علت درد پاشنه پا و ساق پا چیست؟ پیشگیری و درمان

علت درد پاشنه و ساق پا چیست؟

• ♦ کوفتگی (کبودی): کوفتگی (کبودی) آسیبی است که به بافت نرم وارد می‌شود و می‌تواند دلیل درد ساق و کف پا شما باشد که اغلب اوقات بر اثر نیرویی مانند لگد، افتادن یا ضربه ایجاد می‌شود. اکثر مواقع در کوفتگی درد، تورم و تغییر رنگ به دلیل خونریزی در بافت مشاهده می‌شود. 
• ♦ رگ‌به‌رگ شدن: رگ‌به‌رگ شدن یک پارگی جزئی رباط است و اغلب بر اثر پیچش ایجاد می‌شود و ممکن است علت درد ساق و کف پا باشد. پیچ‌خوردگی اغلب مچ پا، زانو یا مچ دست را درگیر می‌کند. برای درمان و کاهش درد بیماری رگ‌به‌رگ شدن می‌توانید استراحت و از کمپرس آب سرد استفاده کنید؛ اگر رباط به طور کامل پاره شود، ممکن است به ترمیم و جراحی نیاز باشد.
• ♦ تاندونیت: تاندونیت، التهاب تاندون است. التهاب تاندون ناشی از استفاده بیش از حد از ناحیه آسیب‌دیده است که گاه علت درد در پاشنه و ساق پاست. در صورت تداوم درد مزمن، ممکن است برای برخی از انواع تاندونیت از تزریق استروئید استفاده شود. اگر تاندون به طور کامل پاره شود، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
• ♦ بورسیت: بورسیت التهاب بورس است که ممکن است علت درد ساق و کف پا باشد. بورس‌ها کیسه‌ای پر از مایع هستند که بالشتکی بین استخوان‌ها و ماهیچه‌ها یا تاندون‌ها ایجاد می‌کند. بورسیت ناشی از استفاده بیش از حد از ناحیه آسیب‌دیده یا ضربه مستقیم به مفصل است؛ اگر بورسیت ناشی از عفونت باشد؛ پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
• ♦ آسیب‌های استرسی (شکستگی استرسی): شکستگی استرسی یک ترک کوچک در استخوان است که معمولاً در استخوان‌های تحمل‌کننده وزن اندام تحتانی از جمله باسن و پاها رخ می‌دهد که گاهی دلیل درد ساق و کف پاست. شکستگی‌های استرسی اغلب به دلیل استفاده بیش از حد و افزایش فعالیت بدنی ایجاد می‌شود. برای درمان آسیب‌های استرسی با توقف فعالیتی که موجب شکستگی شده است آغاز کنید تا علت درد پاشنه و ساق پا رفع شود و در ادامه با کاهش وزن فشار در ناحیه آسیب‌دیده را کاهش دهید؛ اگر ترک در استخوان بیشتر از حد شکسته شود، ممکن است به جراحی نیاز باشد.

• ♦ وسایل کمکی: استفاده از عصا و وسایل کمکی راه رفتن می‌تواند در مراحل اولیه آسیب به شما کمک کند.
• ♦ استفاده از یخ: برای کاهش تورم توصیه می‌شود از کمپرس یخ استفاده کنید. در ضمن یادآور می‌شویم که هرگز یخ را مستقیماً روی پوست خود قرار ندهید. از یک مانع مانند حوله برای محافظت از پوست خود در برابر سوختگی استفاده کنید. اگر علائمی چون افزایش قرمزی، تغییر رنگ، افزایش تورم، داغ شدن و قرمز شدن ناحیه و تاول شدن پوست را مشاهده کردید باید درمان این ناحیه با یخ را متوقف کنید و از یک متخصص مشاوره بگیرید.
• ♦ دارو‌های ضد التهاب: داروهایی مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک و ناپروکسن برای تمام آسیب‌های بافت نرم توصیه می‌شود.
• ♦ ارتفاع دادن ناحیه: ارتفاع دادن ناحیه آسیب داده نیز می‌تواند مفید باشد؛ مثلاً می‌توانید با استفاده از یک بالشت پای خود را بالا نگه دارید.

