیوتراپیست از طریق برنامه ورزشی به بیمار پشتیبانی‌های تخصصی ارائه می‌دهد و از وضعیت صحیح بدن مطمعن شده و ماهیچه‌های تثبیت کننده عضلات مرکزی بدن و کمر را به روشی ایمن و موثر تقویت می‌کند. لازم به ذکر است برای جلوگیری از ابتلا به عوارض جدی و آسیب به نخاع، از مراجعه به افراد غیرپزشکی که ادعای درمان دیسکوپاتی کمر را دارند، جدا اجتناب نمایید. هدف نهایی مرکز ما کاهش درد بیماران، فراهم آوردن امکاناتی برای بازگرداندن فرد به کار و فعالیت‌های ورزشی در اسرع وقت می‌باشد.

فواید فیزیوتراپی برای دیسک کمر چیست؟

در کل در خصوص فواید فیزیوتراپی برای دیسک کمر می‌توانیم بگوییم، این فواید در دو مرحله قابل مشاهده است. بخشی از فواید فیزیوتراپی برای دیسک کمر در مراحل پیشگیری و ممانعت از تشدید بیماری است و بخش دیگر فواید فیزیوتراپی برای دیسک کمر، در مراحل درمان و بهبود وضعیت بیمار خواهد بود. در حقیقت می‌توان گفت یکی از فواید فیزیوتراپی برای دیسکوپاتی کمر تقویت عضلات و ماهیچه‌های اطراف دیسک برای پشتیبانی بهتر از دیسک بین مهره و پیشگیری از تشدید درد بوده و دیگر فواید فیزیوتراپی برای دیسک کمر، تسکین درد و رفع مشکلات ناشی از بیرون زدگی در پی انجام تکنیک‌های خاصی است که فیزیوتراپیست به شما ارائه می‌دهد. فیزتوتراپی می‌تواند موجب:

• ♦ تسکین درد در پا و کمر
• ♦ کاهش اسپاسم عضلانی
• ♦ بهبود تحرک پایین تنه
• ♦ بازیابی توانایی تحرک بدون درد
• ♦ بهبود وضعیت و حرکت بیمار
• ♦ تقویت عضلات مرکزی بدن
• ♦ بهبود قدرت و استقامت
• ♦ پیشگیری از تشدید درد در آینده

رویکردهای درمانی غیرمستقیم فیزیوتراپی دیسک کمر

در ادامه قصد داریم به برخی از رویکردهای فیزیوتراپی دیسک کمر که به شکل غیرمستقیم برای دیسک بیرون زده مهره کمر انجام می‌شود، اشاره شده است:

