تغییر رنگ ناخن پا نشانه چیست؟
تغییر رنگ ناخن پا یکی از آن معدود علائمی است که نشاندهندهی وضعیت کلی سلامت بدن شماست. تصور کنید در یک روز تابستانی، هنگام پوشیدن صندلهای مورد علاقهتان، متوجهی تغییر رنگ ناخنهای پای خود میشوید، با خود میگویید که چرا تا امروز متوجه این موضوع نشده بودید! این تغییر رنگ ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد، از جمله: عفونتهای قارچی، ضربه، تغذیه نامناسب، بیماریهای خودایمنی و یا سایر عوامل دیگر. در این مقاله، به بررسی انواع تغییر رنگ در قسمت ناخنهای پا، علل و زمینههای مختلف آن میپردازیم. همچنین، در مواردی که تغییر رنگ ناخنها نیازمند مشاورهی پزشکی و اقدامات درمانی هستند نیز بررسی میشوند که در این صورت ضرورت مراجعه به دکتر متخصص عفونت ناخن پا بیان خواهد شد.
آنچه در این مقاله می خوانید:
تغییر رنگ در ناخن پا نشان از چه مشکلاتی است؟
تغییر رنگ در ناحیهی ناخنهای پا نشانهای از مشکلات مختلف در سلامتی افراد است. در ادامه، به برخی از دلایل موجود برای این تغییر رنگ اشاره مینماییم:
-
♦ عفونت قارچی: یکی از دلایل رایج در این زمینه، عفونت قارچی است. این عفونت باعث تغییر رنگ ناخن به رنگ زرد، سبز و یا قهوهای میشود.
-
♦ عفونت باکتریایی: عفونتهای باکتریایی نیز منجر به تغییر رنگ میشوند. به عنوان مثال، عفونت باکتریایی میتواند باعث تغییر رنگ ناخن به سیاه و یا آبی شود.
-
♦ تروما یا آسیبهای روحی: ناخنهای پا به دلیل اضطراب و یا فشارهای روحی نیز ممکن است دچار تغییر رنگ شوند.
-
♦ پسوریازیس: پسوریازیس یک بیماری پوستی است که میتواند بر رنگ ناخنها تأثیر بگذارد و آنها را به رنگ سفید و یا زرد تغییر شکل دهد.
-
♦ بیماریهای خودایمنی: برخی از بیماریهای خودایمنی مانند لوپوس اریتماتوس و اسکلرودرما نیز میتوانند تغییرات رنگی در ناحیهی ناخن پا ایجاد کنند.
-
♦ عوامل محیطی: بودن در معرض مواد شیمیایی، مواد رنگی، آفتکشها و .. نیز باعث تغییر رنگ ناخنها میشوند.
-
♦ نقصهای ویتامینی و یا معدنی: کمبود ویتامینها و مواد معدنی مانند: آهن و یا روی به تغییر رنگ ناخنها منجر میشود.
در صورت مشاهدهی هر یک از این علائم بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. تشخیص درست و درمان مناسب و خصوصا به موقع، در این خصوص بسیار حائض اهمیت است.
علت عفونت قارچی در ناخنهای پا چیست؟
عواملی که میتوانند منجر به عفونتهای قارچی ناخنهای پا شوند عبارتند از:
-
♦ استفاده مداوم از کفشهای بسته و نبود تهویهی درست در کفشها که موجب تشکیل محیط مناسب برای رشد و تکثیر قارچها میشود.
-
♦ تماس مستقیم با قارچهای خمیری که میتوانند باعث انتقال و عفونت ناخنها شوند. این امر میتواند از طریق تماس با ناخنهای آلوده دیگران و یا از طریق محیطهای عمومی مانند حمامها و استخرها رخ دهد.
-
♦ افراد با سیستم ایمنی ضعیفتر، از جمله افراد مبتلا به دیابت، افراد دارای بیماریهای عفونی و یا بیماریهای خودایمنی، در معرض خطر بیشتری برای عفونتهای قارچی هستند.
-
♦ تراشیدن و یا صدمه زدن به ناخنها امکان ورود قارچها را افزایش میدهد.