تمرینات ورزشی نادرست علت بروز درد پاشنه و ساق پا

• ♦ فعالیت ورزشی بیش از حد: انجام تمرینات ورزشی شدید و بیش از حد می‌تواند علت درد پاشنه و ساق پا باشد؛ مثلاً پیاده‌روی یا دویدن‌های طولانی‌مدت، پرش‌های بیش از حد، تغییری در فعالیت‌های ورزشی یا انجام تمرینات تکراری می‌تواند موجب درد ساق و پاشنه‌های پا باشد.
• ♦ تمرینات یا اشتباه فنی: استفاده از فن‌های نادرست در تمرینات ورزشی که مربوط به ساق و پاشنه پاست، می‌تواند دلیل درد ساق و کف پا باشد؛ مثلاً می‌توان به استفاده از تکنیک‌های نادرست در پرش، تغییر در روش حرکتی انجام تمرینات و نحوه قرارگیری اشتباه ساق و پاشنه پا اشاره کرد.
• ♦ نحوه تمرینات: عدم استفاده از تکنیک‌های درست در تمرینات مربوط به پاشنه و ساق‌های پا می‌تواند به التهاب عضلات منجر شود و علت درد ساق و کف پا باشد؛ مثلاً عدم گرم کردن قبل از تمرین، عدم کشش و انعطاف‌پذیری مناسب قبل از تمرینات سنگین، عدم استفاده از تکنیک‌های صحیح در تمرینات می‌تواند فشار زیادی بر عضلات ساق پا ایجاد کند و در نتیجه التهاب عضلات رخ دهد.
• ♦ بار و فشار زیاد در تمرینات تکرار: تمرینات تکراری بدون استراحت کافی و فشار زیاد می‌تواند به التهاب عضلات ساق پا منجر شود و علت درد پاشنه و ساق پا باشد؛ مثلاً تکرار بالای حرکاتی مانند پرش، پیاده‌روی یا دویدن با فاصله زمانی کوتاه بین تمرینات، می‌تواند باعث فشار زیاد و استرس بر عضلات ساق‌های پا شود و التهاب عضلانی ایجاد کند.

