علت درد استخوان پاشنه پا و بهترین روشهای درمان آن
درد استخوان پاشنه پا یکی از مشکلاتی است که میتواند فعالیتهای روزمره شما را به شدت مختل کند. این نوع درد، گاه بهصورت ناگهانی و گاه بهتدریج ظاهر میشود و ممکن است نشانهای از بیماریهایی مانند خار پاشنه، التهاب فاشیای کف پا یا حتی شکستگیهای میکروسکوپی باشد. بیتوجهی به این درد ممکن است به تغییر در نحوه راهرفتن، آسیب به دیگر مفاصل و ناتوانی حرکتی منجر شود.
بسیاری از افراد تصور میکنند این درد موقتی است و با استراحت برطرف میشود، اما حقیقت این است که اگر درمان مناسبی دریافت نشود، میتواند مزمن و دردسرساز شود. ما در این مقاله، با همکاری دکتر فوق تخصص درد پاشنه به بررسی علل، نشانهها و راهکارهای کاربردی برای کنترل و درمان این درد پرداختهایم. آگاهی، اولین قدم برای بازگشت به زندگی بدون درد است.
آنچه در ادامه میخوانید:
درد استخوان پاشنه یک درد شایع در پاشنه و یا مچ پا است که اگر به درستی تشخیص و درمان نشود، میتواند عواقب زیادی را برای فرد مبتلا به همراه داشته باشد. این درد ممکن است در هر ناحیهای از پاشنه پا حس شود، به عنوان مثال ممکن است درد را در ناحیه پشت پاشنه، زیر آن و حتی درون استخوان پاشنه احساس کنید. ابتلا به این درد مزمن، محدود به جنسیت و یا رده سنی خاصی نیست و هر شخصی ممکن است ناراحتی در ناحیه پاشنه را تجربه کند.
درد استخوان پاشنه میتواند علل ایجاد مختلفی داشته باشد، برخی از آنها التهابی و برخی دیگر ممکن است به دلیل آسیب به تاندون باشد. با این حال علل ایجاد این عارضه بسیار متنوع است و اگر بخواهیم به طور خلاصه اشاره کنیم که درد استخوان پاشنه از چیست میتوانیم موارد زیر را نام ببریم:
فاشیا کف پا (Plantar fasciitis):
فاشیای کف پا یا خار پاشنه، زمانی رخ میدهد که فشار بیش از حد روی پا، به رباط فاشیای کف پا آسیب میرساند و باعث سفتی و درد استخوان پاشنه میشود. برای درمان این عارضه باید ببینید علت آن چیست و فشار به پاشنه پا چه دلیلی دارد تا با مراقبتهای لازم به همراه درمان پزشکی، شدت درد را کاهش دهید.
خار پاشنه (Heel spurs):
التهاب مزمن کف پا میتواند باعث رشد استخوانی روی استخوان اصلی کف پا شود که این امر میتواند التهاب استخوان پاشنه را به دنبال داشته باشد. هرچند افرادی زیادی هستند که علی رغم ابتلا به این عارضه دردی را در ناحیه کف پا حس نمیکنند.
رگ به رگ شدن و کشیدگی (Sprains and strains):
رگ به رگ شدن و کشیدگی پاشنه پا از جمله آسیبهایی است که اغلب در اثر فعالیت بدنی نادرست و غیراصولی ایجاد میشود. این آسیبها بسیار شایع هستند و بسته به حادثهای باعث ایجاد درد استخوان پاشنه شده است، میتوانند از جزئی تا شدید متغیر باشند. اگر به دنبال این هستید که بدانید علت درد پاشنه پا چیست میتوانید در فعالیتهای اخیر خود آن را جستجو کنید.
شکستگی(Fracture):
گاهی اوقات به دنبال ضربه و یا حادثه ممکن است شکستگی یک استخوان در کف و یا پاشنه پا را تجربه کنید. درد استخوان پاشنه میتواند به دلیل شکستگی استخوانهای بسیار کوچک پاشنه پا باشد.
تاندونیت آشیل(Achilles tendonitis):
تاندونیت آشیل زمانی اتفاق میافتد که تاندونی که ماهیچههای ساق پا را به پاشنه متصل میکند، به دلیل آسیبهای ناشی از ورزش، حادثه و یا هر رخداد دیگر، دردناک یا ملتهب میشود. این کشیدگی میتواند به هنگام جابجایی و حرکت مچ پا، باعث ایجاد درد استخوان پاشنه، زیر آن و یا پشت پاشنه شود.
