تأخیر درمان " عفونت گوشه ناخن پا"= خطر قطع انگشت، آمپوتاسیون
علت ایجاد "عفونت گوشه ناخن پا" چیست؟ آیا ناخن‌های زردرنگ پای شما را نگران کرده‌اند؟ این نگرانی بی‌دلیل نیست! زردی ناخن‌های پا می‌تواند نشانه‌ای از یک عفونت قارچی پیشرفته، دیابت کنترل‌نشده، یا حتی مشکلات کبدی خطرناک باشد! اگر این تغییر رنگ را نادیده بگیرید، ممکن است با عوارض جبران‌ناپذیری مانند قطع انگشتان یا گسترش عفونت به خون مواجه شوید.
عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا اگر به‌موقع درمان نشود ممکن است مشکلات جدی و سختی را برای فرد مبتلا، به دنبال داشته باشد. اما امیدوار باشید دکتر متخصص عفونت ناخن پا در کلینیک ما با لیزردرمانی و آنتی‌بیوتیک‌های هدفمند، این عفونت را در کمتر از ۷۲ ساعت مهار می‌کنند. در ادامه، به بررسی اینکه پارونیشیا یا عفونت گوشه ناخن چیست و چگونه درمان می‌شود، می‌پردازیم.
آنچه در ادامه میخوانید:
پارونیشیا یک عارضه التهابی ناخن پا و یا دست است که ممکن است در اثر ضربه، آسیب به کوتیکول و یا عفونت‌های باکتریایی ایجاد شود. پارونیشیا و یا عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا زمانی رخ می‌دهد که باکتری، به کوتیکول (پوستی که در پایه ناخن قرار دارد) و یا چین ناخن (جایی است که پوست و ناخن به هم می‌رسند) وارد می‌شود و در آن جا توسعه پیدا می‌کند.
گاهی اوقات ممکن است این عفونت، در بازه زمانی بسیار کوتاهی، پس از مراقبت‌های پزشکی و خانگی از بین برود و در برخی مواقع نیز ممکن است مدت‌ها به طول بینجامد و عود کند (مزمن). چنین حالتی زمانی رخ می‌دهد که شما در معرض یک عامل تحریک‌کننده باشید و مراقبت‌های لازم را رعایت نکنید. راه‌های درمانی عفونت در گوشه و کنج ناخن شست پا بسیار متنوع است و تماماً بستگی به سوابق پزشکی و میزان گسترش عفونت در ناخن‌ها دارد.
عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا ناشی از التهاب پارونیشیا در چه افرادی شایع است؟
پارونیشیا، یک بیماری التهابی بسیار شایع است و هر شخصی در طول زندگی خود ممکن است بارها به این عارضه، دچار شود. ابتلا به این بیماری، هیچ محدودیت سنی ندارد و ممکن است در جوانان، کودکان و یا افراد مسن رخ دهد. بااین‌حال، افراد خاصی که دارای زمینه لازم برای ابتلا به عفونت گوشه ناخن شست پا هستند، ممکن است بیشتر از سایرین به این عفونت ناخن مبتلا شوند و یا هر میزان التهاب در آن‌ها بیشتر و توسعه‌یافته‌تر باشد.
بااین‌حال مراجعه به‌موقع به پزشک متخصص، همیشه راهی برای جلوگیری از شعله‌ورشدن بیماری‌های عفونی است و مثل آبی روی آتش عمل می‌کند. افرادی که ممکن است بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا یا پارونیشیا باشند عبارت‌اند از:
افرادی که بیماری زمینه‌ای خاصی دارند: آن دسته از افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند و یا سابقه ابتلا به بیماری‌های پوستی دارند، بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به عفونت در گوشه و کنج ناخن شست پا هستند. همچنین ممکن است در بازه زمانی بسیار کوتاهی عفونت ناخن آن‌ها عود کند.