• ♦ ماساژ بافت عمیق: چنانچه مطلع باشید بیش از 100 نوع ماساژ وجود دارد، در صورت بیرون زدن دیسک مهره کمر، تنها گزینه ایده آل ماساژ بافت عمیق است چرا که در این ماساژ برای کاهش تنش و اسپاسم عمیق عضلانی از فشار زیادی استفاده می‌شود. زیرا این اسپاسم‌های عضلانی مانع از حرکت عضلانی منطقه آسیب دیده خواهد شد.
• ♦ بکارگیری درمان سرد و گرم: ممکن است فیزیوتراپ از هر دو درمان سرد و گرم به دلیل مزایای خاص خود استفاده کند و برای دریافت بهترین نتایج به طور متناوب و درست این دو درمان را جایگزین یکدیگر نماید. احتمال آن وجود دارد که فیزیوتراپیست با استفاده از گرما جریان خون ر ا در ناحیه مورد نظر افزایش دهد، همین مسئله موجب اکسیژن رسانی و انتقال مواد مغذی بیشتر به ناحیه مورد نظر و بهبود آن خواهد شد. از سوی دیگر افزایش جریان خون قادر به دقع بهتر مواد زائد ناشی از اسپاسم عضلانی خواهد بود. برعکس گرما، سرمادرمانی (موسوم به کرایوتراپی) منجر به کند شدن جریان خون فرد خواهد شد. کندی گردش خون منجر به کاهش التهاب، تنش عضلانی و درد خواهد شد. احتمال آن وجود دارد که فیزیوتراپ برای خنک‌سازی بافت‌های ملتهب روی ناحیه کمر کیسه یخ قرار دهد، یا کمر را با یخ ماساژ داده یا حتی از اسپری فلورومتان استفاده کند.
• ♦ آب درمانی: درست مشابه نام آن، آب درمانی با آب سروکار دارد. به عنوان یک رویکرد درمانی غیرمستقیم، در فیزیوتراپی دیسک کمر، احتمالا آب درمانی شامل نشستن داخل حمام گردابی یا دوش آب گرم گرفتن باشد. آب درمانی به تدریج موجب تسکین درد و رهاسازی عضلات شود.
• ♦ تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست: دستگاه مخصوص تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست برای تحریک عضلات بیماران خود از جریان الکتریکی استفاده می کند. این روش طاقت فرسا به نظر می رسد، اما واقعاً دردناک نیست. طی این روش الکترودهایی که با نوار به پوست چسبانده شده اند، جریان الکتریکی کوچکی را به نقاط کلیدی مسیر عصبی ارسال می‌کنند، منجر به کاهش تنش عضلانی و به طور کلی منجر به ترشح اندورفین می شود که به عنوان مسکن طبیعی بدن شناخته می‌شوند.
• ♦ تمرینات کششی: هدف از انجام تمرینات کششی کاهش تاثیر نیروی جاذبه بر ستون فقرات است. با کشیدن تدریجی استخوان‌ها، هدف کاهش بیرون زدگی دیسک است. این مسئله تشبیه بسیار نزدیک یک لاستیک پنچر است که با قراردادن جک زیر ماشین و برداشتن فشار از روی لاستیک، ناپدید می‌شود. می توان کار مشابهی را در ستون فقرات گردنی یا کمری انجام داد.

رویکردهای درمانی مستقیم فیزیوتراپی دیسک کمر

درمان‌های مستقیم فیزیوتراپی دیسک کمر به مدیریت انعطاف‌پذیری، پوستچر بدن، قدرت، ثبات مرکزی و حرکت مفاصل کمک می‌کنند. به علاوه احتمال آن وجود دارد که برای دستیابی به نتایج مطلوب، فیزیوتراپ یک برنامه ورزشی را به عنوان فیزیوتراپی دیسک کمر تجویز می‌کند. این رویکردها نه تنها موجب کاهش درد مداوم می‌شوند، بلکه قادر به تاثیر بر سلامت کلی بیمار نیز می‌شود. فیزیوتراپ با کمک خود فرد برنامه ای را بر پایه تشخیص و سابقه سلامتی بیماران ارائه می‌کند.

• ♦ ثبات عضلات تنه یا ماهیچه‌های مرکزی: بسیاری از مردم نمی دانند که تنه قوی برای سلامت ستون فقرات آنها تا چه حد حائز اهمیت است. عضلات مرکزی (شکم) به عضلات کمر کمک می‌کنند تا از ستون فقرات حمایت کنند. در صورت تضعیف عضلات مرکزی بدن، فشار بیشتری به عضلات کمر وارد می‌شود. فیزیوتراپیست احتمالاً برای تقویت کمر، تمرینات تثبیت کننده مرکزی را به شما آموزش دهد.
• ♦ انعطاف پذیری: فرآیند تکنیک های مناسب کششی و انعطاف پذیری که فرد را برای انجام تمرینات هوازی و قدرتی آماده می کند. انعطاف‌پذیری با رفع سفتی عضلات به تحرک راحت‌تر بدن کمک می‌کند.
• ♦ آب درمانی: برخلاف نشستن ساده داخل وان آب گرم یا حمام درست مشابه روش آب درمانی غیرمستقیم، آب درمانی مستقیم احتمالاً شامل انجام ایروبیک در آب خواهد بود تا به سلامت بدن شما بدون کشش غیرضروری کمک کند.
• ♦ تقویت عضلات: هرچه ماهیچه‌ها قوی‌تر باشند، سیستم حمایتی عالی برای ستون فقرات محسوب ‌می‌شوند و بهتر قادر به کنترل درد خواهند بود.

