بورسیت تروکانتریک؛ التهاب و ورم و حساسیت بورسهای اطراف لگن
بورسیت تروکانتریک نوعی التهاب مفصل است که در منطقه تروکانتر (برجستگی استخوانی بزرگی در محل تلاقی گردن و تنه استخوان ران) ایجاد میشود. علائم این بیماری شامل درد، تورم، و حساسیت در منطقه مبتلا به بورسیت است. برای تشخیص دقیق و درمان مناسب بورسیت تروکانتریک مراجعه به فوق تخصص زانو و لگن در تهران بسیار مهم است. در برخی موارد، بیماری احتمالاً با بیماریهای دیگری که علائم شبیه به آن دارند، اشتباه گرفته شود. بنابراین، تشخیص دقیق و درمان مناسب بورسیت تروکانتریک، نیازمند مراجعه به پزشک است.
آنچه در این مقاله می خوانید:
تروکانتریک کجاست؟
لگن یکی از بخشهای مهم و تکیه گاهی در سیستم اسکلتی و عضلانی بدن هر فرد است که سلامت آن میتواند نقش زیادی در انجام راحت فعالیتهای روزانه شما داشته باشد. اگر بخواهیم بهطور دقیقتر بیان کنیم، لگن بخشی از پایینتنه است که تنه را به اندام تحتانی وصل کرده و از مجموعه استخوانهایی تشکیل شده است که تنه و پاها را به هم مرتبط کرده و از تنه پشتیبانی میکند، طوری که بدن بتواند در هنگام حرکت و انجام فعالیتهای مختلف تعادل مناسبی داشته باشد.
این بخش حاوی اندامهای داخلی مانند مثانه، رودهها و اندامهای جنسی در زنان و مردان نیز هست ولی به دلیل شرایط متفاوت زنان و مردان، لگن آنها با هم تفاوتهایی دارد و از نظر آناتومی یکسان نیست. بهعنوانمثال، زنان برای اینکه بتوانند زایمان طبیعی انجام دهند لگن پهنتری دارند.
لگن از قسمت جلو به ناحیه استخوانی شرمگاهی و از پشت به کمک استخوانهای خاجی حمایت میشود. بورسیت تروکانتریک نیز کیسهای پر از مایع در نزدیکی مفصل لگن است که در بخشی از مفصل ران به نام تروکانتر بزرگ قرار دارد و درصورتیکه به دلایلی که در این مقاله در موردش صحبت خواهیم کرد ملتهب شود، میتواند علائمی مانند دردهای لگنی را ایجاد نماید.
درواقع بورسیت تروکانتریک یکی از شایعترین دلایل درد لگن است که باید تحت نظر متخصص ارتوپد خوب و باتجربه مورد ارزیابی و درمان قرار بگیرد.
در پاسخی کوتاه به سؤال تروکانتریک کجاست باید بگوییم تروکانتر بزرگ به معنی استخوان ران یعنی یک برجستگی بزرگ، نامنظم، چهارضلعی و بخشی از سیستم اسکلتی و عضلانی در بدن هر فرد است. جهت این استخوان، جانبی و میانی و کمی خلفی یعنی به سمت پشت است.
در بزرگسالان حدود 2 تا 4 سانتیمتر پایینتر از سر استخوان ران است. ازآنجاکه خروجی لگن در زنان بزرگتر از مردان است، فاصله بیشتری بین تروکانترهای بزرگتر در زنان نسبت به مردان وجود دارد.
سر این استخوان یک حالت مفصل شکل دارد که به استخوانهای مورد نظر دیگر متصل میشود و بورس تروکانتریک نیز مانند بورسهای دیگر در بدن وظیفه حمایت از این مفصل برای حرکت راحتتر را به عهده دارد که در ادامه بیشتر در مورد آن توضیح خواهیم داد.
بورسیت تروکانتریک به چه معناست؟
بورسیت تروکانتریک به معنی نوعی التهاب یا تورم در بورس (کیسهای پر از مایع در نزدیکی مفصل) در نقطه خارجی (جانبی) در مفصل ران به نام تروکانتر بزرگتر میباشد. هنگامیکه این بورسها به هر دلیلی دچار تحریک یا التهاب میگردد، در لگن علائمی مانند درد ایجاد خواهد شد که درواقع یکی از مهمترین دلایل درد لگنی از نظر مشکلات اسکلتی و ارتوپدی محسوب میشود.