بورسیت(Bursitis):
بورسها کیسههایی پر از مایع هستند که در مفاصل استخوان یافت میشوند. ناحیهای که این کیستها ایجاد میشوند، مناطقی را احاطه کردهاند که تاندونها، پوست و بافتهای عضلانی به استخوانها میرسند. بنابراین به هنگام گام برداشتن و یا حرکت مفصل مچ پا، ممکن است ناراحتی در ناحیه پاشنه را تجربه کنید.
روماتیسم ستون فقرات (Ankylosing spondylitis):
این نوع از آرتریت در وهله اول بر ستون فقرات شما تاثیر میگذارد. روماتیسم در نهایت ممکن است منجر به درد و ناتوانی مزمن در پاشن پا نیز شود.
استئوکندروس(Osteochondroses):
این اختلالات به طور مستقیم بر رشد استخوانهای کودکان و نوجوانان تاثیر میگذارد. پوکی استخوان میتواند منجر به ایجاد درد استخوان پاشنه هنگام راه رفتن شود، زیرا باید تمام وزن بدن را درون بافت بسیار ضعیف خود تحمل کند که این منجر به التهاب و احساس درد مزمن خواهد شد.
آرتریت واکنشی(Reactive arthritis):
این عارضه به دنبال وجود عفونت در نقطهای از بدن در مفاصل ایجاد میشود. مفاصلی که بیشتر تحت تاثیر این التهاب قرار میگیرند مفاصل موجود در پا هستند. اگر مچ پا دچار این التهاب شود، ممکن است درد استخوان پاشنه را برای فرد بیمار به دنبال داشته باشد. اگر به دنبال این هستید که بدانید درد استخوان پاشنه از چیست، ممکن است نیاز باشد تا ردی از عفونت را در بدن خود دنبال کنید.
گفتیم که برخی عارضهها، ممکن است با درد استخوان پاشنه همراه باشد؛ اما اینکه این عارضهها در پی چه عواملی ایجاد میشوند، موضوعی است که باید درباره آن بدانید. به همین دلیل اگر میخواهید بدانید که درد پاشنه پا از چیست، باید به دنبال فعالیتهایی باشید که در روزهای قبل انجام دادهاید. اگر این درد به دلیل یک عامل مهم باشد، نیاز است تا در اسرع وقت درمان و پیگیری شود؛ زیرا تشدید وضعیت و علائم ممکن است شما را با شیوههای درمانی پیچیدهتر در مدت زمان بیشتر، مواجه کند. برخی از عواملی که ممکن است در نهایت باعث ایجاد عارضه و درد استخوان پاشنه شوند عبارتاند از:
-
اضافه وزن بسیار زیاد؛
-
ابتلا به قوسی کف پا، صافی کف پا، آرتروز پا و یا مچ آن؛
-
حرکات ورزشی پرشی و یا ایجاد فشار زیاد در ناحیه کف و مچ پا؛
-
استفاده از کفشهای نامناسب و کفیهای غیراستاندارد بدون قوس کف پا؛
-
قرار گرفتن در حالت ایستاده و یا خمیده به طوری که تمام فشار بدن روی پاشنه پا وارد شود.
شاخصترین علامتی که در پاشنه پا خود احساس میکنید، همان احساس درد است که میتواند از خفیف و گذرا تا شدید و مزمن متغیر باشد. با این حال، زمانی که درد استخوان پاشنه دارید، ممکن است علائم دیگری را به طور همزمان داشته باشید که شدت آن در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد. اینکه تمام علائم را با هم داشته باشید، تعدادی از آنها را تجربه کنید و یا اینکه صرفا درد پاشنه پا را حس کنید، تا حدودی بستگی به این دارد که علت اولیه ایجاد این درد چه عاملی بوده است. با این حال، علائمی که عموم مردم هنگام التهاب استخوان پاشنه حس میکنند شامل موراد زیر خواهد بود:
-
احساس درد هنگام ایستادن و یا نشستن؛
-
کبودی و یا قرمزی در ناحیه پاشنه پا؛
-
سفتی و سختی پاشنه؛
-
وجود تورم در ناحیه؛
-
رشد استخوان در پاشنه پا که در برخی موارد قابل لمس است؛
-
احساس نرمی بیش از اندازه در پاشنه پا.
هنگامی که به پزشک متخصص مراجعه میکنید، پس از انجام معاینات فیزیکی، بسته به نوع علائم و مدت زمانی که دچار این عارضه هستید، ممکن است روشهای تشخیصی متفاوتی را برای انتخاب نوع شیوه درمانی انتخاب کند. ممکن است برای بررسی سلامت استخوان مچ و پاشنه پا، عکسبرداری ایکس- ری برای شما پیشنهاد شود. سونوگرافی نیز روش دیگری است که برای تشخیص نوع عارضه موجود ممکن است گزینه ابتدایی تشخیصی باشد. آزمایش خون معمولا به ندرت انجام میشود؛ اما اگر پزشک شما عارضه دردآور ایجادشده را ناشی از وجود عفونت در بدن بداند، ممکن است این روش تشخیصی را تجویز کند.