افرادی که به طور مداوم با محیط مرطوب و آب سروکار دارند: اشاره کردیم که عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا به دلیل آسیب در کوتیکول و چین ناخن ایجاد می‌شود. بنابراین افرادی که به طور مداوم در محیط مرطوب و با آب سروکار دارند، بیشتر در معرض آسیب به این ناحیه از پوست اطراف ناخن هستند و نرخ ابتلا به پارونیشیا در آن‌ها بیشتر از عموم مردم است.
افرادی که ناخن‌های خود را می‌جوند: جویدن ناخن و کوتیکول اطراف آن، راه ورود انواع باکتری‌ها به ناخن و پوست اطراف آن را ایجاد می‌کند و می‌تواند عاملی برای ایجاد پارونیشیا یا عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست شود.
افرادی که در معرض مواد شیمیایی محرک هستند: اگر به واسطه شغل و یا هر عامل دیگری، به طور مداوم از مواد شوینده و یا شیمیایی استفاده می‌کنید، ممکن است به‌مرورزمان با نازک شدن کوتیکول ناخن و پیداشدن علائم عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست مواجه شوید.
علائم و نشانه‌های عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست، تقریباً در یک بازه کوتاه چندساعته و یا چند روز خود را نشان می‌دهد. البته شدت عود و یا گسترش عفونت پارونیشیا تا حد زیادی به عامل ایجاد، سیستم بدنی فرد مبتلا و سوابق زمینه‌ای پزشکی، بستگی دارد.
به‌عنوان‌مثال ممکن است فردی در یک بازه زمانی چندساعته با عفونت شدید گوشه و کنج ناخن پا مواجه شود و فرد دیگر ممکن است طی یک بازه زمانی چندروزه متوجه وجود التهاب در اطراف ناخن خود شود.
بااین‌حال، علائم اولیه در تمام افراد تقریباً مشابه است و نشانه‌هایی از عفونت در بخش کوتیکول و چین ناخن، مشاهده خواهد شد. برخی از این علائم عبارت‌اند از:
احساس درد، تورم و حساسیت در اطراف ناخن پا و دست؛
قرمزی و عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست همراه بااحساس گرمی در لمس؛
وجود آبسه‌های سفید و یا زرد که حاوی چرک‌های غلیظ و یا رقیق است؛
در موارد حاد، جداشدن ناخن از بستر خود، خشک و زردشدن صدف ناخن و وجود برجستگی و یا فرورفتگی در سطح آن.
عامل اصلی ایجاد پارونیشیا و عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست، باکتری «استافیلوکوکوس اورئوس» است؛ اما این باکتری مرموز، در حالت عادی و طبیعی باعث ایجاد این عارضه نمی‌شود. برای اینکه باکتری استافیلو بتواند در زیر پوست اطراف ناخن و بستر آن نفوذ کند و باعث ایجاد عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست شود، باید حتماً راهی برای ورود داشته باشد.
زیرا سطح طبیعی پوست، به‌عنوان سد ایمنی بدن عمل کرده و اجازه گسترش آن در ناحیه اطراف ناخن را نمی‌دهد. بنابراین حتماً باید یک عامل محرکی برای شکستگی پوست اطراف ناخن وجود داشته باشد تا این باکتری پس از ورود بتواند گسترش پیدا کرده و باعث ایجاد عفونت شود.
برخی از عوامل محرک برای ایجاد پارونیشیا و یا عفونت در گوشه‌های ناخن عبارت‌اند از:
وجود بریدگی در اطراف ناخن و یا خود آن؛
ناخن فرورفته در گوشت اطراف (اغلب اوقات این اتفاق در ناخن‌های شست پا رخ می‌دهد)؛
تحریک کوتیکول و چین ناخن ناشی از آب یا مواد شیمیایی محرک و خورنده؛
ضربه به ناحیه بستر ناخن یا کوتیکول این عارضه می‌تواند ناشی از تصادفات، جویدن ناخن یا مانیکور و پدیکور مکرر غیراصولی باشد؛
برخی از داروها نیز می‌توانند باعث پارونیشیا شوند. برخی از این داروها شامل رتینوئیدها، داروهای ضدسرطان، داروهای HIV و برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.