شاید تعجب کنید اگر بدانید تقریباً به تعداد 160 بورس در بدن هر فرد وجود دارد. این بورسها که به شکل یک بالشتک پر از مایع هستند، در بین استخوانها و بافتهای نرم قرار میگیرند تا از اصطکاک بین آنها جلوگیری کرده و حرکتشان را آسانتر نمایند. درواقع میتوان گفت بورسها مانند بورسیت تروکانتریک از مالش بیشازحد استخوانها بر بروی ماهیچهها و تاندونها جلوگیری خواهند کرد. بورسیت عارضهای است که میتواند بسته به مشکل ایجاد شده و نوع فعالیت شما برای هرکدام از بورسها در بدن به وجود بیاید و بورسیت تروکانتریک نیز یکی از آنهاست.
اگر بخواهیم بهطور دقیقتر بگوییم بورسیت تروکانتریک چیست باید گفت بورسیت تروکانتریک نقطه خارجی استخوان ران، در لبه لگن را تحت تأثیر قرار میدهد. به این نقطه استخوانی تروکانتر بزرگتر نیز میگویند. بورس دیگری به نام بورسای iliopsoas نیز در قسمت داخلی لگن وجود دارد ولی التهاب بورس ایلیوپسواس برعکس التهاب بورسیت تروکانتریک که درد در لگن را ایجاد میکند، باعث درد در ناحیه کشاله ران میشود.
انجام فعالیتهای خاصی بخصوص اگر بهصورت مکرر و دائم انجام شود، مانند بالا رفتن از پلهها میتواند منجر به بورسیت تروکانتریک شود. همچنین بورسیت تروکانتریک ممکن است از عوارض جراحی روی مفصل ران باشد. در حال حاضر بسیاری از متخصصان، بورسیت تروکانتریک را بهعنوان «سندرم درد تروکانتریک بزرگتر» نیز اعلام میکنند.
علائم بورسیت تروکانتریک چه مواردی هستند؟
مهمترین علامت بورسیت تروکانتریک درد در ناحیه بیرونی مفصل ران و لگن میباشد. درصورتیکه دچار بورسیت تروکانتریک شده باشید ممکن است هنگام فشار آوردن به قسمت خارجی لگن یا دراز کشیدن به آن پهلو درد بیشتری را در ناحیه لگن احساس کنید. درد ناشی از بورسیت تروکانتریک همچنین با انجام فعالیتهایی مانند راه رفتن یا بالا رفتن از پلهها تشدید میشود. از طرفی درد لگن ایجاد شده به خاطر بورسیت تروکانتریک میتواند به پایین ران شما کشیده شود یا تابش کند. این درد ممکن است در ابتدا شدید باشد ولی به تدریج کم و محو شود. همچنین این احتمال وجود دارد که بیمار در پای طرفِ آسیبدیده دچار تورم شود.
مهمترین دلایل بورسیت تروکانتریک چه میباشد؟
همانطورکه در قسمتهای قبلی به آن اشاره شد، مهمترین دلایل به وجود آمدن التهاب و بورسیت تروکانتریک انجام مکرر برخی فعالیتها مانند بالا رفتن از پلههای زیاد میباشد. سایر دلایلی که ممکن است منجر به بورسیت تروکانتریک شوند نیز عبارتاند از:
-
♦ آسیبهای ناشی از سقوط
-
♦ ضربههای شدید به استخوان لگن در حوادثی مانند تصادف
-
♦ دراز کشیدن طولانیمدت به یک طرف بدن
-
♦ استفاده بیشازحد از مفاصل ران برای انجام فعالیتهای حرفهای مانند دوچرخهسواری، دویدن و...