متاسفانه درد پاشنه پا درمیزان توانایی شما در ورزش کردن، انجام فعالیت روزانه و کارکردن تاثیر بسزایی میگذارد و اگر درمان نشود ممکن است شما را با مشکلات عدیدهای مواجه کند. اگر ناراحتی در ناحیه پاشنه به موقع درمان نشود، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد، این مورد به خصوص در مواردی دیده میشود که تاندون آشیل دچار آسیبدیدگی و یا پارگی شده باشد. سبک زندگی بدون فعالیت، میتواند منجر به اضافه وزن، تغییر روند زندگی و در پی آن افسردگی شود، بنابران همین درد ساده و کوچکی که احساس میکنید، ممکن است در آینده زندگی شما را مختل کند. تشخیص صحیح و به دنبال آن درمان به موقع، میتواند شما را از پرداخت هزینههای کلان برای رفع این عارضه مصون بدارد و در مدت زمان بسیار کوتاه احساس سلامتی را به شما بازگرداند.
روش درمانی درد استخوان پاشنه در هر فرد متفاوت از شخص دیگر خواهد بود و این کاملا به نوع عامل ایجادکننده بستگی خواهد داشت. به طور خلاصه برخی از درمانهای هدفمند انجامشده برای بهبود وصعیت بیماران شامل موارد زیر خواهد بود:
تزریق
تزریق داروهای استروئیدی میتواند درد و تورم را کم کند و میزان التهاب پاشنه پا را کمتر کند. تزریق استروئید به ندرت در استخوان پاشنه پا ناشی از مشکل تاندون انجام میشود؛ اما مطمئنا برای التهاب کف پا و بورسیت مفید است.
دستگاههای اورتز
اورتزهای مناسب برای کفش بدون نسخه یا سفارشی میتوانند فشار را از پاشنه پا کم کنند. برخی از افراد با بستن آتل در شب میتوانند درد کمتری را در پاشنه پا حس کنند، به خصوص اگر درد صبحگاهی داشته باشند. استفاده از کفش پیادهروی مناسب ممکن است برای علائم شدیدتر لازم باشد. همچنین ممکن است لازم باشد برای پوشیدن و ورزش روزمره به کفشهای حمایتکنندهتر که فشار وزن را از روی پاشنه پا برمیدارند، روی بیاورید.
مسکنها
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) همراه با کمپرس یخ تورم و درد استخوان پاشنه را کاهش میدهند.
تمرینات کششی
پزشک متخصص که برای درمان به او مراجعه میکنید، میتواند به شما نشان دهد که چگونه تمرینات کششی پاشنه پا را برای تقویت و بهبود وضعیت تاندونها و عضلات انتهای پا انجام دهید.
نوار چسب
میتوانید از نوارهای ورزشی یا پزشکی برای انعطاف قوس پا یا پاشنه استفاده کنید. نحوه صحیح اتصال این چسبها به ناحیه مورد نظر باید توسط پزشک متخصص به شما آموزش داده شود، یا اینکه با مراجعات مختلف این کار توسط ایشان انجام شود.
جراحی
به ندرت ممکن است از گزینههای جراحی برای درمان درد پاشنه پا استفاده میشود. این کار در مواردی انجام میشود که تاندون شما دچار پارگی، کشیدگی بیش از حد و یا اینکه استخوان کف پا شما شکسته شده باشد. جراحی تقریبا آخرین گزینه درمانی است که ممکن است پزشک شما آن را تجویز کند و در اغلب مواقع، عارضه با کمک شیوههای درمانی دیگر، بهبود پیدا میکند.
گاهی اوقات، درد استخوان پاشنه پا، به دنبال یک حادثه است و جلوگیری از ایجاد آن غیرقابل انجام است؛ با این حال در موارد بسیار زیادی میتوان از پیشامد این عارضه دردآور جلوگیری کرد. فقط کافی است که دقت بسیار زیادی در فعالیتهای روزمره و یا شغلی خود داشته باشید تا آسیبی به تاندون، استخوان و مفاصل پا شما وارد نشود. برخی از مواردی که میتوانید با رعایت آن از ایجاد التهاب استخوان پاشنه جلوگیر کنید عبارتاند از:
کفش مناسب بپوشید
از کفشهای بسیار تنگ و سفت استفاده نکنید. گزینههایی را انتخاب کنید که به درستی از پاشنه پا حفاظت کنند و هنگام استفاده از آن احساس راحتی داشته باشید.