-
♦ استفاده از اشیاء مشترک مانند: ابزارهای تراشیدن ناخن در سالنهای زیبایی و انواع تجهیزات ورزشی در باشگاهها نیز میتوانند عامل انتقال عفونت باشند.
تغییر رنگ در ناحیهی ناخن پا به رنگهای زرد، سبز و یا قهوهای نشانهای از عفونت قارچی میباشند. در صورت مشاهده هرگونه ناهنجاری در ناخنهای پا، بهتر است به پزشک متخصص پوست و یا پزشک معالج مراجعه فرمایید تا تشخیص دقیقی در این خصوص ارائه شود و درمان مناسب شما تجویز گردد.
تغییر رنگ ناخن به علت عفونتهای باکتریایی
عفونتهای باکتریایی ناخنهای پا، ممکن است توسط انواع مختلفی از باکتریها ایجاد شوند. یکی از علل رایج عفونتهای باکتریایی ناخنهای پا، باکتریهای نوع سودوموناس آئروژینوزا است.
باکتری سودوموناس آئروژینوزا یک باکتری چندمنظوره است که در محیطهای مختلفی یافت میشود. این باکتری معمولاً در محیطهای مرطوب و آبی، مانند: حمامها، استخرها، ورزشگاهها و نیز کفشهای بسته رشد میکند. وقتی باکتری سودوموناس آئروژینوزا وارد ترکها و یا آسیبهای کوچک در ناخنهای پا میشود، باعث ایجاد عفونت در آن قسمت میشود.
یکی از نشانههای عفونت باکتریایی توسط سودوموناس آئروژینوزا تغییر رنگ ناخنها به رنگ سیاه و یا آبی تیره است. این تغییر رنگ به دلیل تجمع پیگمانتهای مختلف از جمله آهن در رو و زیر ناخن است. همچنین، در برخی موارد ممکن است ناخن ضخیم شود و یا به شکلی غیرطبیعی تغییر شکل دهد.
پسوریازیس و ارتباطش با تغییر رنگ ناخنها چیست؟
در افراد مبتلا به پسوریازیس، سیستم ایمنی بدن خود فرد به طور غافلگیرانهای به پوست فرد حمله میکند و در نتیجه باعث بروز التهاب، قرمزی، ترکها و تغییراتی در نمو پوست میشود. این بیماری به صورت معمول در مناطقی از بدن مانند کف دستها، کف پاها، زانوها، سر و دریچههای بدن (مانند ناخنها) ظاهر میشود.
در مورد ناخنها، پسوریازیس به شکلهای زیر تغییراتی را ایجاد میکند:
-
♦ پسوریازیس ناخن: این شکل پسوریازیس ممکن است باعث تغییراتی در شکل و فرم ناخنها بشود. آنها ضخیم شده و کوتیکول شان از پوست جدا میشود. همچنین، تغییر رنگ ناخن نیز به انواع سفید و یا زرد رنگ ممکن است پیش بیاید.
-
♦ هیپرکراتوز بستر ناخن: در این حالت، کوتیکول زیر ناخن ضخیم و پفکرده میشود که همین امر میتواند باعث تغییر رنگ در ناخنها نیز بشود.
-
♦ پارونیشیا: مهمترین علامت این بیماری متورم، قرمز شدن و دردناک شدن بافت اطراف ناخن است که در موارد شدیدتر ممکن است عفونت و التهاب به زیر ناخن هم انتشار پیدا کند.
پسوریازیس معمولاً با علائمی مانند قرمزی، خارش، ترکها، تغییر رنگ و ضخامت پوست همراه است. در صورت مشاهده تغییرات رنگی و یا ناهنجاریی در ناخنهای پا به همراه سایر علائم دیگر، بهتر است به یک پزشک متخصص پوست مراجعه فرمایید.