-
♦ انجام فعالیتهایی که در آنها بیشازحد از مفصل تورکانتریک استفاده میشود، مانند ایستادنهای طولانی مدت در برخی مشاغل مثل پرستاری، معلمی و... و یا بالا رفتن مداوم از پلهها به دلیل انجام برخی فعالیتها
-
♦ جراحی لگن یا کاشت پروتز در لگن
-
♦ پاره شدن تاندونهای مرتبط
-
♦ برخی از مشکلات مربوط به ستون فقرات مثل اسکولیوز یا آرتریت ستون فقرات در ناحیه کمر
-
♦ آرتریت که ازجمله مشکلات مربوط به مفاصل است ازجمله آرتریت روماتوئید و نقرس
-
♦ بیماری تیروئید
-
♦ خارهای استخوانی اضافی ایجاد شده در لگن یا استخوان ران
-
♦ افرادی که به هر دلیلی مانند جراحی یا مادرزادی دارای دو طول متفاوت در پاهای خود هستند.
علاوه بر موارد گفته شده در بالا وقتی سن شما افزایش پیدا میکند، بهطور طبیعی احتمال بروز بیماریهای مربوط به آسیبهای اسکلتی مانند بورسیت تروکانتریک به دلیل تحلیل رفتن مفاصل و استخوانها نیز افزایش پیدا میکند. به همین دلیل، بورسیت تروکانتریک در افراد میانسال و سالمند بسیار شایع است. همچنین زنان به خاطر آناتومی خاصی که در ناحیه لگن خود دارند و شرایطی که گذراندهاند مانند زایمان و همچنین دوران مختلفی مانند یائسگی که در آن قرار میگیرند، بیشتر از مردان به بورسیت تروکانتریک مبتلا میشوند.
بورسیت تروکانتریک چطور درمان میشود؟
شاید بتوان گفت بهترین و مهمترین روش درمان بورسیت تروکانتریک پیدا کردن علت و کاهش فعالیتهایی است که منجر به التهاب بورسیت تروکانتریک شده است. این کار به بورس ملتهب شده و لگن شما زمان بهبود میدهد و به تدریج درد کمتر خواهد شد. همچنین ممکن است پزشک بعد از انجام ارزیابیهای مورد نیاز داروی بورسیت لگن را برایتان تجویز نماید که در بخش بعدی خواهیم گفت چه داروهایی بهعنوان داروی بورسیت لگن ممکن است برای بیماران مبتلا به بورسیت تروکانتریک تجویز گردد. در کنار تجویز دارو پزشک ممکن است روشهای زیر را نیز به شما توصیه نماید:
فیزیوتراپیستها میتوانند با انجام تمریناتی مشخص و مفید برای حفظ قدرت و انعطاف در لگن به شما در درمان بورسیت تروکانتریک کمک کنند. درمانگر ممکن است در طول جلسات فیزیوتراپی از درمانهای دیگری مانند ماساژ، اولتراسوند (استفاده از فناوری سونوگرافی)، یخ یا گرما نیز استفاده نماید تا بتواند نتایج بهتری برایتان حاصل کند.
-
♦ تجویز برخی از ارتزهای کمکی
ممکن است در صورت درد شدید هنگام انجام فعالیت، متخصص ارتوپد برایتان وسایل کمکی مانند عصا را توصیه کند تا بتوانید وزن اضافی را از روی لگن بردارید و زودتر بهبود پیدا کنید.
اگر استفاده از داروی بورسیت لگن، فیزیوتراپی یا سایر درمانهای غیرتهاجمی درد شما را بهبود ندهد، پزشک ممکن است از روش جراحی برای برداشتن کامل بورس آسیبدیده استفاده کند. این روش را میتوان بدون نیاز به جراحی باز از طریق لاپاراسکوپی، به کمک برشهای بسیار کوچک در نواحی مشخص از خارج پوست با استفاده از دوربین برای راهنمایی جراح انجام داد که بهبودی بعد از آن فقط چند روز طول میکشد و حتی ممکن است بتوان آن را بدون نیاز به بیهوشی کامل و با بیحسی موضعی انجام داد که به شرایط بیمار و نظر متخصص بستگی دارد.
بهترین داروی بورسیت لگن چیست؟
همانطورکه گفتیم یکی از اولین روشهای درمان بورسیت تروکانتریک تجویز دارو است که این داروها بیشتر نقش تسکیندهنده دارند تا فرد بتواند با استراحت و انجام جلسات فیزیوتراپی زودتر بهبود پیدا کند و در این زمان درد را تحمل نماید. به همین دلیل مهمترین داروهایی که بهعنوان داروی بورسیت لگن برای بیماران مبتلا تجویز میشوند شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Motrin، Advil) و ناپروکسن (Naprosyn) هستند که میتوانند به کنترل و کاهش التهاب و درد کمک کنند.