فیزیوتراپ به شما راه‌هایی ارائه می‌دهد تا کمر خود را تقویت کرده و درد شما را تقویت نماید. احتمالاً لازم باشد اصول خودمراقبتی را بیاموزید تا بفهمید نحوه درمان علائم خود به بهترین شکل چگونه است. هدف نهایی این است که برای حفظ یک سبک زندگی بدون درد دانشی را ایجاد کند. با این حال با وجود مدیریت مناسب روش فیزیوتراپی دیسک کمر، درصد کمی از بیرون زدگی‌های دیسکوپاتی کمر ممکن است با روش فیزیوتراپی بهبود پیدا نکنند و احتمالاً نیازمند رویکردهای مداخله‌گرایانه دیگری باشد. برای تعیین میزان آسیب دیسک بین مهره ممکن است انجام بررسی های بیشتر از جمله سی تی اسکن یا ام آر آی، و به دنبال آن ارزیابی توسط متخصص نیاز باشد.

انجام فیزیوتراپی برای بیرون زدگی دیسک کمر

انواع درمان های فیزیوتراپی دیسک کمر وجود دارد که بسته به مورد منحصر به فرد هر بیمار می‌توان از آن‌ها برای کمک به بهبود وضعیت بیمار استفاده کرد. پس از انجام ارزیابی کامل بیمار، قادر خواهیم بود به وی کمک کنیم تا علت بیرون زدگی دیسک مهره را شناسایی کرده و با یک برنامه درمانی بیمار را در مسیر بهبودی قرار دهیم. همانطور که پیشتر اشاره کردیم از طریق چند روش مختلف می‌توانیم به بیمار در بهبود وضعیت کمک کنیم: رویکردهای فیزیوتراپی دیسک کمر مورد استفاده شامل :

• ♦ کنترل درد
• ♦ آموزش مجدد تمرینات و کنترل حرکتی
• ♦ تمریناتی برای تقویت گیرنده‌های عمقی شامل دوک عضلانی، اندام وتری گلژی، اجسام پاسینی
• ♦ تمرینات تقویتی و پایداری برای کمک به محافظت از ناحیه بیرون زده
• ♦ استفاده از رویکر درمانی موسوم به مک کنزی برای بهبود درد کمر
• ♦ دستکاری و تحرک ستون فقرات
• ♦ تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست

این‌ها تنها چند راه است که ما می توانیم به شما کمک کنیم. اگر فکر می کنید که ممکن است دچار افتادگی دیسک شده باشید، مهم است که همیشه در طول بهبودی خود از راهنمایی یک متخصص پزشکی برخوردار باشید.

امور ضروری پس از فیزیوتراپی دیسک کمر چگونه است؟

اگر می‌خواهید بدانید "فیزیوتراپی دیسک کمر چگونه است" تا پایان این مقاله با ما همراه باشید. پس از شروع بهبودی، متخصص فیزیوتراپی دیسک کمر یک برنامه ورزشی متناسب با نیازها و سبک زندگی فرد تنظیم خواهد کرد. برای ارتقای وضعیت بدنی به بهترین شکل ممکن و بازگرداندن عملکرد طبیعی، گروهی از تمرینات تقویتی مرکزی باید صورت گیرد. آموزش درست مکانیک مناسب بدن از جمله بلند کردن اجسام، خم شدن، عادات کاری و غیره در پیشگیری از عود مجدد آسیب امری حیاتی است. احتمالاً دیسک به دلیل عوامل موثر بر بیرون زدگی خود در برابر آسیب مجدد و عود مجدد بیرون زدگی کاملاً آسیب پذیر باشد. این موارد موثر می‌تواند شامل وضعیت نامناسب بدن، عدم ثبات عضلانی، عادات ورزشی و کاری باشد که می‌تواند منجر به وارد شدن فشار بیش از حد روی دیسک ها شود. بنابراین بیمار باید به طور کامل برنامه توانبخشی تعیین شده توسط فیزیوتراپیست را برای پیشگیری از آسیب مجدد رعایت کند. این شامل بازیابی دامنه حرکت در ستون فقرات کمری و تقویت عضلاتی است که کمر بیمار را تثبیت و پشتیبانی می کنند.