در مجموع، دو نوع پارونیشیا و یا عفونت در گوشه و کنج ناخن شست پا و دست وجود دارد که هر یک، علائم خاص خود را دارند و آثار آن در یک بازه زمانی مشخصی، به چشم می‌خورد. با اینکه نحوه درمان هر دو تقریباً مشابه است، اما طول درمان ممکن است متفاوت باشد.
همچنین اگر دچار عفونت مزمن و مداوم شده باشید، ممکن است از داروهای قوی‌تری استفاده کنید تا روند درمانی شما به طور کامل سپری شود. انواع عفونت ناخن پارونیشیا عبارت‌اند از:
پارونیشیا حاد: علائم پارونیشیا حاد طی چند ساعت یا چند روز اولیه ظاهر می‌شود. در چنین حالتی، عفونت فقط در چین ناخن مشاهده می‌شود و به عمق انگشت دست یا پا گسترش پیدا نمی‌کند. علائم با تشخیص و درمان به‌موقع از بین می‌رود و کمتر از شش هفته طول می‌کشد تا بیمار بهبود پیدا کند.
پارونیشیا مزمن: علائم این نوع از پارونیشیا بسیار کندتر از حالت حاد ایجاد می‌شود و معمولاً شش هفته یا بیشتر طول می‌کشد تا نشانه‌ها ظهور پیدا کنند. در چنین حالتی از پارونیشیا، چندین انگشت دست یا پا ممکن است به طور هم‌زمان به این عفونت و التهاب آلوده شوند.
عفونت در گوشه و کنج ناخن شست پا و یا دست، معمولاً با یک معاینه ساده فیزیکی توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود و روند تشخیصی دشوار و پیچیده‌ای ندارد. گاهی اوقات که بیمار نسبت به روند درمانی مقاومت نشان دهد، پزشک ممکن است نمونه‌ای از ناخن و یا پوست اطراف آن را برای تشخیص نوع باکتری و یا قارچی که التهاب را ایجاد کرده است به آزمایشگاه بفرستد.
در چنین حالتی برای تشخیص نوع عامل بیماری و تجویز درمان هدفمند، ممکن است انجام شود. روند تشخیصی عفونت و یا التهاب ناخن، با همین بررسی‌های بسیار ساده انجام می‌شود؛ مگر در حالتی که عفونت بسیار گسترش پیدا کرده باشد و در عمق پوست و گوشت اطراف ناخن نفوذ کرده باشد.
در چنین مواردی، پزشک متخصص ممکن است که عکس‌برداری ایکس-ری را برای بررسی وضعیت سلامتی استخوان و بافت‌های زیرین پیشنهاد کند تا ببیند، عفونت تا کجا پیشروی کرده است.
اغلب عفونت‌های باکتریایی ناخن با مصرف آنتی‌بیوتیک‌های هدفمند در دوزهای مرسوم، درمان می‌شوند و علائم بیماری در یک بازه زمانی کوتاه از بین می‌رود. این درمان آنتی‌بیوتیکی می‌تواند ترکیبی از داروهای خوراکی و یا موضعی باشد که برای بیمار تجویز می‌شود. دوز داروهای تجویزشده کاملاً به شرایط ایمنی فرد بیمار، سوابق پزشکی و شدت التهاب بستگی دارد.
گاهی اوقات ممکن است در اثر التهاب و عفونت‌های مکرر و یا مدت‌زمان زیادی که بیمار درگیر التهاب است، آبسه‌های حاوی چرک در اطراف ناخن تشکیل شود. در اغلب مواقع این تجمع چرکی اطراف بستر ناخن، به‌خودی‌خود تخلیه شده و از بین می‌رود.