ازآنجاییکه NSAIDها در صورت مصرف زیاد یا طولانیمدت میتوانند عوارض جانبی مثل درد معده و خونریزی را ایجاد کنند، به مدت کوتاه تجویز خواهند شد. ممکن است در صورت درد حاد به جای داروهای خوراکی، تزریق داروهای استروئیدی نیز برایتان توصیه شود. درواقع تزریق کورتیکواستروئیدها میتواند سریعتر و بیشتر دردهای شما را کاهش دهد که در صورت نیاز متخصص برایتان تجویز خواهد کرد.
برای جلوگیری از آسیب بیشتر بورسیت تروکانتریک چه باید کرد؟
شما میتوانید با توجه به نکات زیر به بهبودی سریعتر خود در صورت ابتلا به بورسیت تروکانتریک کمک نمایید:
-
♦ از انجام کارهایی که احتمال سقوط را افزایش میدهد، خودداری کنید. مثلاً کفشهای مناسب با کف لاستیکی بپوشید که اصطکاک خوبی ایجاد میکنند، اگر از عینک یا لنز استفاده میکنید آنها را بروز نگه دارید و اگر دارای مشکلات حرکتی از قبل هستید حتماً برای جلوگیری از زمین خوردن از عصا یا واکر استفاده نمایید.
-
♦ تا جایی که برایتان امکان دارد از انجام فعالیتهایی که لگن در آنها دخیل است، مانند بالا رفتن زیاد از پلهها، دویدن، ایستادنهای طولانیمدت و ... پرهیز نمایید.
-
♦ اگر دچار چاقی یا اضافهوزن هستید سعی کنید با پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و برنامه تمرینی که توسط متخصص ارتوپد به شما ارائه میشود، وزن خود را تا حدی کاهش دهید تا فشار اضافی از روی مفاصلتان برداشته شود.
-
♦ اگر پاهایتان از نظر طول، اندازههای متفاوتی دارند، از پزشکتان بخواهید کفشها یا درجهای مخصوص را بهصورت سفارشی برایتان تجویز نماید که این تفاوت قد جبران شود و مشکلاتی مانند بورسیت تروکانتریک کمتر ایجاد گردند.
تمرینات پیشگیرانه برای بورسیت تروکانتریک
انجام ورزشهایی برای تقویت ران میتواند به تثبیت مفصل ران و محافظت از آن در برابر آسیب و بورسیت تروکانتریک کمک کند. در اینجا چند تمرین وجود دارد که میتوانید بعد از مشورت با متخصص ارتوپد خود برای بورسیت تروکانتریک امتحان کنید:
پلهای باسن
-
♦ به پشت دراز بکشید و پاهایتان را صاف روی زمین بگذارید و سپس پاها را زانوهایتان را خم کنید.
-
♦ باسن خود را بالا بیاورید تا جایی که با شانهها و زانوهای شما در یک خط صاف قرار بگیرند.
-
♦ بهآرامی باسن خود را به سمت زمین پایین بیاورید.
-
♦ 5 ست 20 تکراری از این حرکت را در روز انجام دهید.
دراز کشیدن و بالا آوردن پای جانبی
-
♦ به پهلوی راست خود دراز بکشید.
-
♦ برای حفظ تعادل، دست راست خود را به سمت بیرون دراز کنید.
-
♦ پای چپ خود را تا جایی که میتوانید بلند کنید و سپس آن را پایین بیاورید.
-
♦ 4 ست 15 تکراری را روی هر پا انجام دهید.
دایرههای پای دراز کشیده
-
♦ صاف به پشت دراز بکشید و پاهای خود را به حالت کشیده بلند کنید.
-
♦ پای چپ خود را حدود 3 اینچ (5/7 سانتیمتر) از زمین بلند کرده و سعی کنید دایرههای کوچکی با آن ایجاد کنید.
-
♦ 3 ست 5 چرخشی روی هر پا انجام دهید.
