برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد
آیا پوکی استخوان درمان دارد ؟عوامل متعددی در فرآیند ایجاد استئو پروز دخیل‌اند. پوکی استخوان شدید و افزایش احتمال ابتلاء به شکستگی‌های پر عارضه می‌تواند باعث مرگ فرد مبتلا شود. امروزه در سراسر جهان مردان و زنان بسیاری به این بیماری جدی و خطرناک دچار هستند. امروزه در کنار اصلاح سبک زندگی، داروهای تخصصی و نوظهور، برای درمان پوکی استخوان وجود دارد که در افراد مبتلا به استئو پروز شدید، توسط پزشک متخصص تجویز میشود.
آنچه در این مقاله می خوانید
پوکی استخوان درمان دارد؟
به راستی آیا پوکی استخوان درمان دارد؟ به طور قطعی و دائمی آیا پوکی استخوان قابل درمان است؟ پوکی استخوان(استئو پروز) چیست و چگونه درمان میشود؟ با اینکه خیلی از افراد عوامل مسبب استئو پروز مانند سن، جنسیت، نژاد و ژنتیک غیر قابل تغییر هستند، اما با آگاهی از متغیرهای محیطی قابل تغییر که نقش مهمی در تسریع ابتلاء به کاهش تراکم استخوان دارند، می‌توان به عالی‌ترین طرز ممکن از ابتلا به استئو پروز پیشگیری کرد.
امروزه علاوه بر داروهای قدیمی، انواعی از داروهای تحت عنوان گروه مونوکلونال آنتی بادی‌ها وجود دارد، که به طرز چشمگیری بسیار موفقیت‌آمیزتر از داروهای قدیمی می‌توانند در پیشگیری از بروز شکستگی‌های پرخطر، ثانویه به استئو پروز نقش داشته باشند.
در ادامه سوال پوکی استخوان درمان دارد ؟ باید گفت؛ بافت استخوانی اسکلت ما، یک مجموعه زنده و پویاست که دائما در حال تخریب و نوسازی است. تخریب استخوان کهنه و ترمیم و جایگزینی با استخوان تازه، فرایندی است که هر لحظه در بافت‌های استخوانی ما درحال انجام است. در مورد علل و عوامل مسبب استئو پروز بسیار صحبت میشود، اما باید بگویم که سخن گفتن از درمان‌های موثر، مهم و قطعی این بیماری جدی هم حائز اهمیت است و مهم است بدانیم برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد.
پوکی استخوان درمان دارد ؟چه روش‌های درمانی برای رفع یا کنترل قطعی استئو پروز وجود دارد؟ لازم است تاکید کنیم که هیچ روشی در دنیا وجود ندارد که قادر باشد به طور کامل در یک فردی که دچار بیماری تشخیص داده شده استئو پروز است، تراکم استخوان‌های فرد را، به میزان تراکم استخوان‌های همان فرد در سن ۲۰ سالگی آن برگرداند.
لیکن امروزه به مدد پیشرفت دانش پزشکی، داروهای نوین با تاثیرات عالی و با عوارض کنترل شده، به روی تراکم استخوان‌ها تاثیر می‌گذارند و قادر هستند، سرعت پیشرفت استئو پروز را کم کنند یا ریسک بروز شکستگی‌های جدی و کشنده را در سال‌های پیش روی عمر افراد مبتلا کم کنند. امروزه انواع جدیدی در داروهایی تحت عنوان مونوکلونال آنتی بادی کشف و ساخته شده‌اند که باعث تسریع و افزایش استخوان سازی هم می‌شوند.
روموسوزوماب از این دسته داروهای فوق می باشد. درمان استئو پروز شدید یعنی درمان در افرادی که تی‌اسکور گزارش شده در تست سنجش تراکم استخوان پایین‌تر از منفی دو و نیم باشد. در این افراد، دارو حتما باید توسط پزشک متخصص تجویز شود تا ریسک بروز شکستگی‌های پرعارضه در ده سال پیش روی فرد مبتلا کاهش یابد.
علائم و نشانه های پوکی استخوان
افراد در طول عمرشان، بالاخره به استئو پروز مبتلا می‌شوند. بیماری استئو پروز که در پزشکی آن را استئوپروز می‌نامیم؛ به معنی متخلخل شدن استخوان یا منفذ دار شدن استخوان می‌باشد و در مراحل اول، هیچ علامت خاص و اختصاصی ندارد. به عبارتی زمانی که عدم تعادل در سرعت و میزان تخریب و بازسازی استخوان ها آغاز میشود.