آیا سیاتیک می‌تواند دلیل درد پاشنه و ساق پا باشد؟

با این تمرینات ورزشی از درد پاشنه و ساق پا پیشگیری کنید

• ♦ کشش عضلات ساق پا و ایستای کشش کف پا: با ایستادن روی یک سطح بالا مانند پله یا تخته، قسمت جلوی پا خود را بر روی سطح قرار دهید و سعی کنید کف پا را به طرف بالا بکشید و عضلات ساق‌های پا را در حالت کشش نگه دارید. این تمرین را حداقل برای ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه انجام دهید؛ سپس مجدداً تکرار کنید.
• ♦ کشش پس ساق پا: ایستای کشش پس ساق‌های پا را می‌توانید با ایستادن در مقابل دیوار یا ستون انجام دهید. یک پا را به عقب بیاورید و آرام‌آرام سعی کنید پا را به سمت دیوار یا ستون فشار دهید تا عضلات پس ساق‌های پا کشیده شوند. این تمرین را برای هر پا حداقل برای ۳۰ ثانیه تا ۱ دقیقه انجام دهید و سپس تکرار کنید تا درد ساق و کف پا را به طور کل رفع کنید.
• ♦ تمرین پرس ساق: با این تمرین می‌توانید عضلات ساق پا را تقویت و انعطاف‌پذیری آنها را افزایش دهید. برای انجام این تمرین در یک صندلی یا صفحه صاف ایستاده و دسته‌های صندلی را بگیرید؛ سپس با استفاده از عضلات ساق پا، بدن خود را بالا ببرید تا ساق پاهای‌تان به سمت بالا برود. در این حالت برای چند ثانیه نگه دارید؛ سپس به آرامی به حالت اولیه برگردید. این تمرین را تا حدی که احساس درد نمی‌کنید تکرار کنید.
• ♦ تمرین پهلوی ساق: این تمرین می‌تواند به افزایش انعطاف‌پذیری عضلات پهلوی ساق کمک کند. برای انجام این تمرین، دراز بکشید و یکی از پاهای‌تان را به سمت بالا ببرید. دست خود را در قسمت پشت پا قرار دهید و آرام‌آرام آن را به طرفی بکشید تا کشش در عضلات پهلوی ساق احساس کنید. این حالت را حداقل برای ۳۰ ثانیه نگه دارید؛ سپس پا را آزاد کنید. این تمرین را برای هر پا تکرار کنید تا علت درد کف و ساق‌های پا رفع شود.
• ♦ کشش قدامی ساق: برای این تمرین، ایستاده و یکی از پاهای‌تان را به جلو ببرید؛ سپس با دست خود پا را در قسمت جلو بگیرید و به طرفی بکشید تا کشش را در عضلات جلوی ساق حس کنید. این حالت را حداقل برای ۳۰ ثانیه نگه دارید؛ سپس پا را آزاد کنید. این تمرین را برای هر پا تکرار کنید.
• ♦ ماساژ عضلات ساق پا: تنش عضلات می‌تواند علت درد ساق و کف پا باشد با استفاده از توپ تنیس عضلات ساق پا را ماساژ دهید. با فشار آرام و رول کردن توپ یا رولر روی عضلات ساق‌های پا می‌توانید استرس و تنش عضلات را کاهش و انعطاف‌پذیری آنها را افزایش دهید.
• ♦ تمرینات یوگا: انعطاف‌پذیری عضلات پا علت درد ساق و کف پا را در درازمدت رفع می‌کند. تمرینات یوگا می‌توانند بهبود انعطاف‌پذیری عضلات ساق‌های پا را افزایش دهد. تمریناتی مانند (deep lunge)، (half toe squat) و تمرین (seated forward bend) می‌تواند کمک‌کننده باشند تا درد ساق و پاشنه پا را کاهش دهید.
• ♦ تمرینات رولینگ: با استفاده از ابزارهای رولینگ مانند؛ فوم رولر، می‌توانید عضلات ساق‌های پا را ماساژ دهید و آنها را آماده تمرین کنید. با قراردادن فوم رولر زیر ساق‌های پا و با استفاده از وزن بدن، آرام‌آرام روی آن حرکت کنید تا تنش و تنگی عضلات را بهبود بخشید.

سخن پایانی

علت درد پاشنه پا و ساق پا عوامل مختلفی از جمله آسیب‌های عضلانی، التهابات، تغییرات ساختاری و فشار زیاد در ساق و پاشنه پا دارد. برای تشخیص درست و دقیق علت درد پاشنه و ساق پا باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با بررسی تاریخچه بیماری و ارزیابی جسمانی بهترین نتیجه را دریافت کنید. زمان درمان و بهبودی این عارضه به شدت و دلیل درد ساق و پاشنه پا بستگی دارد. در برخی از روش‌های درمانی که درد ساق‌های پا و پاشنه کمتر است با کمپرس آب سرد، استراحت، تقویت عضلات ساق پا، ماساژ و استفاده از کفش مناسب درد کاهش‌ و به مرور بهبود می‌یابد در موارد شدیدتر ممکن است به درمان دارویی یا فیزیوتراپی نیاز باشد. پزشکان ما با تجربه و مهارت لازم آماده ارائه راهنمایی‌های لازم به شما هستند و می‌توانید اطمینان حاصل کنید که در دست بهترین‌ها قرار دارید.