بااین‌حال اگر میزان چرک زیاد باشد و خودش تخلیه نشود، پزشک به ناچار مجبور است که با ایجاد برش نازکی در ناحیه، چرک و عفونت جمع‌شده را تخلیه کند تا شرایط کوتیکول ناخن، بهبود پیدا کند. پس از این جراحی سرپایی و آسان، پزشک متخصص روی ناحیه را با بنداز می‌پوشاند تا از ورود عامل باکتریایی و یا قارچی دیگر جلوگیری شود.
نحوه تعویض و نگهداری از بانداژ، حتماً به شما توضیح داده خواهد شد. توصیه می‌شود تا این کار را حتماً در مراکز درمانی و بهداشتی دارای مجوز و در حضور پزشک متخصص انجام دهید.
چه درمان خانگی برای عفونت گوشه ناخن پا وجود دارد؟
در موارد خفیف ابتلا به پارونیشیا و عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست، بهتر است هر روز، حدود 15 دقیقه، محل درگیر التهاب را در آب گرم خیس کنید تا چرک و عفونت ایجادشده خارج شود. بهتر است ناحیه ملتهب را همیشه تمیز و خشک نگه‌دارید تا از نشر عفونت جلوگیری شود.
حتی‌المقدور سعی کنید از کفش‌های راحت استفاده کنید تا فشار مازاد از ناحیه درگیر عفونت، برداشته شود. در استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک به طور خودسرانه دقت داشته باشید؛ زیرا خوددرمانی اشتباه، می‌تواند بدن شما را در پاسخگویی به داروهای مرتبط دچار مشکل کند و عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا و دست به طور پیوسته گسترش پیدا کرده و درمان نشود.
استفاده از برخی داروهای گیاهی در کنار داروهای تجویزشده توسط پزشک متخصص می‌تواند روند درمان را تسریع کند و بهبودی کامل، در بازه زمانی کوتاه‌تری حاصل شود. بااین‌حال بهتر است قبل از استفاده از درمان‌های خانگی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا ناخواسته باعث پیشرفت عفونت نشوید.
اگر به بیماری زمینه‌ای خاصی مبتلا هستید و یا از داورهای به خصوصی استفاده می‌کنید که ممکن است در سطح ایمنی بدن شما تأثیرگذار باشد، بهتر است بدون مشورت پزشک متخصص از درمان‌های خانگی استفاده نکنید و با مشاهده اولین علائم به مراکز درمانی بهداشتی و دارای مجوز مراجعه کنید.
قطعاً همیشه راهی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های عفونی و باکتریایی وجود دارد؛ هرچند ممکن است به طور ناخواسته و در عین رعایت نکات بهداشتی باز هم به عفونت پارونیشیا مبتلا شوید. معمولاً افرادی که داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می‌کنند و یا شرایط سیستم خون‌رسانی ضعیفی دارند (دیابت) بیشتر از سایرین به این عارضه التهابی دچار می‌شوند؛ حتی اگر نکات جلوگیری‌کننده از ابتلا به پارونیشیا را به‌خوبی رعایت کرده باشند.
بااین‌حال، اگر جزو افرادی هستید که به طور مکرر به این عارضه مبتلا می‌شوید و داروی خاصی نیز مصرف نمی‌کنید و یا بیماری زمینه‌ای ندارید و نکات بهداشتی را نیز به‌خوبی رعایت می‌کنید، بهتر است حتماً برای اطمینان از سلامتی خود به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
برخی از راه‌های جلوگیری از ابتلا به پارونیشیا و عفونت ناخن پا عبارت‌اند از:
از جویدن ناخن خودداری کنید و مانیکور و پدیکور اصولی انجام دهید و کوتیکول‌های خود را به طور اشتباه نچینید؛
مراقب باشید که ناخن‌های خود را خیلی کوتاه نکنید. هنگام کوتاه‌کردن کوتیکول‌ها، از بریدن خیلی نزدیک آن به چین ناخن خودداری کنید؛
با شستن دست‌ها و تمیز نگه‌داشتن ناخن‌ها، بهداشت را رعایت کنید. از صابون‌ها و مواد شوینده ملایمی استفاده کنید که پوست شما را تحریک نکند؛
اگر پوست شما خشک است از لوسیون روی چین و کوتیکول ناخن خود استفاده کنید. خشکی بیش از حد، باعث ترک‌خوردن پوست می‌شود و می‌تواند عاملی برای ورود باکتری‌ها باشد؛
اگر با مواد شیمیایی کار می‌کنید یا دستانتان برای مدت طولانی خیس می‌شود، دستکش ضد آب بپوشید.