به مرور زمان اگر این عدم تعادل جبران نشود، تراکم استخوان‌ها کاهش می‌یابد، نرمی استخوان و سپس ضعف و استئو پروز رخ می‌دهد. مهم‌ترین علائم و نشانه‌های پوکی استخوان عبارتند از: کاهش قد، خمیده شدن پشت، تحلیل رفتن استخوان فک که با مشکلات دندان و لثه تظاهر می‌کند و شکستگی‌های مهره‌های ستون فقرات که باعث تغییر شکل راستای بدن شده است و با دردهای کمر، پشت و غیر همراهی دارد. شکستگی‌های بسیار خطرناک لگن و همچنین شکستگی‌های مچ دست.
پوکی استخوان در سالمندان
در پاسخ به این سوال که آیا در سالمندان پوکی استخوان درمان دارد ؟ باید گفت اکثر افراد، اعم از بانوان یا آقایان بعد از هفتاد سالگی، دچار استئو پروز وابسته به سن می‌شوند. در افراد سالمند، عوامل زیر جزء علل اصلی ابتلا به پوکی استخوان است.
علت اول، کاهش تولید هورمون‌های مهم در فرایند استحکام استخوان‌ها مانند استروژن در خانم‌ها و تستوسترون در آقایان. علت ابتلا اکثر زنان بعد از ۵۰ سالگی که میانگین سن آغاز یائسگی است و ابتلا اکثر آقایان بعد از هفتاد سالگی به استئوپروز، همین تغییرات هورمونی است. زنان سالمند در قیاس با آقایان همسن خودشان به احتمال ۴ برابر بیشتر، ممکن است به استئو پروز مبتلا شوند. پوکی استخوان در سالمندان، علاوه بر کاهش هورمون‌های ذکر شده، می‌تواند ناشی از علل زیر باشند.
-
♦ تغذیه نامناسب
-
♦ عدم فعالیت بدنی منظم روزانه، به عنوان مثال به علت ناتوانی فرد سالمند در خارج شدن از تخت خواب
-
♦ بیماری‌های مزمن کلیه
-
♦ بیماری‌های مزمن کبد
-
♦ مشکلات گوارشی که مانع جذب کافی کلسیم و ریز مغذی‌های ضروری برای استخوان سازی می‌باشد
-
♦ داشتن سابقه هورمون درمانی قبلی
-
♦ وزن پایین و جثه کوچک
-
♦ سرطان پروستات در مردان؛ زیرا با کاهش سطح تستوسترون همراه است
-
♦ مصرف سیگار، تنباکو، قلیان و نوشیدن الکل
-
♦ مصرف بعضی داروها مانند داروهای ضد تشنج، کورتون‌ها یا داروهای شیمی درمانی
-
♦ داشتن سابقه بیماری‌هایی که با سوء‌جذب در ارتباط هستند، مانند سلیاک یا داشتن سابقه جراحی‌های برداشتن معده یا روده
داروهای استخوان ساز
افرادی که به استئوپروز شدید دچار هستند و نیز مبتلایان به استئو پروز که از مصرف سایر گروه‌های دارویی استاندارد، پاسخ درمانی کافی دریافت نکرده‌اند، ممکن است بنا به صلاحدید پزشک متخصص، ضروری باشد که از انواعی از داروها، که جزء گروهی به نام داروهای استخوان ساز هستند، استفاده کند. بنابراین برای پاسخ به اینکه آیا پوکی استخوان درمان دارد ؟ باید با داروهای این بیماری آشنا شد که عبارتند از:
-
♦ تیری‌پاراتاید؛ این دارو روزانه، به مدت دو سال به روش زیر پوستی ساب کوتانئوس تزریق میشود. ثابت شده است، بعد از دوسال مصرف روزانه این دارو، رشد و نوسازی استخوان جدید، چشمگیر می‌باشد. اثرات این دارو بسیار زیاد است و مشابه هورمون پاراتیروئید عمل می‌کند.
-
♦ آبالوپاراتاید؛ این دارو نیز عملکرد مشابه هورمون غده پاراتیروئید دارد و این دارو هم فقط در افراد مبتلا به استئو پروز شدید و فقط با تجویز پزشک متخصص تا دوسال مصرف شود.