چند جلسه فیزیوتراپی برای دیسک کمر لازم است؟

حال پس از شناخت فواید فیزیوتراپی برای دیسک کمر و پاسخ به سوال "فیزیوتراپی دیسک کمر چگونه است"، می‌توانیم بگوییم که یکی از سوالاتی که احتمالاً ذهن مبتلایان را به خود مشغول می‌سازد آن است که "چند جلسه فیزیوتراپی برای دیسک کمر لازم است". باید بگوییم تعداد جلسات فیزیوتراپی دیسک کمر به عواملی از جمله موارد ذیل بستگی دارد:

• ♦ شدت آسیب دیدگی: در آسیب‌های جزئی دیسک بین مهره به 3 تا 5 جلسه فیزیوتراپی نیاز است، در آسیب‌های متوسط به 10 تا 15 جلسه و در شرایط حاد اصلا فیزیوتراپی قادر به بهبودی فرد نبوده و نیاز به مداخلات پزشکی جدی‌تری است.
• ♦ میزان همراهی بیمار با فیزیوتراپیست: اگر بیمار با کلیه توصیه‌ها و برنامه‌های ارائه شده توسط فیزیوتراپیست به خوبی همراه شده و همکاری خوبی از خود نشان دهد، بی شک روند درمان کوتاه‌تر خواهد بود.
• ♦ میزان مهارت و تبحر فیزیوتراپیست: هر چه فیزیوتراپیست که به وی مراجعه می‌کنید مهارت بیشتری داشته باشد، بی شک به تعداد جلسات کمتری نیاز است.

بنابر انچه گفته شد، نمی‌توان پاسخ روشن و یکسانی به سوال "چند جلسه فیزیوتراپی برای دیسک کمر لازم است" داد و این مسئله به تشخیص و تجویز پزشک و ارزیابی وضعیت هر بیمار بستگی دارد.

سوالات مرتبط با بیرون زدگی دیسک کمر

در ادامه قصد داریم به برخی از متداول‌ترین سوالاتی که ممکن است در خصوص بیرون زدگی دیسک بین مهره بروز کند، بپردازیم:

علت بیرون زدگی دیسک چیست؟

به طور کلی اگر در دیواره فیبری دیسک ضعف وجود داشته باشد، بیرون زدگی دیسک امری محتمل است، که اغلب فقط نیاز به فشار کمی بر روی ستون فقرات دارد تا بیرون زدگی دیسک ایجاد شود. مثلا:

• ♦ بلند کردن اجسام سنگین به روشی نادرست و غیراصولی
• ♦ آسیب مستقیم وارد شده به کمر از جمله زمین خوردن یا ضربه شدید به عصب تحریک شده
• ♦ خم شدن به جلو
• ♦ راه رفتن ناشیانه و نادرست
• ♦ سرفه یا عطسه کردن

علائم/عوارض بیرون زدگی دیسک چیست؟

بیرون زدگی دیسک معمولاً با پدیداری علائم زیر بروز می کند:

• ♦ احساس کمردرد شدید
• ♦ ایجاد پا درد یا درد سیاتیکی
• ♦ بروز اسپاسم عضلانی
• ♦ بی ثباتی لگن و کمر
• ♦ بروز بی حسی و یا سوزن و سوزن شدن و گزگز
• ♦ احساس ضعف در ساق یا پا

در فرد مبتلا به بیرون زدگی دیسکوپاتی کمر طی شرایطی چون نشستن، خم شدن، بلند کردن اجسام و سرفه و عطسه احتمال تشدید بیماری و درد وجود دارد. حال آنکه درد اغلب هنگام دراز کشیدن روی سمت غیر درگیر بدن فرد به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. از سوی دیگر در افراد مبتلا درد کمر و پا در ابتدای صبح و پس از استراحت شبانه به میزان زیادی کاهش می‌یابد.

رویکردهای تشخیصی بیرون زدگی دیسکوپاتی کمر چگونه است؟

هم پزشکان و هم فیزیوتراپیست ها قادر به ارزیابی و تشخیص بیرون زدگی دیسک هستند. در طول مشاوره، فیزیوتراپیست می تواند از علائم، سوابق کاری و اجتماعی، سابقه پزشکی و سپس ارزیابی فیزیکی هر بیمار کسب اطلاع نماید. بسته به علائم بیمار احتمال آن وجود دارد که بیمار برای انجام MRI یا مشاوره با یک متخصص جراحی اقدام نماید. در صورت نیاز فیزیوتراپیست این موضوع را به طور کامل با بیمار در میان خواهد گذاشت.