کفش مناسب ورزش تهیه کنید
کفشهایی که برای کار و یا روزمره استفاده میکنید، اصلا مناسب ورزش و فعالیت بدنی نیستند. ارگونومی که در کفشهای ورزشی دیده میشود، تمام نقاط کف پا را تحت پوشش قرار میدهد و از ایجاد فشار به یک ناحیه، جلوگیری میکند.
کشش و تمرین را قبل از انجام ورزش اصلی خود فراموش نکنید
آمادهنبودن عضلات بدن هنگام ورزش، میتواند در کشیدگی و یا آسیب به تاندونهای پا تاثیرگذار باشد. بنابراین بهتر است قبل از انجام فعالیتهای ورزشی سنگین، ابتدا کمی حرکات کششی انجام دهید و بدن خود را به خوبی گرم کنید، خصوصا اگر قرار است به مدت طولانی بدوید و یا حرکات سنگین پا انجام دهید.
سرعت خود را هنگام انجام فعالیتهای ورزشی حفظ کنید
زمانی که یک مرتبه با سرعت و شدت زیاد میدوید، راه میروید و یا وزن خود را با ضربات شدید به سمت پاها هدایت میکنید، ممکن است به عضلات، استخوان و یا تاندون کف پا آسیب وارد کنید. بنابراین اگر قرار است سرعتی بدوید و یا ورزش کنید، بهتر است ابتدا با سرعت آهسته شروع کنید و به سرعت دلخواه خود برسید.
رژیم غذایی سالم را پیش بگیرید
افزایش وزن بسیار زیاد و چاقی، علاوه بر آسیب به سایر ارگانهای بدن، میتواند فشار بسیار زیادی را به سمت پا و پاشنه شما هدایت کند و با هر حرکت ساده، درد استخوان پاشنه را تجربه کنید. اگر اضافه وزن دارید، سعی کنید آن را با رعایت رژیم غذایی کاهش دهید و به تعادل برسانید.
از اعمال فشار زیاد و مداوم به کف پا خودداری کنید
اگر بهواسطه شغلی که دارید، به صورت مداوم سرپا هستید و یا در حالت خاصی از نشستن قرار میگیرید که فشار زیادی به پاشنه پا وارد میکند، سعی کنید در بازههای زمانی کوتاه، کمی استراحت کنید. این کار باعث میشود تا فشار وزن بیشاز حد از کف پا برداشته شود و درد استخوان پاشنه را تجربه نکنید.
گاهی اوقات ممکن است به دلیل فشار کار و یا فعالیت بدنی نادرست دچار این درد شوید و پس از مدتی بهبود پیدا کنید. اگر ناراحتی در ناحیه پاشنه در شما مدت زمان بسیار زیادی به طول بیانجامد و بهبود پیدا نکرد، بهتر است در اسرع وقت به یک متخصص مراجعه کنید تا پزشک بررسی کند که درد استخوان پاشنه از چیست. این عارضه به ندرت نیاز به عمل جراحی دارد و با تشخیص به موقع و درمانهای دارویی و سایر مواردی که گفته شد، قابل درمان است. اگر به پزشک متخصص مراجعه کردید و علائم شما فروکش نکرد و بهتر نشدید، بهتر است مجددا با پزشک خود مشورت کنید تا راه درمانی دیگری را پیش بگیرید. تنها نکته حائز اهمیت این است که مدت زمان بهبودی درد پاشنه پا کمی طولانی است و نیاز به صبوری دارد.
سخن پایانی
درد استخوان پاشنه پا ممکن است در ابتدا تنها هنگام برداشتن اولین قدمها بعد از خواب یا نشستن طولانیمدت احساس شود، اما بهتدریج این درد میتواند دائمی شود و حتی در حالت استراحت هم فرد را آزار دهد. چنین علائمی اگر نادیده گرفته شوند، ممکن است منجر به مشکلات جبرانناپذیر مانند آسیب به زانو، کمر و حتی اختلال در راهرفتن شوند.
واقعیت این است که هر درد، بهویژه در ناحیهای مانند پاشنه که فشار وزن کل بدن را تحمل میکند، پیامی هشداردهنده از بدن شماست. در این مقاله با استفاده از تخصص دکتر فوق تخصص درد پاشنه و تجربه بیماران، سعی کردهایم راههای علمی و طبیعی برای تسکین و درمان درد پاشنه را معرفی کنیم.
شاید امروز فقط هنگام صبح این درد را حس کنید، اما بیتوجهی به آن میتواند فردای شما را با دردهای مزمن گره بزند. متخصصان کلینیک ما آمادهاند تا با بررسی دقیق، بهترین روش درمان را برای شما انتخاب کنند.
برای بازگشت به تحرک، باید همین حالا تصمیم بگیرید.