افت باسن
این حرکت ساده و درعینحال عمدی باید با کنترل و آگاهی بدن انجام شود تا اطمینان حاصل شود که لگن به جای پاها شروعکننده حرکت است. تجهیزات مورد نیاز برای انجام این حرکت شامل یک پله مرتفع، مانند پایین پله یا یک نیمکت تناسباندام است که روی بالابر 1 یا 2 تنظیم شده باشد. در این حرکت بیشتر عضلات گلوتئوس مدیوس درگیر هستند که به شکل زیر انجام میشود:
-
♦ با یک پا روی یک پله یا سطح برجسته بایستید.
-
♦ پای ایستاده خود را صاف نگه دارید.
-
♦ پای مخالف را پایین بیاورید و حرکت را از لگن خود شروع کنید.
-
♦ در تمام طول حرکت، پای ایستاده را صاف و شانهها را ثابت نگه دارید.
-
♦ بدون اینکه اجازه دهید لگن بچرخد، وضعیت پایین را به مدت 2 ثانیه نگه دارید.
-
♦ به حالت خنثی برگردید و باسن خود را یک بار دیگر صاف کنید.
-
♦ هر کدام را پایین بیاورید و بهآرامی و کنترل شده بلند کنید.
-
♦ 12 تا 15 تکرار را انجام دهید و در هر طرف 20 تا 25 تکرار کنید.
پیادهرویهای جانبی
استفاده از مقاومت همراه با حرکات جانبی یک راه مؤثر برای کمک به تقویت باسن است. گامهای جانبی با وزن بدن میتواند نقطه شروعی برای کسانی باشد که باسن بسیار ضعیفی دارند. این تمرین افزایش مقاومت عضله را هدف قرار میدهد و رشد و قدرت را تحریک میکند تا از آسیب جلوگیری کند. برای انجام این تمرین یک کش ورزشی مخصوص نیاز دارید که در تمامی فروشگاههای لوازم ورزشی یافت میشود. این حرکت عضلات باسن و هسته لگن را درگیر خواهد کرد که به شکل زیر انجام میشود:
-
♦ نوار مقاومت را در اطراف مچ پا درست بالای استخوان قرار دهید.
-
♦ در حالت ایستاده پاهای خود را در زیر باسن خود قرار داده و در حالت نیمه نشسته به شکل چمباتمه بنشینید.
-
♦ شانههای خود را عقب و پایین نگه دارید و نگاه خود را به جلو نگه دارید.
-
♦ به طرفین بروید و با پاشنه خود به نوار مقاومت فشار دهید.
-
♦ دوباره کنار هم قدم بردارید تا دوباره پاهایتان به اندازه عرض باسن از هم باز شوند.
-
♦ روی استفاده از باسن برای بیرون راندن پا تمرکز کنید و حتماً مراقب باشید که پاهایتان موازی باشند.
-
♦ انگشت پا شما تمایل دارد که حرکت را هدایت کند. همیشه تنش را روی باند نگه دارید.
-
♦ 10 تا 12 قدم به پهلو ادامه دهید.
-
♦ 10 تا 12 قدم در جهت دیگر برگردید.
حرکت تاشو
این ورزش یک راه عالی و آسان برای تقویت باسن است. این حرکت میتواند ابزار مفیدی در تشخیص عدم تعادل در لگن نیز باشد. برای انجام این کار به هیچ وسیلهای جز یک تشک یوگا یا یک سطح راحت و محکم نیاز ندارید. در این حرکت عضلات هیپ، گلوتئوس مدیوس و ابدکتور هیپ درگیر هستند و برای انجام آن به شیوه زیر باید عمل کنید:
-
♦ به پهلو دراز بکشید، بازوی خود را مانند یک بالش زیر سر خود جمع کنید.
-
♦ باسن و زانوهای خود را روی هم قرار دهید، آنها را خم کنید تا باسن شما حدود 45 درجه به سمت جلو خم شود.
-
♦ مطمئن شوید که بدن شما در حالت خنثی و کشیده قرار دارد و سر، لگن و پاهای شما در یک راستا قرار دارند.
-
♦ درحالیکه پاهای خود را روی هم قرار دادهاید، قسمت مرکزی بدن خود را درگیر کنید و زانوی بالایی خود را به سمت بالا بچرخانید و با استفاده از لگن باز کنید.
-
♦ این وضعیت را 2 تا 3 ثانیه نگه دارید و سپس به حالت شروع بازگردید.