عوامل محیطی که منجر به تغییر رنگ ناخنها میشوند کدامند؟
عوامل محیطی مختلفی منجر به تغییر رنگ در قسمت ناخنهای پا میشوند. این عوامل ممکن است به طور مستقیم و یا غیرمستقیم باعث تغییراتی در ساختار ناخن و یا ورود آلایندهها به آن شوند. در ادامه، برخی از عوامل محیطی را که به تغییر رنگ ناخن میانجامند، شرح میدهیم:
-
♦ استفاده از مواد شیمیایی: تماس مکرر با مواد شیمیایی مانند: آفتکشها، رنگهای مو، محصولات شستشوی پا و ... که میتوانند به تغییر رنگ ناخنها منجر شوند.
-
♦ رنگهای مصنوعی: استفاده مکرر از رنگهای مصنوعی بر روی ناخنها (کاشت ناخن) به مرور باعث تغییر رنگ و در برخی موارد حتی باعث آسیب جدی به ناخنها شود.
-
♦ استفاده از کفشهای تنگ و بسته: استفاده مداوم از کفشهای تنگ و بسته باعث ایجاد محیط مرطوب میشود که این امر خود باعث رشد باکتریها و قارچها شده و در نتیجه ممکن است باعث تغییر در رنگ ناخنها بشود.
-
♦ استفاده از محصولات شستشوی پا نامناسب: استفاده از محصولات شستشوی پا که حاوی مواد تحریککننده و یا آلایندهها باشند نیز میتوانند موجب این امر شوند.
آیا کمبود ویتامین منجر به تغییر رنگ در ناخن پا میشود؟
بله، کمبود مواد معدنی و یا ویتامینهایی مانند: آهن، روی، ویتامین B12 و سایر مواد معدنی و ویتامینها باعث ایجاد این عارضه در افراد میشود. در این خصوص بهتر است با پزشک معالج و یا یک متخصص تغذیه مشورت نمایید. آنها میتوانند با بررسی و ارزیابی وضعیت سلامتی شما، تشخیص دقیقی از این مشکل ارائه دهند و در صورت لزوم، توصیههای تغذیهای و مکملهای مورد نیاز را نیز تجویز نمایند.
در زیر به برخی از ویتامینها و مواد معدنی که کمبود آنها ممکن است باعث تشدید این موضوع شود، آورده شده است:
-
♦ آهن: کمبود آهن میتواند به تغییر رنگ ناخنها به سفید و یا کمرنگتر شدن آنها و همچنین بروز لکههای سفیدی (لکههای کوهی) در ناخنها منجر شود.
-
♦ روی: کمبود روی باعث تغییر رنگ ناخنها به شکل زرد تیرهای و یا کمرنگتر میشود.
-
♦ ویتامین B12: کمبود ویتامین B12 ممکن است باعث تغییر رنگ ناخنها به رنگ سفید و یا شیری بشود.
-
♦ ویتامین B7: کمبود ویتامین B7 باعث تغییر رنگ ناخنها به شکل شکننده و ضعیف شود.
-
♦ ویتامین D: کمبود ویتامین D ممکن است باعث تغییر رنگ ناخنها به سفید یا کمرنگتر شود.
-
♦ مس: کمبود مس باعث تغییر رنگ ناخنها به شکل تیرهتری میشود و به طور کلی به رنگهای قهوهای و یا سیاه تغییر شکل میدهند.
-
♦ سلنیوم: کمبود سلنیوم باعث تغییر رنگ ناخنها به شکل زرد یا و سیاه تیره میشود.
-
♦ روی و مس: کمبود همزمان روی و مس باعث تغییر رنگ فرم ناخنها به شکل خشک و شکنندهای میشود.
مهم است بدانید که تغییر رنگ ناخنها نمایانگر کمبود تنها یک ماده معدنی و یا ویتامین نیست. این امر ممکن است نتیجهی عوامل متعدد و همزمانی باشد.
آیا بیماریهای خودایمنی موجب تغییر رنگ ناخنها می شوند؟
بیماری خودایمنی (و یا ایمنی-التهابی)، وضعیتی است که در آن سیستم ایمنی بدن به طور اشتباهی به اجزای خود، یعنی سلول های سالم حمله میکند. این حملههای ایمنی، باعث ایجاد التهاب و تخریبِ بافتهای مختلف بدن میشود. بیماریهای خودایمنی همچنین میتوانند بر ناخنها و پوست نیز تأثیر بگذارند و حتی به تغییر رنگ در ناخنها نیز منجر بشوند.