آیا پارونیشیا و عفونت ناخن پا و دست درمان می‌شود؟
پارونیشیا و عفونت ناخن شست پا و دست، معمولاً آن‌قدر جدی نیست که با مصرف داروهای مرتبط و پیشگیری‌کننده، درمان نشود. بااین‌حال اگر به‌موقع با آنتی‌بیوتیک و روش‌های دیگر درمان نشود، ممکن است به عمق انگشت نفوذ کرده و استخوان را نیز درگیر کند!
بنابراین، اگر زمانی به این عفونت مبتلا شدید، نگران بهبودی آن نباشید و رعایت نکات دستوری پزشک متخصص به درمان کامل، امیدوار باشید. چنانچه مدتی پس از پروسه درمان با تشدید عفونت مواجه شدید و یا احساس کردید که داروهای تجویزشده به کاهش التهاب کمکی نمی‌کند، حتماً با پزشک متخصص خود مشورت کنید تا روند درمانی دیگری جایگزین شود.
اگر به دیابت، بیماری‌های تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن و یا مشکلات پوستی دچار هستید، ممکن است پروسه زمانی درمان شما کمی پیچیده‌تر و یا طولانی‌تر باشد؛ اما درمان به‌موقع همیشه به بهبودی کامل منجر می‌شود.
دلیل مهم بودن مراجعه به‌موقع افراد دارای بیماری‌های زمینه خاص این است که عفونت و چرک گوشه‌های ناخن انگشت پا در این افراد به‌سرعت گسترش پیدا می‌کند و اگر دراسرع‌وقت از آن جلوگیری نشود می‌تواند به استخوان زیرین سرایت کند. با درگیری شدید استخوان نیز تنها راه باقی‌مانده قطع انگشت خواهد بود تا از پیشرفت عفونت به سایر نقاط بدن جلوگیری شود.
سخن پایانی
عفونت گوشه ناخن پا یا پارونیشیا یک بیماری التهابی ساده و گاهی خطرناک است که در هر سنی ممکن است رخ دهد. رعایت نکات بهداشتی و عوامل جلوگیری‌کننده از آسیب به کوتیکول و چین ناخن، می‌تواند شما را از ابتلا به این عفونت آزاردهنده مصون نگه دارد.
رعایت این نکات بهداشتی در افرادی که دارای بیماری‌های خاص هستند بیش از سایرین توصیه می‌شود. نکته حائز اهمیت این است که چه دارای شرایط خاصی هستید و چه از این نظر سلامت هستید، بعد از پیداشدن اولین علائم، بهتر است دراسرع‌وقت، یک پزشک متخصص را ملاقات کنید تا روند درمانی شما طی شود.
عفونت گوشه ناخن شست پا را دست‌کم نگیرید! این عفونت به‌ظاهر کوچک می‌تواند در کمتر از یک هفته به استخوان رسیده و منجر به قطع انگشتان پا شود! اگر درمان نشود، باکتری‌ها به خون راه‌یافته و سپسیس مرگبار ایجاد می‌کنند! اما هنوز هم دیر نشده! کلینیک تخصصی ما با امکانات پیشرفته و آنتی‌بیوتیک‌های مؤثر، عفونت را در کمترین زمان نابود می‌کند. این آخرین هشدار است همین حالا با ما تماس بگیرید قبل از آنکه زندگی شما برای همیشه تغییر کند!