-
♦ این حرکت را 10 بار در هر طرف و تا 20 تکرار انجام دهید.
آیا بورسیت تروکانتریک در صورت عدم درمان عوارضی دارد؟
قطعاً هر آسیب مربوط به سلامتی اگر به موقع درمان نشود میتواند عوارضی به همراه داشته باشید. بورسیت تروکانتریک نیز درصورتیکه بهدرستی و به موقع برای درمان پیگیری نشود، میتواند عوارض زیر را برایتان ایجاد نماید:
-
♦ درد مداوم که منجر به اختلال در فعالیتهای روزانه شما خواهد شد.
-
♦ از دست دادن یا کاهش دامنه حرکت در لگن شما
-
♦ ناتوانی کامل و عدم توانایی انجام فعالیتهایی مانند راه رفتن
خوشبختانه بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه باید بدانید، درمانهای غیرتهاجمی مانند ورزش و فیزیوتراپی، بورسیت تروکانتریک را درصد بالایی از بیماران مبتلا به این مشکل را بهبود بخشد و تنها زمانی که واقعاً این درمانها هیچ بهبودی برایتان حاصل نکنند جراحی ممکن است مشکل را اصلاح کند.
چه زمانی باید به دنبال مشاوره پزشکی برای بورسیت تروکانتریک باشید؟
اکثر موارد بورسیت تروکانتریک بدون هیچ درمانی طی چند هفته بهبود مییابند و یا میتوانید از داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه بهعنوان داروی بورسیت لگن استفاده کنید. اگر نمیدانید تروکانتریک کجاست و درد لگن شما ناشی از بورسیت تروکانتریک میباشد یا خیر و در صورت بروز هرکدام از علائم زیر بهتر است در اسرع وقت به یک متخصص ارتوپد خوب مراجعه نمایید:
-
♦ دچار دردی در لگن شدهاید که فعالیتهای عادی روزانهتان را نیز مختل کرده است یا دردی دارید که علیرغم اقدامات خود مراقبتی باز هم بهبود نمییابد.
-
♦ شما بهصورت گاه و بی گاه دچار عود بورسیت و علائم بورسیت تروکانتریک میشوید.
-
♦ دچار تب شدهاید یا ناحیه آسیبدیده قرمز، متورم یا گرم است.
علاوه بر موارد فوق، اگر شرایط پزشکی دیگری نیز دارید مانند جراحی مفصل ران که ممکن است خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهد یا اگر از داروهایی خاص استفاده میکنید که خطر عفونت را زیاد میکند، مانند کورتیکواستروئیدها یا سرکوبکنندههای ایمنی، حتماً در صورت بروز درد در لگن به پزشک مراجعه کنید تا ارزیابیهای لازم انجام شده و درمان در صورت نیاز شروع شود.
سخن آخر
همانطورکه در پاسخ به سؤال تروکانتریک کجاست گفتیم این ناحیه درواقع یکی از بخشهای لگن است که با بورس تروکانتر حمایت میشود تا بتواند بهراحتی در کنار استخوانهای مجاور خود کار کند. زمانی که به هر دلیلی مانند انجام فعالیتهای بیشازحد درگیرکننده لگن از جمله بالا رفتن مداوم از پلهها این بورس دچار التهاب شود، بورسیت تروکانتریک اتفاق میافتد.
در اکثر مواقع بورسیت تروکانتریک بهخودیخود با کمی مراقبت در خانه و کاهش فعالیتهای تشدیدکننده التهاب این بورس بهبود پیدا میکند. درصورتیکه بعد از چند روز مراقبتهای خانگی و استراحت، علائم درد بهبود پیدا نکرد و یا حتی بدتر شد باید در اسرع وقت به یک متخصص ارتوپد خوب جهت ارزیابی و درمان آن مراجعه کنید تا دچار عوارضی مانند دردهای مداوم یا ازکارافتادگی نشوید.
شما میتوانید برای بررسی کامل و تخصصی مشکلات مربوط به لگن خود مانند بورسیت تروکانتریک توسط متخصصانی کار بلد و باتجربه به کمک تجهیزات پزشکی روز دنیا به مرکز تخصصی ما نیز مراجعه کنید. راههای ارتباطی این مرکز در سمت چپ همین صفحه برای شما عزیزان قرار داده شده است.