از انواع علل بیماریهای خودایمنی، میتوان موارد زیر را نام برد:
-
♦ لوپوس اریتماتوس: این بیماری خودایمنی باعث التهاب پوست و ناخنها شده و منجر به تغییر رنگ ناخنها به رنگ سفید و یا زرد تیره میشود.
-
♦ پسوریازیس: این بیماری خودایمنی نیز همانطور که قبلا اشاره شد میتواند به ضخیمتر شدن و بروز رنگهای غیرطبیعی درناخن افراد منجر شود.
-
♦ روماتیسم مفصلی: این بیماری خودایمنی معمولاً بر مفاصل تأثیر میگذارد، اما در برخی موارد نیز میتواند باعث تغییر رنگ و تخریب بافت ناخنها نیز بشود.
-
♦ اسکلرودرمی: این بیماری باعث ایجاد تغییراتی در پوست، بافتِ زیرپوست و ناخنها میشود که گاهی تغییرات رنگ ناخنها را در پی دارد.
-
♦ درماتومیوزیت: این بیماری خودایمنی باعث التهاب عضلات و پوست میشود که سبب تغییر رنگ ناخنها نیز میشود.
تغییر رنگ ناخنها برای افراد دیابتی چگونه است؟
تغییر رنگ ناخنها در افراد دیابتی نیز به دلایل متنوعی رخ میدهد. دیابت باعث ایجاد طیف وسیعی از تأثیرات روی سلامت ناخنها و پوست میشود. این تأثیرات ممکن است شامل: تغییر رنگ، تغییر در رشد ناخنها، خشکی پوست و آسیب به عروق کوچک در پاها و ... باشد. در افراد دیابتی، اهمیت مراقبت از پاها و ناخنها، به دلیل ریسک ایجاد زخمهای ناشی از عوارض دیابت بیشتر میشود.
اگر شما دارای دیابت دارید و این تغییر رنگ ناخنها را تجربه میکنید، مهم است که به توصیههای زیر توجه کنید:
-
♦ مراقبت از پاها: نگهداری از پاها و ناخنها در افراد دیابتی بسیار مهم است. پوستهای خشک و شکننده به آسانی میتوانند زخمها و عفونتهایی را در اطراف ناخنها ایجاد کنند. رعایت بهداشت در این زمینه شامل: شستشو و خشک کردن مناسب، کوتاه کردن ناخنها به طور منظم و استفاده از مرطوبکننده پوست میشود.
-
♦ مدیریت دیابت: مدیریت و کنترل خوب دیابت اهمیت زیادی دارد. کنترل قند خون، از طریق رژیم غذایی مناسب، استفاده از داروها و داشتن فعالیت بدنی به جلوگیری از بروز مشکلات پوستی و ناخنی کمک میکند.
-
♦ استفاده از کفش مناسب: افراد دیابتی باید از کفش مناسب و راحتی استفاده کنند تا از ایجاد زخمها و یا سایر مشکلات در ناحیهی پاها جلوگیری کنند.
مهمترین نکته این است که در صورت تغییر رنگ ناخن و یا هرگونه تغییر نامعمول دیگر، بهتر است به یک پزشک متخصص دیابت و پوست مراجعه نمایید تا راهنماییهای دقیقی در خصوص مراقبت و درمان به شما داده شود.
تغییر رنگ ناخنهای پا به دلیل ضربه و یا شکستگی
تغییر رنگ ناخن در قسمت پاها، به علت تروما و یا شکستگی یکی از نشانههای وقوع آسیب در ناخنها است. تروما و یا ضربه باعث آسیب به ساختارهای داخلی ناخن شده و باعث تغییر رنگ را در آنها میشود. این تغییر رنگ، معمولاً به شکلی ناقص و در ناحیههای محدودی از ناخن ظاهر میشود.
در صورتی که ناخن پا شکسته و یا آسیب دیده باشد، تغییر رنگ ناخن ممکن است به دلیل خونریزی زیر ناخن نیز صورت گرفته باشد. این موضوع معمولاً منجر به سیاه و یا آبی تیره شدنِ ناخن میشود.