-
♦ دارو جدید از گروه مونوکلونال آنتی بادی به نام روموسوزوماب؛ این داروی یک کشف نوین در درمان موفق و مناسب استئو پروز محسوب میشود. این دارو، فقط به صورت تزریقی و ماهانه یک نوبت، آن هم در مطب پزشک متخصص و برای افرادی است که به انواع شدید و پرخطر پوکی استخوان مبتلا هستند.
یادآوری می‌کنیم که مصرف داروهای فوق فقط با دستور پزشک متخصص مجاز است. لیکن توصیه میشود اگر ژنتیک مساعد ابتلا به استئو پروز دارید؛ به عنوان مثال پدر و مادرتان دچار انواع تشخیص داده شده استئو پروز هستند، هرچه زودتر برای انجام بررسی تخصصی، از جمله انجام تست سنجش تراکم استخوان، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
آیا پوکی استخوان درمان دارد و راهکار و روش های درمان
به طور خلاصه می‌توان مهم‌ترین و موثرترین راهکارها و روش‌های درمان قطعی پوکی استخوان را در گروه‌های زیر خلاصه و طبقه‌بندی کرد و به جواب سوال پوکی استخوان درمان دارد یا خیر؛ رسید.
گروه اول؛ اصلاح تغذیه و اصلاح سبک زندگی که عبارت است از:
-
♦ محدودیت استفاده از غذاهای فرآوری شده، فست فود و غذاهای پرنمک و پر از قند
-
♦ مصرف خوراکی های غنی از کلسیم، مانند لبنیات کم چرب
-
♦ مصرف فراوان سبزی و میوه‌جات تازه
-
♦ ورزش منظم و تحرک بدنی روزانه شامل پیاده‌روی و دویدن آهسته و ورزش‌های استاندارد با باندهای کششی
-
♦ قطع مصرف تنباکو و هر نوع از قبیل سیگار، پیپ، قلیان و قطع مصرف الکل
-
♦ در کنار اصلاح سبک زندگی و ورزش منظم، می‌توان از سنجد، تخم گشنیز، برگ گزنه و شیر و بادام درختی استفاده کرد تا تراکم استخوان ها بیش از حد دست نرود.
-
♦ داشتن خواب کافی و باکیفیت
در گروه دوم، داروهای درمان استئو پروز؛ اگر فردی در تست سنجش تراکم استخوان، تی‌اسکور پایین‌تر از منفی دو و نیم دارد، باید حتما برای بررسی و معاینه ضروری به پزشک ارتوپد مراجعه کنند. بعد از معاینه دقیق بیمار، داروهایی که برای کاهش احتمال شکستگی‌های پرخطر توسط متخصص نسخه می‌شوند، انواع مختلفی هستند که انحصاراً برای فرد قابل استفاده هستند.
گروه سوم روش های عملی و کلینیک‌ها شامل پروسه‌ها و تکنیک‌هایی است که برای درمان یا کنترل شرایط افراد مبتلا به پوکی استخوان توصیه شده است؛ از این جمله عبارتند از:
-
♦ درمان با اوزون که در دست مطالعه و تحقیقات گسترده قرار دارد
-
♦ فیزیوتراپی های اختصاصی
گروه چهارم تکنیک‌های سرجیکال یا جراحی‌هایی که برای بهبود شرایط و کیفیت زندگی افراد دچار استئو پروز، ممکن است توسط متخصص ارتوپد انجام شود. به عنوان مثال ورتبروپلاستی یا کیفوپلاستی که به علت مشکلات ایجاد شده، به علت شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان، در ستون فقرات انجام میشود.
سخن پایانی
در مقاله بالا به سوال آیا پوکی استخوان درمان دارد پرداختیم.علل مسبب استئو پروز هر چه که باشد، می-توان با شناخت دقیق آنها و تا حدود بسیاری رعایت نکات حمایتی، اصلاح فاکتورهای قابل تغییر مانند عادات تغذیه‌ای، داشتن تحرک بدنی و قطع مصرف سیگار و الکل، روند ظهور و پیشرفت پوکی استخوان را به تعویق انداخت یا به طرز چشمگیری کند کرد. هرچند جایگاه مصرف داروهای شیمیایی فقط در مرحله ابتلا به استئو پروز شدید و فقط با تجویز پزشک متخصص می‌باشد.