منظور از درمان فیزیوتراپی دیسک کمر چیست؟

درمان فیزیوتراپی دیسک کمر بسیار موثر است و هدف از انجام آن کاهش درد، سفتی و اسپاسم عضلانی و همچنین درد پای سیاتیک است. در شرایطی که علائم بیرون زدگی دیسک فرد کاهش یافت، فیزیوتراپ با اقدامات خود به بهبود قدرت و انعطاف پذیری عضلات کمک می کند. فیزیوتراپیست با ارائه یک برنامه تمرینی متناسب با هر بیمار به تسکین درد فرد کمک می کند، عضلات فرد را قوی و منعطف نگه داشته و به جلوگیری از هر گونه مشکل بیشتر برای کمر کمک می کند. در مراحل حاد بیرون زدگی، برنامه درمان فیزیوتراپی دیسک کمر شامل طیف گسترده‌ای از توصیه در خصوص چگونگی اصلاح فعالیت، شیوه متناسب برای کاستن از درد بیمار و همچنین راهنمایی در خصوص مصرف مسکن‌ها خواهد بود. با رفع دوره حاد، درمان فیزیوتراپی برای بیرون زدگی دیسک احتمالاً شامل موارد زیر باشد:

• ♦ ماساژ بافت نرم
• ♦ تحرک مفاصل
• ♦ تمرینات کششی برای تسکین تحریک و درد ریشه عصبی
• ♦ انجام تمرینات و تکنیک های کمر به منظور کمک به بازیابی تحرک طبیعی بدون درد کمر و ثبات ستون فقرات
• ♦ طب سوزنی
• ♦ تحریک الکتریکی از جمله TENS برای کمک به درد
• ♦ توصیه‌های مرتبط با وضعیت بدن
• ♦ تمرینات تقویتی برای کمک به کاهش عود مجدد بیرون زدگی دیسک

چگونه می توان از بیرون زدگی دیسکوپاتی کمر جلوگیری کنید؟

اگر حین انجام کار بیشتر ساعات روز را می نشینید، ضروری است از صندلی های ارگونومیک استفاده کنید. به طور منظم وقتی برای بازه زمانی طولانی نسشته‌اید، برخیزید و چند دقیقه در اطراف قدم بزنید. انجام ورزش به طور منظم را به عنوان بخشی از سبک زندگی خود قرار دهید. اگر وزنه برداری را به عنوان حرفه‌ ورزشی خود انتخاب کردید، اجرای تکنیک‌های درست را در اولویت خود قرار دهید. بهتر است در خصوص رویکردهای پیشگیرانه دیسکوپاتی کمر با پزشکان متخصص مشورت کنید. یک پزشک متخصص می تواند به شما کمک کند تا هر گونه فعالیتی را که ممکن است عامل ایجاد کننده باشد، اصلاح کنید.

سخن پایانی

هرفردی که درد ناشی از بیرون زدگی دیسکوپاتی کمر را تجربه کرده، به شما خواهد گفت که این درد ناتوان کننده خواهد بود و فرد را از حرکت باز می‌دارد. با این حال، می توان با فیزیوتراپی دیسک کمر درد و ناراحتی‌های حاصل از بیرون زدگی دیسک مهره را در اکثریت قریب به اتفاق بیماران مدیریت کرد. در همه موارد بیرون زدگی دیسک مهره به جز شدیدترین موارد، فیزیوتراپی و سایر اصول درمانی حمایتی اغلب نتایج بهتر و موثرتری را در درمان درد و ناتوانی بیمار نسبت به جراحی یا داروهای ضد دردی چون مواد افیونی به همراه دارد. فیزیوتراپ با همکاری مستقیم خود با بیمار در طراحی برنامه درمانی خاصی که به بهبودی وی سرعت می بخشد، از جمله تمرینات و درمان های خانگی کمک می‌کند. فیزیوتراپی دیسک کمر به شما کمک می کند تا به سبک زندگی و فعالیت های عادی خود بازگردید. زمان لازم برای بهبودی این بیماری متفاوت است، اما نتایج را می توان در 2 تا 8 هفته یا کمتر به دست آورد، تا زمانی که برنامه مناسبی برای پوستجر مناسب بدن، کاهش درد، کشش و تقویت ارائه شود.