به طور کلی تغییرات رنگ ناخن پا ممکن است به صورت موقتی باشد و پس از ترمیم و بهبود طبیعی ناخنها، این تغییرات رنگی نیز بهبود یابند.
اگر سیاهی ناخن شما به دلیل ضربه بوده است، به طور طبیعی ظرف چند مدت بهبود خواهد یافت. اما اگر این سیاهی به صورت ثابت و پایداری باقی مانده است، بهتر است فورا به یک پزشک متخصص پوست مراجعه نمایید، چرا که نشان از وجود بیماریهای خطرناکی مثل سرطان پوست میباشد.
عوارض درمان نکردن تغییر رنگ ناخنها کدامند؟
اگر این تغییر رنگ به طور کل درمان نشود، ممکن است به مشکلات و عوارض جدی برای فرد منجر شود. این تغییرات رنگ ناخنهای پا حتی ممکن است نشانههایی از مشکلات جدیتر در سلامتی عمومی بدن نیز باشند. در زیر، به برخی از خطرات و عوارض، در خصوص عدم درمان به موقع اشاره میکنیم:
-
♦ پیشرفت عفونت: در مواردی که این تغییر رنگ به دلیل عفونت باکتریایی و یا قارچی ایجاد شده باشند، عدم درمان به موقع منجر به پیشرفت عفونت شده و علائمی نظیر: تورم، درد، و تخریب ناخنها را به همراه خواهد داشت.
-
♦ از دست دادن ناخنها: بیماریهایی مانند پسوریازیس و یا لوپوس میتوانند باعث تغییرات رنگ ناخنها و تخریب آنها شوند. اگر این تغییرات درمان نشوند، ممکن است ناخنها ضعیف شده و به طور دائمی تخریب شوند.
-
♦ عوارض بیماریهای مرتبط: تغییر رنگ ناخنها ممکن است نشانهای از وجود بعضی بیماریهای خودایمنی مانند پسوریازیس و یا لوپوس باشند. عدم درمان و کنترل به موقع این بیماریها ممکن است منجر به تشدید علائم و عوارضِ جدی این دست از بیماریها شود.
-
♦ وجود مشکلات داخلی: گاهی اوقات از روی این تغییرات رنگ طبیعی ناخنها میتوان به وجود بعضی بیماریهای پنهان مانند: مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی، کمبود ویتامینها و مواد معدنی، و .... پی برد.
-
♦ تشخیص به موقع بیماریهای جدی: نشانههایی از بعضی بیماریهای جدی مانند: سرطان پوست و یا بیماریهای کبدی را نیز میتوان از روی همین موضوع تشخیص داد که تشخیص به موقع آنها به درمان زودهنگام این بیماریها کمک میکند.
بنابراین، اگر این دست از تغییرات را روی رنگ و فرم ناخنهای خود مشاهده میکنید، بهتر است به یک پزشک متخصص پوست مراجعه نمایید تا از عوارض جدیتری در آینده جلوگیری به عمل بیاورید.
سخن پایانی
به طور کلی تغییر رنگ ناخن پا که اغلب در نگاه اول شاید یک مشکل عادی به نظر برسد، ولی میتواند نشان از وجود عارضهای جدیتر در سلامتی شما باشد. به منظور تشخیص برخی بیماریها، کمبود مواد مغذی و حتی وضعیت سلامت عمومی بدن از رنگ و وضعیت ناخنهای پا، به عنوان یک ویژگی معین استفاده میشود.
پیشنهاد میشود که هر گونه تغییر را در خصوص رنگ و فرمِ ناخنهای خود را جدی بگیرید، زیرا میتواند نشان از مشکلات داخلی، ریوی و کبدی و یا بیماریهایی مانند سرطان پوست نیز باشد. برای مشاورهی پزشکی بیشتر در این خصوص، به متخصص پوست و یا داخلی مراجعه فرمایید و نیز میتوانید برای این منظور از تخصص پزشکان حاذق ما نیز در این زمینه بهره برده و از سلامتی عمومی بدن خود مراقبت نمایید.